Κωδικός τύπου οικοτόπου 1120
Ονομασία Λιβάδια ποσειδωνίας – Posidonia beds (Posidonion oceanicae).
Καθεστώς Τύπος οικοτόπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Τα λιβάδια του θαλάσσιου αγγειόσπερμου Posidonia oceanica είναι χαρακτηριστικά της υποπαραλιακής ζώνης της Μεσογείου, σε βάθος που κυμαίνεται από μερικές δεκάδες εκ. μέχρι και 30-40 μέτρα. Αναπτύσσονται σε μαλακό υπόστρωμα και μπορούν να αντιπαρέρχονται σε σχετικά μεγάλες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της κίνησης του νερού, αλλά είναι ευαίσθητα στη μείωση της διαύγειας του νερού και της αλατότητας του νερού, καθώς απαιτούν αλατότητα μεταξύ 36 και 39‰.
Οικολογικές συνθήκες
Οι οικολογικές παράμετροι από τις οποίες εξαρτάται το βάθος ανάπτυξης του λιβαδιού, καθώς και η πυκνότητα του λιβαδιού είναι το φως και ο υδροδυναμισμός. Τα περισσότερα λιβάδια απαντούν μεταξύ των ισοβαθών των 5 και 35 μέτρων. Όπως είναι φυσικό η μορφή της βλάστησης διαφοροποιείται λόγω αλλαγής των συνθηκών φωτισμού, υδροδυναμισμού και τύπου υποστρώματος (βράχος, άμμος, λάσπη). Η σημασία του οικοτόπου είναι μεγάλη, γιατί συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στη μείωση του υδροδυναμισμού των ακτών δεν αφήνουν την άμμο να μετακινηθεί με τα θαλάσσια ρεύματα). Τα θαλάσσια λιβάδια της ποσειδωνίας αποτελούν καταφύγιο και περιοχή ανάπτυξης για περισσότερα από 1200 θαλάσσια είδη. Είναι επίσης ένας φυσικός σύμμαχος ενάντια στις κλιματικές αλλαγές επειδή παράγουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα, προστατεύουν τις ακτές από τη διάβρωση και προσφέρουν ενέργεια στην τροφική αλυσίδα.
Χλωριδική σύνθεση
Τα λιβάδια ποσειδωνίας κυριαρχούνται σχεδόν αποκλειστικά από το είδος Posidonia oceanica.
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ τα υποθαλάσσια λιβάδια του Αγγειόσπερμου φυτού Posidonia oceanica αναφέρονται ως τύπος οικοτόπου προτεραιότητας. Πρόκειται για τύπο οικοτόπου που χαρακτηρίζει τις Μεσογειακές ακτές και απουσιάζει μόνο σε περιπτώσεις χαμηλής αλατότητας, κακής ανανέωσης των νερών ή ρύπανσης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική υποβάθμιση, κατά κύριο λόγο, εξαιτίας του ευτροφισμού και των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων. Μεγάλη απειλή είναι και η εξάπλωση των Caulerpa racemosa και Caulerpa taxifolia, υποθαλάσσιων ειδών που έχουν εισβάλει στη Μεσόγειο και παίρνουν τη θέση της ποσειδωνίας στο βυθό της Μεσογείου.
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Έντυπο Ε.Ε. διαχείρισης τύπου οικοτόπου
Περιοχές εμφάνισης
GR1130009 LIMNES KAI LIMNOTHALASSES TIS THRAKIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1150008 ORMOS POTAMIAS – AKR. PYRGOS EOS N. GRAMVOUSSA
GR1150009 KOLPOS PALAIOU – ORMOS ELEFTHERON
GR1150010 DELTA NESTOU KAI LIMNOTHALASSES KERAMOTIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1220012 LIMNOTHALASSA EPANOMIS KAI THALASSIA PARAKTIA ZONI
GR1270002 OROS ITAMOS – SITHONIA
GR1270007 AKROTIRIO ELIA – AKROTIRIO KASTRO – EKVOLI RAGOULA
GR1270008 PALIOURI – AKROTIRI KAI THALASSIA ZONI
GR1270009 PLATANITSI – SYKIA: ΑKR. RIGAS – AKR. ADOLO
GR1270010 AKROTIRIO PYRGOS – ORMOS KYPSAS – MALAMO
GR1270015 THALASSIA ZONI CHERSONISOU ATHONA
GR1430004 ETHNIKO THALASSIO PARKO ALONNISOU – VOREION SPORADON, ANATOLIKI SKOPELOS
GR2210002 KOLPOS LAGANA ZAKYNTHOU (AKR. GERAKI – KERI) KAI NISIDES MARATHONISI KAI PELOUZO
GR2220003 ESOTERIKO ARCHIPELAGOS IONIOU (MEGANISI, ARKOUDI, ATOKOS, VROMONAS)
GR2220004 PARAKTIA THALASSIA ZONI APO ARGOSTOLI EOS VLACHATA (KEFALONIA) KAI ORMOS MOUNTA
GR2220007 THALASSIA ZONI APO ARGOSTOLI EOS ORMO MOUNTA
GR2230004 NISOI PAXOI KAI ANTIPAXOI KAI EVRYTERI THALASSIA PERIOCHI
GR2230005 PARAKTIA THALASSIA ZONI APO KANONI EOS MESONGI (KERKYRA)
GR2230010 THALASSIA PERIOCHI DIAPONTION NHSON
GR2330008 THALASSIA PERIOCHI KOLPOU KYPARISSIAS: AKR. KATAKOLO – KYPARISSIA
GR2420014 THALASSIA PERIOCHI KAI YFALOI BOREIOANATOLIKIS EVVOIAS
GR2420001 OROS OCHI – KAMPOS KARYSTOU – POTAMI – AKROTIRIO KAFIREFS – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR2420015 THALASSIA ZONI ANATOLIKIS EVVOIAS APO AKRA OKTONIA EVVOIAS EOS ZARAKES
GR2510005 THALASSIA PERIOCHI PAYSANIA – YPOTHALASSIA IFAISTEIA METHANON
GR2540009 THALASSIA ZONI NOTIAS MANIS
GR2550007 THALASSIA PERIOCHI STENOU METHONIS
GR2550010 THALASSIA PERIOCHI NOTIAS MESSINIAS
GR3000005 SOUNIO – NISIDA PATROKLOU KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR3000003 ETHNIKO PARKO SCHINIA – MARATHONA
GR3000004 VRAVRONA – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4110001 LIMNOS: CHORTAROLIMNI – LIMNI ALYKI KAI THALASSIA PERIOCHI
GR4110005 LESVOS: KOLPOS GERAS, ELOS NTIPI KAI OROS OLYMPOS – POTAMOS EYERGETOULAS
GR4110015 THALASSIA PERIOCHI NISIDON TOKMAKIA
GR4130001 VOREIA CHIOS KAI NISOI OINOUSSES KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4130005 VRACHONISIDES KALOGEROI KAI THALASSIA ZONI
GR4210001 KASOS KAI KASONISIA – EVRYTERI THALASSIA PERIOCHI
GR4210003 VOREIA KARPATHOS KAI SARIA KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210007 NOTIA NISYROS KAI STRONGYLI, IFESTIAKO PEDIO KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210010 ARKOI, LEIPSOI, AGATHONISI KAI VRACHONISIDES
GR4210033 THALASSIA PERIOCHI NOTIAS PATMOU
GR4220005 PARAKTIA ZONI DYTIKIS MILOY
GR4220033 NISOS GYAROS KAI THALASSIA ZONI
GR4220035 THALASSIA ZONI ANDROU
GR4310005 ASTEROUSIA (KOFINAS)
GR4320006 VOREIOANATOLIKO AKRO KRITIS: DIONYSADES, ELASA KAI CHERSONISOS SIDERO (AKRA MAVRO MOURI – VAI – AKRA PLAKAS) KAI THALASSIA ZONI
GR4340008 LEFKA ORI KAI PARAKTIA ZONI
GR4340024 THALASSIA PERIOCHI DYTIKIS KAI NOTIODYTIKIS KRITIS
Πλήρης βιβλιογραφία
Gerakaris V., Panayotidis P., Tsiamis K., Nikolaidou A. & Economou-Amilli A. 2014. Posidonia oceanica meadows in Greek seas: lower depth limits and meadow densities. In: Proceedings of 5th Mediterranean Symposium on Marine Vegetation. 27-28 October 2014, Portorož, Slovenia.
Gerakaris V. & Panayotidis P. 2009a. Use of Posidonia oceanica meadows as biological quality element, according to the European Water Framework Directive (WFD, 2000/60/EC): A case study in South Aegean Sea. 9th Pan-Hellenic Symposium of Oceanography and Fisheries, 13-16 May 2009, Patra, Greece.
Gerakaris V. & Panayotidis P. 2009b. The use of Posidonia oceanica as a Biological Quality Element for the implementation of WFD (2000/60/EC) in Greek coastal waters. Proceedings of the Mediterranean Seagrass Workshop 09, 6-10 September 2009, Hvar, Croatia, p. 49.
Pergent G., Bazairi H., Bianchi C. N., Boudouresque C. F., Buia M. C., Calvo S. et al. 2014. Climate change and Mediterranean seagrass meadows: a synopsis for environmental managers.
Κείμενο
Φώτω Κόνσολα, MSc Περιβάλλοντος, Δασοπόνος