Επιστημονική ονομασία Abies alba Mill.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Pinaceae
Κοινές ονομασίες λευκή ελάτη, χτενοέλατο, silver fir (Αγγλικά), abet, pinabet, sapino (Ισπανικά), abeto negro (Πορτογαλικά)
Συνώνυμα Abies nobilis A. Dietr., nom. Illeg., Abies pectinata DC., nom. Illeg., Pinus pectinata Lam., Pinus picea L.
Περιγραφή
Αειθαλές μόνοικο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 50 μ. Κόμη πυραμιδοειδής. Νεαροί κλαδίσκοι με κοντό καστανό τρίχωμα, γυαλιστεροί. Οφθαλμοί χωρίς ρητίνη.
Βελόνες μήκους 1,5-3 εκ., με αυλάκωση στην επάνω επιφάνεια και με δύο λευκές γραμμές στοματίων στην κάτω επιφάνεια και έχουν ακρόκοιλη ως αποστρογγυλεμένη κορυφή. Όταν πέφτουν αφήνουν κυκλική ουλή στα κλαδιά.
Κώνος όρθιος, καλυπτήρια προεξέχουν από τα καρπικά λέπια και πέφτουν μετά την ωρίμανση με τον κεντρικό άξονα να παραμένει πάνω στο κλαδί. Έχουν μήκος 10-16 εκ. με οξεία κορυφή χωρίς ρητίνη.
Άνθηση Απρίλιο-Μάιο.
Abies alba
Εξάπλωση – Προστασία
Εξαπλώνεται στην Κεντρική Ευρώπη και στις Άλπεις, στα Πυρηναία, στα Καρπάθια, στη Βαλκανική χερσόνησο, στην Ιταλία και στην Κορσική με βορειότερη εξάπλωση στην Πολωνία (χωρολογία: Εu, Ευρωπαϊκό). Στην Ελλάδα η εξάπλωση του αμφισβητείται και πιθανότατα εμφανίζεται μεμονωμένο σε υψηλά όρη στα σύνορα με τη Βουλγαρία και τη FYROM. Σχηματίζει εκτεταμένα δάση σε σχετικά μεγάλα υψόμετρα (ενδιαίτημα: W, δάση και θαμνώνες).
Τα δάση που σχηματίζει το είδος εντάσσονται, σε συγκεκριμένες περιοχές της Ευρώπης, σε τύπους οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.
Εξάπλωση της Abies alba
Συγγενικά είδη
Συγγενικά είδη της λευκής ελάτης, με κοινό χαρακτηριστικό (α) την κυκλική ουλή που αφήνουν στο βλαστό οι βελόνες όταν εκπτίπτουν (πέφτουν), και (β) τον όρθιο κώνο με τα καρπικά λέπια να πέφτουν μετά την ωρίμανση και τον κεντρικό άξονα να παραμένει στο κλαδί, είναι η Abies borisii-regis και η Abies cephalonica.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Παναγιώτης Βλάχος, Δασοπόνος
