Κωδικός τύπου οικοτόπου 9530*
Ονομασία Υπομεσογειακά δάση μαύρης πεύκης – (Sub-)Mediterranean pine forests with endemic black pines
Καθεστώς Τύπος οικοτόπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
O τύπος οικοτόπου περιλαμβάνει τα δάση της μαύρης πεύκης (Pinus nigra).
Οικολογικές συνθήκες
Τα δάση μαύρης πεύκης απαντώνται σε περιοχές όπου το υπόστρωμα στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι υπερβασικό οφιολιθικό (περιδοτίτης, γάβρος, δολερίτης, σερπεντίνης) ή δολομιτικό (πετρώματα με υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο), αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι ασβεστόλιθος, γνεύσιος, σχιστόλιθος (σπάνια γρανίτης). Το ανάγλυφο σπάνια είναι επίπεδο συνήθως είναι πλαγιές με ποικίλες κλίσεις και ποικίλη έκθεση, σε υψόμετρα 450 – 1500 m. Τα δάση αυτά είναι πολλές φορές ομήλικα, προερχόμενα από πυρκαγιές. Η φυσική αναγέννηση είναι δύσκολη λόγω της μυκητοπαγούς πλάκας που δημιουργείται από τις βελόνες και τις υφές των μυκήτων. Μετά από μια έρπουσα πυρκαγιά καταστρέφεται η μυκητοταγής αυτή πλάκα και η αναγέννηση εμφανίζεται άφθονη. Δημιουργεί πολύξυλες, παραγωγικές συστάδες ακόμη και σε υποβαθμισμένα εδάφη.
Περιοχή εξάπλωσης και εύρος εξάπλωσης του τύπου οικοτόπου 9530
Χλωριδική σύνθεση
Στα δάση του τύπου οικοτόπου 9530, εκτός της μαύρης πεύκης (Pinus nigra), άλλα είδη που εμφανίζονται και τον χαρακτηρίζουν είναι τα: Abies borisii-regis, Adenocarpus complicates, Aremonia agrimonoides, Brachypodium pinnatum, Brachypodium sylvaticum, Buxus sempervirens, Campanula stenosiphon, Daphne blagayana, Erica carnea (syn: Erica herbacea), Fragaria vesca, Galium rotundifolium, Juniperus communis, Juniperus oxycedrus, Orthilia secunda, Polygala nicaeensis, Pteridium aquilinum, Pyrola rotundifolia, Quercus cerris, Sanguisorba minor, Sesleria robusta, Sorbus aria, Stachys scardica, Staehelina uniflosculosa, Teucrium chamaedrys, Trifolium alpestre.
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Τα δάση της μαύρης πεύκης είναι προσαρμοσμένα στις έρπουσες πυρκαγιές λόγω του μεγάλου πάχους του φλοιού τους και αναγεννιώνται εύκολα και άφθονα μετά από αυτές, ενώ δεν αντέχουν σε επικόρυφες πυρκαγιές μετά τις οποίες δεν αναγεννιώνται. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προκύπτει από τον συνδυασμό επικόρυφης πυρκαγιάς και βοσκής.
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Έντυπο Ε.Ε. διαχείρισης τύπου οικοτόπου
Περιοχές εμφάνισης
GR1140004 KORYFES OROUS FALAKRO
GR1260007 ORI VRONTOUS – LAILIAS – EPIMIKES
GR1270002 OROS ITAMOS – SITHONIA
GR1310003 ETHNIKOS DRYMOS PINDOU (VALIA KALNTA) – EVRΥTERI PERIOCHI
GR1320002 KORYFES OROUS GRAMMOS
GR1330001 OROS VOURINOS (KORYFI ASPROVOUNI) GR1420001 KATO OLYMPOS – KALLIPEFKI
GR2110002 ORI ATHAMANON (NERAIDA)
GR2130001 ETHNIKOS DRYMOS VIKOU – AOOU
GR2130002 KORYFES OROUS SMOLIKAS
GR2130004 KENTRIKO TMIMA ZAGORIOU
GR2130006 PERIOCHI METSOVOU (ANILIO – KATARA)
GR2130007 OROS LAKMOS (PERISTERI)
GR2320002 OROS CHELMOS KAI YDATA STYGOS
GR2440004 ETHNIKOS DRYMOS OITIS
GR2450005 NOTIOANATOLIKOS PARNASSOS – ETHNIKOS DRYMOS PARNASSOU – DASOS TITHOREAS
GR2520006 OROS PARNONAS (KAI PERIOCHI MALEVIS)
GR2530001 KORYFES OROUS KYLLINI (ZIRIA) KAI CHARADRA FLAMPOURITSA
GR4110003 LESVOS: DYTIKI CHERSONISOS – APOLITHOMENO DASOS
GR4120002 SAMOS: OROS AMPELOS (KARVOUNIS)
Βιβλιογραφία για τη βλάστηση
Αθανασιάδης Η.Ν., Θεοδωρόπουλος Γ.Κ. & Κωνσταντινίδης Ν.Π. 1992. Οι φυτοκοινωνιολογικές μονάδες βλάστησης των δασών της Pinus nigra ssp. pallasiana της χερσονήσου Σιθωνίας Χαλκιδικής. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσ. Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, ΛΕ/1: 273-306.
Barbero M. & Quézel P. 1976. Les groupements forestiers de Grece CentroMeridionale. Ecologia Mediterranea 2: 1-86.
Bergmeier E. 2002. Plant communities and habitat differentiation in the Mediterranean coniferous woodlands of Mt. Parnon (Greece). Folia Geobotanica 37: 309-331.
Bergmeier E. 1990. Walder und Gebusche des Niederen Olymp (Kato Olimbos, NO-Thessalien). Phytocoenologia 18(2/3): 161-342.
Brullo S., Giusso del Galdo G. & Guarino R. 2001. Orophilous communities of the Pino-Juniperetea class in Mediterranean area. Feddes Repert. 212 (3-4): 262-308.
Γεωργιάδης Θ., Δημόπουλος Π., Πανίτσα Μ. & Δημητρέλλος Γ. 1996. Τα φυσικά ο ικοσυστήματα της Πελοποννήσου με βάση την ποικιλότητα σε τύπους οικοτόπων και τα σημαντικά τους είδη. Πρακτικά 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας και της Βιολογικής Εταιρείας Κύπρου, Παραλίμνι Κύπρου, 6-11 Απριλίου 1996: 68-73.
Δημόπουλος Δ. Π. 1993. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική έρευνα του όρους Κυλλήνη – Οικολογική Προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 370.
Dimopoulos P., Georgiadis T. & Sýkora K. 1996. Phytosociological research on the montane coniferous forests of Greece: Mount Killini (NE Peloponnisos – S Greece). Folia Geobot. Phytotax. 31: 169 – 195.
Ελευθεριάδου Ε., Θεοδωρόπουλος Κ. & Παπαιωάννου Α. 2002. Πρώτα αποτελέσματα εξέλιξης της βλάστησης μετά από πυρκαγιά σε αναδασώσεις μαύρης πεύκης (Pinus nigra J.F. Arnold) στο Πανεπιστημιακό Δάσος Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Δασολογικού Συνεδρίου της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας, Τρίπολη, 26-29 Μαΐου 2002: 237-247.
Gamisans J. & Hebrard J.-P. 1979. A propos de la vegetation des forets d’ Epire et de Macedoine Grecque occidentale. Documents phytosociologiques IV: 290-327.
Habeck F. & Reif A. 1994. Die Waldgeselleschaften der montanen und subalpinen Stufe des Ostabfalls des Olymp, Greichenland. Phytocoenologia 22(4): 501-536.
Θεοδωρόπουλος Κ., Ξυστράκης Φ., Ελευθεριάδου Ε. & Σαμαράς Δ. 2011. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων της περιοχής του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Επιστ. Επετ. Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ 2002, ΜΕ, σελ. 18 (σε CD).
Καρέτσος, Γ. 2002. Μελέτη της Οικολογίας και της Βλάστησης του Όρους Οίτη. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 325.
Κοράκης Γ. & Αραβίδης Η. 2004. Καταγραφή, ταξινόμηση και αξιολόγηση των φυσικών ενδιαιτημάτων του Λακωνικού Ταϋγέτου σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Περιβαλλοντικού Συνεδρίου, Νέα Ορεστιάδα, 7-9 Μαΐου 2004: 891-900.
Μπαζός Ι. & Γιαννίτσαρος Α. 2005. Χλωρίδα και βλάστηση της Λέσβου: γενική επισκόπηση. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαΐου 2005, σελ. 8 (σε CD).
Reif A. & Löblich-Ille K. 1999. Sind die Rotbuchenwälder im Pieria-Gebirge (Nordgriechenland) hohenzonal oder extrazonal? Eine Studie zum Übergang zwischen temperaten und submediterranen Wäldern in Nordgriechenland. Phytocoenologia 29(1): 87-146. Σμύρης Π., Ζάγκας Θ. & Τσιτσώνη Θ. 1992. Στάδια διαδοχής και παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξή τους στο Βόρειο Όλυμπο. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσ. Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, ΛΕ/1: 307-367 + Πίνακας.
Χοχλίουρος Π.Σ. 2005. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική Έρευνα του Όρους Βερμίου – Οικολογική προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 352 + 3 Παραρτήματα.
Xystrakis F. 2009. The drought tolerance limit of European beech (Fagus sylvatica L.) stands on Mt. Olympus, NC Greece. PhD Thesis, Freiburg, pg. 184 + Annex I, II, III.
Zoller H., Geissler P. & Athanasiadis N. 1977. Beiträge zur Kenntnis der Wälder, Moos- und Flechtenassoziationen in den Gebirgen Nordgriechenlands. Bauhinia 6/1: 215-255.
Γενική βιβλιογραφία
Αθανασιάδης Η.Ν., Θεοδωρόπουλος Γ.Κ. & Κωνσταντινίδης Ν.Π. 1992. Οι φυτοκοινωνιολογικές μονάδες βλάστησης των δασών της Pinus nigra ssp. pallasiana της χερσονήσου Σιθωνίας Χαλκιδικής. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσ. Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, ΛΕ/1: 273-306.
Barbero M. & Quézel P. 1976. Les groupements forestiers de Grece CentroMeridionale. Ecologia Mediterranea 2: 1-86.
Bergmeier E. 2002. Plant communities and habitat differentiation in the Mediterranean coniferous woodlands of Mt. Parnon (Greece). Folia Geobotanica 37: 309-331.
Bergmeier E. 1990. Walder und Gebusche des Niederen Olymp (Kato Olimbos, NO-Thessalien). Phytocoenologia 18(2/3): 161-342.
Brullo S., Giusso del Galdo G. & Guarino R. 2001. Orophilous communities of the Pino-Juniperetea class in Mediterranean area. Feddes Repert. 212 (3-4): 262-308.
Γεωργιάδης Θ., Δημόπουλος Π., Πανίτσα Μ. & Δημητρέλλος Γ. 1996. Τα φυσικά ο ικοσυστήματα της Πελοποννήσου με βάση την ποικιλότητα σε τύπους οικοτόπων και τα σημαντικά τους είδη. Πρακτικά 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας και της Βιολογικής Εταιρείας Κύπρου, Παραλίμνι Κύπρου, 6-11 Απριλίου 1996: 68-73.
Δημόπουλος Δ. Π. 1993. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική έρευνα του όρους Κυλλήνη – Οικολογική Προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 370.
Dimopoulos P., Georgiadis T. & Sýkora K. 1996. Phytosociological research on the montane coniferous forests of Greece: Mount Killini (NE Peloponnisos – S Greece). Folia Geobot. Phytotax. 31: 169 – 195.
Dimopoulos P., Xystrakis F. & Tsiripidis I. 2014. Deliverable A1. Final Catalogue of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 54.
Dimopoulos P., Fotiadis G., Tsiripidis I., Panitsa M. & Karadimou E. 2014. Deliverable A2. Report and Literature Database on Habitat Types of Greece – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 210.
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Panitsa M., Fotiadis G., Kallimanis A.S. & Kazoglou I. 2014. Deliverable A6. Explanatory Implementation Manual for the Conservation Degree Assessment of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 35. (with Annexes: I. Habitat types protocols, pages 600; II. Explanatory notes on the habitat types protocols selection, pages 4; III. Correspondence of Habitat types protocols with the clusters of vegetation relevés (excel file)).
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Kallimanis A.S & Panitsa M. 2014. Deliverable A7. Preliminary Analysis of the Field Data for the Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 16.
European Commission 2013. Interpretation Manual of European Union Habitats.
Ελευθεριάδου Ε., Θεοδωρόπουλος Κ. & Παπαιωάννου Α. 2002. Πρώτα αποτελέσματα εξέλιξης της βλάστησης μετά από πυρκαγιά σε αναδασώσεις μαύρης πεύκης (Pinus nigra J.F. Arnold) στο Πανεπιστημιακό Δάσος Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Δασολογικού Συνεδρίου της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας, Τρίπολη, 26-29 Μαΐου 2002: 237-247.
Gamisans J. & Hebrard J.-P. 1979. A propos de la vegetation des forets d’ Epire et de Macedoine Grecque occidentale. Documents phytosociologiques IV: 290-327.
Habeck F. & Reif A. 1994. Die Waldgeselleschaften der montanen und subalpinen Stufe des Ostabfalls des Olymp, Greichenland. Phytocoenologia 22(4): 501-536.
Θεοδωρόπουλος Κ., Ξυστράκης Φ., Ελευθεριάδου Ε. & Σαμαράς Δ. 2011. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων της περιοχής του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Επιστ. Επετ. Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ 2002, ΜΕ, σελ. 18 (σε CD).
Καρέτσος, Γ. 2002. Μελέτη της Οικολογίας και της Βλάστησης του Όρους Οίτη. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 325.
Κοράκης Γ. & Αραβίδης Η. 2004. Καταγραφή, ταξινόμηση και αξιολόγηση των φυσικών ενδιαιτημάτων του Λακωνικού Ταϋγέτου σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Περιβαλλοντικού Συνεδρίου, Νέα Ορεστιάδα, 7-9 Μαΐου 2004: 891-900.
Μπαζός Ι. & Γιαννίτσαρος Α. 2005. Χλωρίδα και βλάστηση της Λέσβου: γενική επισκόπηση. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαΐου 2005, σελ. 8 (σε CD).
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. ΕΚΒΥ.
Reif A. & Löblich-Ille K. 1999. Sind die Rotbuchenwälder im Pieria-Gebirge (Nordgriechenland) hohenzonal oder extrazonal? Eine Studie zum Übergang zwischen temperaten und submediterranen Wäldern in Nordgriechenland. Phytocoenologia 29(1): 87-146.
Σμύρης Π., Ζάγκας Θ. & Τσιτσώνη Θ. 1992. Στάδια διαδοχής και παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξή τους στο Βόρειο Όλυμπο. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσ. Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, ΛΕ/1: 307-367 + Πίνακας.
Tsiripidis Ι., Xystrakis F., Kasampalis D., Mastrogianni A., Strid A. & Dimopoulos P., 2014. Deliverable A4. Potential Distribution Maps of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, Athens, pages 176.
Χοχλίουρος Π.Σ. 2005. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική Έρευνα του Όρους Βερμίου – Οικολογική προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 352 + 3 Παραρτήματα.
Xystrakis F. 2009. The drought tolerance limit of European beech (Fagus sylvatica L.) stands on Mt. Olympus, NC Greece. PhD Thesis, Freiburg, pg. 184 + Annex I, II, III.
Zoller H., Geissler P. & Athanasiadis N. 1977. Beiträge zur Kenntnis der Wälder, Moos- und Flechtenassoziationen in den Gebirgen Nordgriechenlands. Bauhinia 6/1: 215-255.
Κείμενο
Παναγιώτης Βλάχος, Δασοπόνος
