Κωδικός τύπου οικοτόπου 1210 (τύπος οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ)
Ονομασία Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας – Annual vegetation of drift lines
Καθεστώς Τύπος οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Ο τύπος οικοτόπου περιλαμβάνει σχηματισμούς από αντιπροσωπευτικά μονοετή και πολυετή είδη που καταλαμβάνουν εκτάσεις με συσσωρευμένο από τον κυματισμό υλικό (χοντρόκοκκη άμμος και χαλίκια σε ποσοστό συνήθως 70-90%). Το υπόστρωμα είναι συνήθως αμμώδες και σχηματίστηκε από αλλουβιακές ποτάμιες ή θαλάσσιες αποθέσεις. Tο ανάγλυφο είναι κατά κανόνα επίπεδο ή με ελαφρά κλίση προς τη θάλασσα με υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας έως και 3 μέτρα. Απαντάται κατά μήκος της ακτογραμμής που λόγω του κυματισμού γίνεται συγκέντρωση άφθονου οργανικού υλικού. Πρόκειται για αλονιτρόφιλες κοινότητες που αναπτύσσονται στις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργούνται μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας, σε θέσεις συνήθως εμπλουτισμένες σε οργανικό υλικό. Καλύπτουν τη ζώνη μετά το τμήμα του αιγιαλού που είναι γυμνό από βλάστηση και συχνά αποτελούν την πρώτη ζώνη βλάστησης των αμμοθινικών συστημάτων. Οι κοινότητες αυτές έχουν ευρύτατη εξάπλωση, συνήθως μικρό αριθμό ειδών και η σύνθεσή τους χαρακτηρίζεται από είδη κοινά αλλά εξειδικευμένα. Στο Αιγαίο έχουν μικρή έκταση και διεσπαρμένη εξάπλωση.
Οικολογικές συνθήκες
Οι θίνες που σχηματίζονται έχουν πλάτος μεταξύ 5 και 8 μέτρων, μικρότερο δηλαδή από τους άλλους τύπους θινών. Αποτελούν τύπο οικοτόπου που δέχεται, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, πολυάριθμες και έντονες ανθρώπινες επιδράσεις. Η οικολογική τους σημασία έγκειται στο ότι εμφανίζονται και διατηρούνται σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και στο ρόλο τους ως τμήμα των συμπλεγμάτων αμμοθινικής βλάστησης. Αποτελούν προτεραιότητα για τη διατήρηση καθώς εντάσσονται στη βλάστηση των ομαλών ακτών η έκταση της οποίας έχει μειωθεί στην Ελλάδα και ειδικά στο Αιγαίο και δέχεται ακόμα μεγάλες πιέσεις.
Περιοχή εξάπλωσης και εύρος εξάπλωσης του τύπου οικοτόπου 1210
Χλωριδική σύνθεση
Το υπόστρωμα είναι πλούσιο σε άζωτο, και επειδή είναι κατά κανόνα χαλαρής δομής βλάστηση που κυριαρχείται από ετήσια νιτρόφιλα είδη (της κλάσης Cakiletea maritimae). Βασικά είδη του τύπου οικοτόπου είναι τα: Ammophila arenaria, Anthemis tomentosa, Artemisia maritima agg., Atriplex halimus, Atriplex hastata, Atriplex tatarica, Cakile maritima, Cynodon dactylon, Elymus farctus, Eryngium maritimum, Euphorbia paralias, Euphorbia peplis, Matthiola tricuspidata, Medicago marina, Leymus racemosus, Lygeum spartum, Medicago marina, Otanthus maritimus, Pancratium maritimum, Phacelurus digitatus, Polygonum maritimum, Salsola kali, Sporobolus pungens, Suaeda maritima, Xanthium spinosum, Xanthium strumarium, Zygophyllum album.
Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας (κωδ. 1210+)
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Οι κοινότητες αυτές αν και είναι εφήμερες και ευμετάβλητες αποτελούνται από ανθεκτικά είδη, προσαρμοσμένα σε πολύ αντίξοες συνθήκες και με μεγάλη δυνατότητα εξάπλωσης. Λόγω της θεροφυτικής φύσης τους μπορούν ως ένα βαθμό να επανέλθουν ακόμα και μετά από έντονες πιέσεις. Η ευπάθειά τους έγκειται στο ότι τα σημαντικά τους είδη περιορίζονται στο συγκεκριμένο βιότοπο και επομένως απειλούνται από την υποβάθμιση και την απώλειά του. Οι έντονες πιέσεις, στις ακτές όπου αναπτύσσονται μπορούν να οδηγήσουν σε κρίσιμα μικρά μεγέθη πληθυσμών ή ακόμα και στην εξαφάνιση των κοινοτήτων. Σε ορισμένες παραλίες που χρησιμοποιούνται περισσότερο από το κοινό, υπάρχει πιθανότητα υποχώρησης των αμμονιτρόφιλων ειδών και επικράτησης των νιτρόφιλων της κλάσης Chenopodietea. Ο αριθμός των κατάλληλων θέσεων ανάπτυξης αμμονιτρόφιλης βλάστησης έχει ήδη μειωθεί και συνεχίζει να μειώνεται εξαιτίας των καταστρεπτικών δραστηριοτήτων που προέρχονται από τον τουρισμό, όπως: εξαιρετικά μεγάλος αριθμός παραθεριστών, ποδοπάτηση των φυτών, καθαρισμός της παραλίας με μηχανήματα, οδήγηση στις παραλίες, εκχέρσωση και ανοικοδόμηση.
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Περιοχές εμφάνισης
GR1110007 DELTA EVROU KAI DYTIKOS VRACHIONAS
GR1130009 LIMNES KAI LIMNOTHALASSES TIS THRAKIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1220005 LIMNOTHALASSA ANGELOCHORIOU
GR1150010 DELTA NESTOU KAI LIMNOTHALASSES KERAMOTIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1220002 DELTA AXIOU – LOUDIA – ALIAKMONA – EVRYTERI PERIOCHI – AXIOUPOLI
GR1220003 STENA RENTINAS – EVRYTERI PERIOCHI
GR1220005 LIMNOTHALASSA ANGELOCHORIOU
GR1220012 LIMNOTHALASSA EPANOMIS KAI THALASSIA PARAKTIA ZONI
GR1250004 ALYKI KITROUS – EVRYTERI PERIOCHI
GR1260002 EKVOLES POTAMOU STRYMONA
GR1270004 LIMNOTHALASSA AGIOU MAMA
GR1430001 OROS PILIO KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR1430004 ETHNIKO THALASSIO PARKO ALONNISOU – VOREION SPORADON, ANATOLIKI SKOPELOS
GR2110001 AMVRAKIKOS KOLPOS, DELTA LOUROU KAI ARACHTHOU (PETRA, MYTIKAS, EVRYTERI PERIOCHI)
GR2120001 EKVOLES (DELTA) KALAMA
GR2140001 EKVOLES ACHERONTA (APO GLOSSA EOS ALONAKI) KAI STENA ACHERONTA
GR2230001 LIMNOTHALASSA ANTINIOTI (KERKYRA)
GR2230003 ALYKI LEFKIMΜIS (KERKYRA)
GR2320001 LIMNOTHALASSA KALOGRIAS, DASOS STROFYLIAS KAI ELOS LAMIAS, ARAXOS
GR2440002 KOILADA KAI EKVOLES SPERCHEIOU – MALIAKOS KOLPOS
GR2550005 THINES KYPARISSIAS (NEOCHORI – KYPARISSIA)
GR3000003 ETHNIKO PARKO SCHINIA – MARATHONA
GR3000005 SOUNIO – NISIDA PATROKLOU KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4110001 LIMNOS: CHORTAROLIMNI – LIMNI ALYKI KAI THALASSIA PERIOCHI
GR4110004 LESVOS: KOLPOS KALLONIS KAI CHERSAIA PARAKTIA ZONI
GR4110005 LESVOS: KOLPOS GERAS, ELOS NTIPI KAI OROS OLYMPOS
GR4120001 SAMOS: PARALIA ALYKI
GR4210002 KENTRIKI KARPATHOS: KALI LIMNI – LASTOS – KYRA PANAGIA KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210007 NOTIA NISYROS KAI STRONGYLI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210008 KOS: AKROTIRIO LOUROS – LIMNI PSALIDI – OROS DIKAIOS – ALYKI – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210010 ARKOI, LEIPSOI, AGATHONISI KAI VRACHONISIDES
GR4220010 VOREIODYTIKI KYTHNOS: OROS ATHERAS – AKROTIRIO KEFALOS KAI PARAKTIA ZONI
GR4220013 MIKRES KYKLADES: IRAKLEIA, SCHOINOUSSA, KOUFONISIA, KEROS, ANTIKERIA KAI THALASSIA ZONI
GR4220019 TINOS: MYRSINI – AKROTIRIO LIVADA
GR4320008 NISOS KOUFONISI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4340012 ASFENDOU – KALLIKRATIS KAI PARAKTIA ZONI
Βιβλιογραφία για τους τύπους βλάστησης
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Biondi E. 1989. The vegetation of sedimentary low coasts in Corfu island. Colloques phytosociologiques XIX: 401-427
Δρόσος Ε.Γ. 2001. Η αμμόφιλη βλάστηση των ακτών της νήσου Θάσου. Biologia Gallo-hellenica 27: 157-193
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ., Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επ.Επ. Τμ. Δασολογίας & Φ.Π. 39(1): 327-365.
Gehu J.M. Apostolides N. Gehu-Franck J. & Arnold K. 1989. Premieres donees sur la vegetation littorale des iles de Rhodos et de Karpathos (Grece). Colloques phytosociologiques XIX: 545-582
Gehu J.M. Costa M Biondi E. Franck J. & Arnold N. 1987. Donnees sur la vegetation littorale de la Crete (Grece). Ecologia Mediterranea XIII (1/2): 93-105
Lavrentiades G. 1975a. On the vegetation of the Porto-Lagos coasts. In Jordanov, D. & al. (eds): Problems of Balkan flora and vegetation, pp. 365-379. – Sofia: Publishing House of the Bulgarian Academy of Sciences
Lavrentiades G. 1975b. Substratum of some vegetation types in Greece. Substratum of some vegetation types in Greece. In Dierschke, H. (ed.): Berichte der internationalen Symposien der internationalen Vereinigung für Vegetationskunde, pp. 423-431 + 1 table. –Vaduz: Verlag J. Cramer.
Lavrentiades G.J. 1963. On the vegetation of the Keramoti coasts. Boll. Ist. Bot. Univ. Catania, Ser. 3 Vol. 4: 81-103.
Πανίτσα, M. 1997. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης των νησίδων του ανατολικού Αιγαίου. Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών xiv + 345 σελ.
Raus, Th. 1986. Floren- und Vegetationsdynamik auf der Vulkaninsel Nea Kaimeni (Santorin-Archipel, Kykladen, Griechenland). – Abh. Landesmus. Naturkd. Münster/Westf. 48: 373–394.
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. LAZAROA 33: 65-99.
Wolff W.J. 1968. The halophilous vegetation of the lagoons of Mesolonghi, Greece. Vegetatio 16: 95-134
Πλήρης βιβλιογραφία
Dimopoulos P., Xystrakis F. and Tsiripidis I. 2014. Deliverable A1. Final Catalogue of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 54.
Dimopoulos P., Fotiadis G., Tsiripidis I., Panitsa M. and Karadimou E. 2014. Deliverable A2. Report and Literature Database on Habitat Types of Greece – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 210.
Tsiripidis Ι., Xystrakis F., Kasampalis D., Mastrogianni A., Strid A. and Dimopoulos P., 2014. Deliverable A4. Potential Distribution Maps of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, Athens, pages 176.
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Panitsa M., Fotiadis G., Kallimanis A.S. and Kazoglou I. 2014. Deliverable A6. Explanatory Implementation Manual for the Conservation Degree Assessment of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 35. (with Annexes: I. Habitat types protocols, pages 600; II. Explanatory notes on the habitat types protocols selection, pages 4; III. Correspondence of Habitat types protocols with the clusters of vegetation releves (excel file).
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Kallimanis A.S and Panitsa M. 2014. Deliverable A7. Preliminary Analysis of the Field Data for the Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 16.
Babalonas D. 1980. Vegetationseinheiten und Vegetationskartierung in dem Mundungsgebiet des Flusses Evros. Feddes Repert 9 (9/10): 615 – 627.
Babalonas D., Sykora K.V. & Papastergiadou E. 1995. Review of plant communities from Greek dunes and salt marshes. A preliminary summarizing list. Ann. Bot. (Roma) 53: 107-117.
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σελ. 558.
Βασιλείου Α., Μπαμπαλώνας Δ. & Greuter W. 2000. Ανάλυση της βλάστησης και των εδαφικών συνθηκών στη λιμνοθάλασσα της Επανομής. Πρακτικά του 8ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Πάτρα, 5-8 Οκτωβρίου 2000: 89-95.
Biondi E. 1989. The vegetation of sedimentary low coasts in Corfu island. Colloques phytosociologiques XIX: 401-427.
Δρόσος Ε.Γ. 2001. Η αμμόφιλη βλάστηση των ακτών της νήσου Θάσου. Biologia Gallo-hellenica 27: 157-193.
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ. & Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επ.Επ. Τμ. Δασολογίας & Φ.Π. 39(1): 327-365.
Gehu J.M. Apostolides N. Gehu-Franck J. & Arnold K. 1989. Premieres donees sur la vegetation littorale des iles de Rhodos et de Karpathos (Grece). Colloques phytosociologiques XIX: 545-582.
Gehu J.M., Costa M., Biondi E., Franck J. & Arnold N. 1987. Donnees sur la vegetation littorale de la Crete (Grece). Ecologia Mediterranea XIII (1/2): 93-105.
Georgiadis Th., Dimopoulos P. & Dimitrellos G. 1997. The flora and vegetation of the Acheron Delta (W Greece) aiming at nature conservation. Phyton 37: 31-60.
Θεοδωρόπουλος Κ. 2001. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων του νομού Θεσσαλονίκης. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 353-381.
Lavrentiades G.J. 1976. On the vegetation of Patras area. Veroffentlichungen des Geobot. Inst. ETH, Stifftung Rubel, Zurich 56: 59-71.
Lavrentiades G. 1975. On the vegetation of the Porto-Lagos coasts. In Jordanov, D. & al. (eds): Problems of Balkan flora and vegetation, Sofia, Publishing House of the Bulgarian Academy of Sciences, pg. 365-379.
Lavrentiades G.J. 1964. The ammophilous vegetation of the western Peloponnesos coasts. Vegetatio 12(3-4): 223-287.
Lavrentiades G.J. 1963. On the vegetation of the Keramoti coasts. Boll. Ist. Bot. Univ. Catania 3(4): 81-103.
Μπαμπαλώνας Δ. 1979. Οι φυτοκοινωνιολογικές τάξεις Ammophiletalia arundinaceae (Br.-Bl. 1933) R. Tx. Et Oberd. 1958 και Elymetalia gigantei Vich. 1971 στην οριακή θέση της Θράκης. Πρακτικά 1ης επιστημονικής ημερίδας Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών Επιστημών. Θεσσαλονίκη.
Oberdorfer E. 1952. Beitrag zur Kenntnis der Nordagaischen Kustenvegetation. Vegetatio 3: 329-349.
Πανίτσα Μ. 1997. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης των νησίδων του ανατολικού Αιγαίου. Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών, pg. 345.
Πανίτσα Μ. & Τζανουδάκης Δ. 2005. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης του μικρονησιωτικού συμπλέγματος της Λέρου. Πρακτικά του 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαίου 2005, σελ. 3 (σε CD).
Panitsa, M. & D. Tzanoudakis (2010): Floristic diversity on small islands and islets: Leros islets’group (East Aegean area, Greece). Phytologia Balcanica 16(2), 271-284.
Raus Th. 1986. Floren- und Vegetationsdynamik auf der Vulkaninsel Nea Kaimeni (Santorin-Archipel, Kykladen, Griechenland). Abh. Landesmus. Naturkd. Munster/Westf. 48: 373–394.
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. Lazaroa 33: 65-99.
Sykora K.V., Babalonas D. & Papastergiadou E. 1998. An overview of the coastal vegetation of Greece based on multivariate analysis: Dunes. Proceedings of the 1st Balkan Botanical Congress (Progress in Botanical Research), Thessaloniki 1998. Kluwer Academic Publishers, 149-152.
Sykora K.V., Babalonas D. & Papastergiadou E. 2003. Strandline and sand-dune vegetation of coasts of Greece and some other Aegean countries. Phytocoenologia 33(2-3): 409-446.
Vasiliou A. 2000. Die psammophile und halophile Vegetation des Lagunenkomplexes Epanomi (Makedonien, Nordgriechenland). Pflanzensoziologische und floristische Untersuchungen. Diplomarbeit, Freie Universität Berlin, pg. 125. Wolff W.J. 1968. The halophilous vegetation of the lagoons of Mesolonghi, Greece. Vegetatio 16: 95-134
Κείμενο
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος
