Κωδικός τύπου οικοτόπου 2120
Ονομασία Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες) – Shifting dunes along the shoreline with Ammophila arenaria (white dunes)
Καθεστώς Τύπος οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Ο τύπος οικοτόπου 2120 περιλαμβάνει τις κινούμενες θίνες που σχηματίζονται στη ζώνη του κυματισμού των συνενώσεων Ammophilion arenariae (στην Ελλάδα) και Zygophyllion fontanesii.
Οικολογικές συνθήκες
Ο τύπος οικοτόπου περιλαμβάνει κινούμενες θίνες που δημιουργούνται στη ζώνη του κυματισμού, σε απόσταση 5 με 10 μέτρα από την ακτή. Το ύψος τους κυμαίνεται από 3 μ. έως 20 μ. και το πλάτος τους φτάνει τα 100-200 μ. Αντιπροσωπεύουν το δεύτερο στάδιο σχηματισμού θινών (κινούμενες θίνες). Ο οικότοπος αυτός αποτελείται από παράλληλες σειρές αμμοθινών που χωρίζονται συνήθως από πλατιές ενδιάμεσες κοιλότητες. Ο οικότοπος αυτός αντιπροσωπεύεται από κοινότητες της αμμόφιλης-αμμοθινικής βλάστησης της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελεί το άριστο στάδιο ανάπτυξης των κινουμένων θινών και αναπτύσσεται εν γένει πίσω από τις πρωτογενείς θίνες. Η οικολογική του σημασία είναι μεγάλη και έγκειται στο ρόλο του ως δομικό στοιχείο της αμμοθινικής βλάστησης η οποία είναι σημαντική καθώς συγκρατεί την άμμο, σταθεροποιεί την ακτογραμμή και λειτουργεί προστατευτικά για τις φυτοκοινότητες προς το εσωτερικό. Σημειώνεται ότι η διατήρηση των σημαντικών λειτουργιών των αμμοθινικών συστημάτων απαιτεί διατήρηση όλων των ζωνών βλάστησης που τα αποτελούν.
Περιοχή εξάπλωσης και εύρος εξάπλωσης του τύπου οικοτόπου 2120
Χλωριδική σύνθεση
Χαρακτηριστικά αμμόφιλα φυτικά είδη που συμμετέχουν σε αυτόν τον οικότοπο είναι τα: Αmmophila arenaria, Cutandia maritima, Medicago marina, Sporobolus pungens, Pancratium maritimum. Άλλα σημαντικά και χαρακτηριστικά είδη του τύπου οικοτόπου είναι τα: Artemisia santonicum subsp. santonicum, Cakile maritima, Calystegia soldanella, Centaurea pumilio, Cyperus capitatus, Echinophora spinosa, Elytrigia juncea, Eryngium maritimum, Euphorbia paralias, Hordeum marinum, Leymus racemosus, Minuartia thymifolia, Achillea maritima, Oxalis debilis, Peucedanum obtusifolium, Pseudorlaya pumila, Silene niceensis, Triplachne nitens, Verbascum pinnatifidum.
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Οι κινούμενες θίνες είναι σπάνιες στην Ελλάδα καθώς έχουν υποβαθμιστεί πολύ τις τελευταίες δεκαετίες και η διατήρηση όσων έχουν μείνει αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Οι κοινότητες των κινούμενων θινών είναι εκ φύσεως ευμετάβλητες καθώς βρίσκονται διαρκώς σε δυναμική εξέλιξη αλλά αποτελούνται από είδη ανθεκτικά με υψηλή προσαρμογή στον βιότοπο αυτό. Η υποβάθμιση του οικοτόπου οφείλεται σε ανθρωπογενείς επιδράσεις, κυρίως στην τουριστική αξιοποίηση των τελευταίων δεκαετιών αλλά και στην παλαιότερη εκχέρσωση μεγάλων εκτάσεων για οικοδόμηση ή καλλιέργεια. Κυριότερες απειλές αποτελούν η απώλεια ενδιαιτήματος και η διάσπαση της συνέχειας του οικοτόπου λόγω οικοδόμησης, κατασκευής δρόμων και άλλων υποδομών ενώ αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να έχει η μεταβολή της παροχής άμμου, π.χ. με διευθέτηση των ρεμάτων που εκβάλλουν στην ακτή.
Υποβαθμισμένος οικότοπος 2120 στη Βουρβουρού Χαλκιδικής (photo by Σαμψών Παναγιωτίδης)
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Περιοχές εμφάνισης
GR1110007 DELTA EVROU KAI DYTIKOS VRACHIONAS
GR1130009 LIMNES KAI LIMNOTHALASSES TIS THRAKIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1150010 DELTA NESTOU KAI LIMNOTHALASSES KERAMOTIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1220003 STENA RENTINAS – EVRYTERI PERIOCHI
GR1220005 LIMNOTHALASSA ANGELOCHORIOU
GR1220012 LIMNOTHALASSA EPANOMIS KAI THALASSIA PARAKTIA ZONI
GR1250004 ALYKI KITROUS – EVRYTERI PERIOCHI
GR1260002 EKVOLES POTAMOU STRYMONA
GR1270004 LIMNOTHALASSA AGIOU MAMA
GR1430003 SKIATHOS: KOUKOUNARIES KAI EVRYTERI THALASSIA PERIOCHI
GR2110001 AMVRAKIKOS KOLPOS, DELTA LOUROU KAI ARACHTHOU (PETRA, MYTIKAS, EVRYTERI PERIOCHI)
GR2230002 LIMNOTHALASSA KORISSION (KERKYRA)
GR2320001 LIMNOTHALASSA KALOGRIAS, DASOS STROFYLIAS KAI ELOS LAMIAS, ARAXOS
GR2330005 THINES KAI PARALIAKO DASOS ZACHAROS, LIMNI KAIAFA, STROFYLIA, KAKOVATOS
GR2330006 LIMNOTHALASSA KOTYCHI, BRINIA
GR2540002 PERIOCHI NEAPOLIS KAI NISOS ELAFONISOS
GR2550004 LIMNOTHALASSA PYLOU (DIVARI) KAI NISOS SFAKTIRIA, AGIOS DIMITRIOS
GR4110001 LIMNOS: CHORTAROLIMNI – LIMNI ALYKI KAI THALASSIA PERIOCHI
GR4210007 NOTIA NISYROS KAI STRONGYLI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210008 KOS: AKROTIRIO LOUROS – LIMNI PSALIDI – OROS DIKAIOS – ALYKI – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4220018 SYROS: OROS SYRINGAS EOS PARALIA
GR4310004 DYTIKA ASTEROUSIA (APO AGIOFARANGO EOS KOKKINO PYRGO)
GR4340002 NISOS ELAFONISOS KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
Βιβλιογραφία για τη βλάστηση
Babalonas D. 1980. Vegetationseinheiten und Vegetationskartierung in dem Mündungsgebiet des Flusses Evros. Feddes Repert. 9 (9/10): 615 – 627.
Babalonas D., Sýkora K.V. & Papastergiadou E. 1995. Review of plant communities from Greek dunes and salt marshes. A preliminary summarizing list. Ann. Bot. (Roma) 53: 107-117.
Βασιλείου Α., Μπαμπαλώνας Δ. & Greuter W. 2000. Ανάλυση της βλάστησης και των εδαφικών συνθηκών στη λιμνοθάλασσα της Επανομής. Πρακτικά 8ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Πάτρα, 5-8 Οκτωβρίου 2000: 89-95.
Γεωργιάδης Θ., Δημόπουλος Π., Πανίτσα Μ. & Δημητρέλλος Γ. 1996. Τα φυσικά οικοσυστήματα της Πελοποννήσου με βάση την ποικιλότητα σε τύπους οικοτόπων και τα σημαντικά τους είδη. Πρακτικά του 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας και της Βιολογικής Εταιρείας Κύπρου, Παραλίμνι Κύπρου, 6-11 Απριλίου 1996: 68-73.
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ. & Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος 39(1):327-365.
Gehu J.M., Costa M., Biondi E., Franck J. & Arnold N. 1987. Donnees sur la vegetation littorale de la Crete (Grece). Ecologia Mediterranea XIII (1/2): 93-105.
Georgiadis Th., Dimopoulos P. & Dimitrellos G. 1997. The flora and vegetation of the Acheron Delta (W Greece) aiming at nature conservation. Phyton 37: 31-60.
Θεοδωρόπουλος Κ. 2001. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων του νομού Θεσσαλονίκης. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 353-381.
Korakis G. & Gerasimidis A. 2006. Coastal and halophytic habitats and their flora in Evrotas Delta (SE Peloponnisos, Greece). J. Biol. Res. 6: 155-166.
Κωνσταντινίδης Π. & Τσιουρλής Γ. 2001. Οι βλαστητικές μονάδες (τύποι οικοτόπων) της Επαρχίας Λαγκαδά (Λεκάνη Μυγδονίας): Μέρος I: Περιγραφή, ανάλυση και χαρτογράφηση. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 627-654.
Κωνσταντινίδης Π. & Τσιουρλής Γ. 2001. Οι τύποι οικοτόπων της Επαρχίας Λαγκαδά (Λεκάνης Μυγδονίας): Μέρος II. Οικολογική κατάσταση και δυναμική. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 655-680.
Lavrentiades G.J. 1964. The ammophilous vegetation of the western Peloponnesos coasts. Vegetatio 12(3-4): 223-287.
Lavrentiades G.J. 1976. On the vegetation of Patras area. Veroffentlichungen des Geobot. Inst. ETH, Stifftung Rubel, Zurich 56: 59-71.
Lavrentiades G. & Babalonas D. 1976. Uber die vegetation der Ostlichen KavalaKunsten (Nordgriechenland). Sci. Annals Fac. Phys. & Mathem., Univ. Thessaloniki 16: 309-321.
Μπαζός Ι. & Γιαννίτσαρος Α. 2005. Χλωρίδα και βλάστηση της Λέσβου: γενική επισκόπηση. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαίου 2005, σελ. 8 (σε CD).
Μπαμπαλώνας Δ.Γ. 1979. Φυτοκοινωνιολογική Μελέτη επί της Βλαστήσεως του Δέλτα του Ποταμού Έβρου (Αινήσιον Δέλτα). Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ, σελ. 158 + Παράρτημα με 2 πίνακες.
Μπαμπαλώνας Δ. 1979. Οι φυτοκοινωνιολογικές τάξεις Ammophiletalia arundinaceae (Br.-Bl. 1933) R. Tx. et Oberd. 1958 και Elymetalia gigantei Vich. 1971 στην οριακή θέση της Θράκης.
Γενική βιβλιογραφία
Babalonas D. 1980. Vegetationseinheiten und Vegetationskartierung in dem Mündungsgebiet des Flusses Evros. Feddes Repert. 9 (9/10): 615 – 627.
Babalonas D., Sýkora K.V. & Papastergiadou E. 1995. Review of plant communities from Greek dunes and salt marshes. A preliminary summarizing list. Ann. Bot. (Roma) 53: 107-117.
Βασιλείου Α., Μπαμπαλώνας Δ. & Greuter W. 2000. Ανάλυση της βλάστησης και των εδαφικών συνθηκών στη λιμνοθάλασσα της Επανομής. Πρακτικά 8ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Πάτρα, 5-8 Οκτωβρίου 2000: 89-95.
Γεωργιάδης Θ., Δημόπουλος Π., Πανίτσα Μ. & Δημητρέλλος Γ. 1996. Τα φυσικά οικοσυστήματα της Πελοποννήσου με βάση την ποικιλότητα σε τύπους οικοτόπων και τα σημαντικά τους είδη. Πρακτικά του 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας και της Βιολογικής Εταιρείας Κύπρου, Παραλίμνι Κύπρου, 6-11 Απριλίου 1996: 68-73.
Dimopoulos P., Xystrakis F. & Tsiripidis I. 2014. Deliverable A1. Final Catalogue of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 54.
Dimopoulos P., Fotiadis G., Tsiripidis I., Panitsa M. & Karadimou E. 2014. Deliverable A2. Report and Literature Database on Habitat Types of Greece – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 210.
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Panitsa M., Fotiadis G., Kallimanis A.S. & Kazoglou I. 2014. Deliverable A6. Explanatory Implementation Manual for the Conservation Degree Assessment of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 35. (with Annexes: I. Habitat types protocols, pages 600; II. Explanatory notes on the habitat types protocols selection, pages 4; III. Correspondence of Habitat types protocols with the clusters of vegetation relevés (excel file)).
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Kallimanis A.S & Panitsa M. 2014. Deliverable A7. Preliminary Analysis of the Field Data for the Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 16.
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ. & Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος 39(1):327-365.
European Commission 2013. Interpretation Manual of European Union Habitats.
Gehu J.M., Costa M., Biondi E., Franck J. & Arnold N. 1987. Donnees sur la vegetation littorale de la Crete (Grece). Ecologia Mediterranea XIII (1/2): 93-105.
Georgiadis Th., Dimopoulos P. & Dimitrellos G. 1997. The flora and vegetation of the Acheron Delta (W Greece) aiming at nature conservation. Phyton 37: 31-60.
Θεοδωρόπουλος Κ. 2001. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων του νομού Θεσσαλονίκης. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 353-381.
Korakis G. & Gerasimidis A. 2006. Coastal and halophytic habitats and their flora in Evrotas Delta (SE Peloponnisos, Greece). J. Biol. Res. 6: 155-166.
Κωνσταντινίδης Π. & Τσιουρλής Γ. 2001. Οι βλαστητικές μονάδες (τύποι οικοτόπων) της Επαρχίας Λαγκαδά (Λεκάνη Μυγδονίας): Μέρος I: Περιγραφή, ανάλυση και χαρτογράφηση. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 627-654.
Κωνσταντινίδης Π. & Τσιουρλής Γ. 2001. Οι τύποι οικοτόπων της Επαρχίας Λαγκαδά (Λεκάνης Μυγδονίας): Μέρος II. Οικολογική κατάσταση και δυναμική. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 655-680.
Lavrentiades G.J. 1964. The ammophilous vegetation of the western Peloponnesos coasts. Vegetatio 12(3-4): 223-287.
Lavrentiades G.J. 1976. On the vegetation of Patras area. Veroffentlichungen des Geobot. Inst. ETH, Stifftung Rubel, Zurich 56: 59-71.
Lavrentiades G. & Babalonas D. 1976. Uber die vegetation der Ostlichen KavalaKunsten (Nordgriechenland). Sci. Annals Fac. Phys. & Mathem., Univ. Thessaloniki 16: 309-321.
Μπαζός Ι. & Γιαννίτσαρος Α. 2005. Χλωρίδα και βλάστηση της Λέσβου: γενική επισκόπηση. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαίου 2005, σελ. 8 (σε CD).
Μπαμπαλώνας Δ.Γ. 1979. Φυτοκοινωνιολογική Μελέτη επί της Βλαστήσεως του Δέλτα του Ποταμού Έβρου (Αινήσιον Δέλτα). Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ, σελ. 158 + Παράρτημα με 2 πίνακες.
Μπαμπαλώνας Δ. 1979. Οι φυτοκοινωνιολογικές τάξεις Ammophiletalia arundinaceae (Br.-Bl. 1933) R. Tx. et Oberd. 1958 και Elymetalia gigantei Vich. 1971 στην οριακή θέση της Θράκης.
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. ΕΚΒΥ.
Oberdorfer E. 1952. Beitrag zur Kenntnis der Nordägäischen Küstenvegetation. Vegetatio 3: 329-349.
Tsiripidis Ι., Xystrakis F., Kasampalis D., Mastrogianni A., Strid A. & Dimopoulos P., 2014. Deliverable A4. Potential Distribution Maps of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, Athens, pages 176.
Κείμενο
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος
