Κωδικός τύπου οικοτόπου 9320
Ονομασία Δάση ελιάς και χαρουπιάς – Olea and Ceratonia forests
Καθεστώς Τύπος οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Ο τύπος οικοτόπου 9320 περιλαμβάνει τα θερμό-Μεσογειακά δάση κυριαρχούμενα από τα δενδρώδη είδη Olea europaea ssp sylvestris, Ceratonia siliqua, Pistacia lentiscus, Myrtus communis.
Οικολογικές συνθήκες
Ο τύπος οικοτόπου απαντά σχεδόν πάντα σε ασβεστολιθικής προέλευσης εδάφη, συχνά άγονα και σκελετικά. Το υψόμετρο στο οποίο απαντάται αυτός ο τύπος οικοτόπου ποικίλλει, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τα 500-600 μέτρα. Σπάνια οι συστάδες, που περιλαμβάνει ο τύπος οικοτόπου, είναι αμιγείς και συνήθως κυριαρχούνται από δύο ή περισσότερα είδη. Ο τύπος οικοτόπου περιλαμβάνει τους τυπικούς σκληρόφυλλους θαμνώνες της θερμο-Μεσογειακής ζώνης και καθοριστικό φυσιογνωμικό ρόλο παίζουν ο σχίνος (Pistacia lentiscus), η ελιά (Olea europaea) και η χαρουπιά (Ceratonia siliqua) και θεωρείται ότι αποτελούν κλιμακική βλάστηση. Χαρακτηρίζονται από υψηλή προσαρμογή στις μεσογειακές περιβαλλοντικές συνθήκες και έχουν μεγάλο εύρος οικολογικών προτιμήσεων.
Περιοχή εξάπλωσης και εύρος εξάπλωσης του τύπου οικοτόπου 9320
Χλωριδική σύνθεση
Τα κυριότερα είδη που απαντώνται στον τύπο οικοτόπου 9320 είναι τα Asparagus vulgare , Asparagus acutifolius, Asparagus aphyllus, Asphodelus ramosus, Brachypodium retusum, Calicotome villosa, Ceratonia siliqua, Clematis cirrhosa, Melica minuta, Myrtus communis, Olea europaea, Phagnalon graecum, Phillyrea latifolia, Piptatherum coerulescens, Pistacia lentiscus, Prasium majus, Quercus coccifera, Rubia tenuifolia, Rhamnus lycioides, Drimia maritima.
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Η εγγύτητα (λόγω των χαμηλών υψομέτρων) αυτών των σχηματισμών προς τις κατοικημένες περιοχές έχει οδηγήσει σε ένα πλήθος ανθρώπινων επιδράσεων (βόσκηση, πυρκαγιές, εκχερσώσεις), με αποτέλεσμα οι θαμνώνες αυτοί να εμφανίζονται σχεδόν πάντα με έντονα τα σημάδια της υποβάθμισης. Ιστορικοί λόγοι μείωσης της έκτασης των θαμνώνων αυτών στην Ελλάδα και σε όλη τη Μεσόγειο υπήρξαν η ξύλευση και η εκχέρσωση σε συνδυασμό με τη βόσκηση και επίσης η (ευνοημένη από τον άνθρωπο) εξάπλωση των πευκοδασών. Ως αποτέλεσμα σε πολλές περιοχές έχουν απομείνει υπολειμματικές συστάδες ή και απομονωμένα άτομα.
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Περιοχές εμφάνισης
GR1420004 KARLA – MAVROVOUNI – KEFALOVRYSO VELESTINOU – NEOCHORI
GR1430004 ETHNIKO THALASSIO PARKO ALONNISOU – VOREION SPORADON, ANATOLIKI SKOPELOS
GR2110001 AMVRAKIKOS KOLPOS, DELTA LOUROU KAI ARACHTHOU (PETRA, MYTIKAS, EVRYTERI PERIOCHI)
GR2210002 KOLPOS LAGANA ZAKYNTHOU (AKR. GERAKI – KERI) KAI NISIDES MARATHONISI KAI PELOUZO
GR2230001 LIMNOTHALASSA ANTINIOTI (KERKYRA)
GR2230004 NISOI PAXOI KAI ANTIPAXOI
GR2240001 LIMNOTHALASSES STENON LEFKADAS (PALIONIS – AVLIMON) KAI ALYKES LEFKADAS
GR2420001 OROS OCHI – KAMPOS KARYSTOU – POTAMI – AKROTIRIO KAFIREFS – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR2440004 ETHNIKOS DRYMOS OITIS
GR2520003 LIMNOTHALASSA MOUSTOU
GR2520005 MONI ELONAS KAI CHARADRA LEONIDIOU
GR2550001 FARANGI NEDONA (PETALON – CHANI)
GR2550003 NISOI SAPIENTZA KAI SCHIZA, AKROTIRIO AKRITAS
GR2550005 THINES KYPARISSIAS (NEOCHORI – KYPARISSIA)
GR3000003 ETHNIKO PARKO SCHINIA – MARATHONA
GR3000005 SOUNIO – NISIDA PATROKLOU KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR3000006 YMITTOS – AISTHITIKO DASOS KAISARIANIS – LIMNI VOULIAGMENIS
GR4120001 SAMOS: PARALIA ALYKI
GR4120004 IKARIA – FOURNOI KAI PARAKTIA ZONI
GR4210002 KENTRIKI KARPATHOS: KALI LIMNI – LASTOS – KYRA PANAGIA KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210003 VOREIA KARPATHOS KAI SARIA KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210004 KASTELLORIZO KAI NISIDES RO KAI STRONGYLI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210006 RODOS: PROFITIS ILIAS – EPTA PIGES – PETALOUDES – REMATA
GR4210007 NOTIA NISYROS KAI STRONGYLI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210008 KOS: AKROTIRIO LOUROS – LIMNI PSALIDI – OROS DIKAIOS – ALYKI – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4210010 ARKOI, LEIPSOI, AGATHONISI KAI VRACHONISIDES
GR4220003 SANTORINI: NEA KAI PALIA KAMENI – PROFITIS ILIAS
GR4220008 SIFNOS: PROFITIS ILIAS MECHRI DYTIKES AKTES KAI THALASSIA PERIOCHI
GR4220010 VOREIODYTIKI KYTHNOS: OROS ATHERAS – AKROTIRIO KEFALOS KAI PARAKTIA ZONI
GR4220012 VOREIA AMORGOS KAI KINAROS, LEVITHA, MAVRA, GLAROS KAI THALASSIA ZONI
GR4220013 MIKRES KYKLADES: IRAKLEIA, SCHOINOUSSA, KOUFONISIA, KEROS, ANTIKERIA KAI THALASSIA ZONI
GR4220019 TINOS: MYRSINI – AKROTIRIO LIVADA
GR4220020 NISOS MILOS: PROFITIS ILIAS – EVRYTERI PERIOCHI
GR4310002 GIOUCHTAS – FARANGI AGIAS EIRINIS
GR4310004 DYTIKA ASTEROUSIA (APO AGIOFARANGO EOS KOKKINO PYRGO)
GR4310005 ASTEROUSIA (KOFINAS)
GR4310006 DIKTI: OMALOS VIANNOU (SYMI – OMALOS)
GR4320002 DIKTI: OROPEDIO LASITHIOU, KATHARO, SELENA, KRASI, SELAKANO, CHALASMENI KORYFI
GR4320004 MONI KAPSA (FARANGI KAPSA KAI GYRO PERIOCHI)
GR4320005 OROS THRYPTIS KAI GYRO PERIOCHI
GR4320008 NISOS KOUFONISI KAI PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4330003 KOURTALIOTIKO FARANGI – MONI PREVELI – EVRYTERI PERIOCHI
GR4330005 OROS IDI (VORIZIA, GERANOI, KALI MADARA)
GR4340001 IMERI KAI AGRIA GRAMVOUSSA – TIGANI KAI FALASARNA – PONTIKONISI, ORMOS LIVADI – VIGLIA
GR4340003 CHERSONISOS RODOPOU – PARALIA MALEME
GR4340005 ORMOS SOUGIAS – VARDIA – FARANGI LISSOU MECHRI ANYDROUS KAI PARAKTIA ZONI
GR4340011 FRE – TZITZIFES – NIPOS
GR4340012 ASFENDOU – KALLIKRATIS KAI PARAKTIA ZONI
GR4340015 PARALIA APO CHRYSOSKALITISSA MECHRI AKROTIRIO KRIOS
Βιβλιογραφία για τη βλάστηση
Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ., Γερασιμίδης Α., Ελευθεριάδου Ε., Τσιριπίδης Γ. & Κοράκης Γ. 1998. Μονάδες βλάστησης της ζώνης των αειφύλλων πλατυφύλλων του Αγίου Όρους. Ειδική έκδοση στα πλαίσια του προγράμματος «Έκθεση Αγίου Όρους, Φύση και Περιβάλλον – Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997», σελ. 87 + Πίνακες.
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σελ. 558.
Barbero M. & Quézel P. 1980. La végétation forestière de Crète. Ecologia Mediterranea 5: 175-210.
Barbero M. & Quézel P. 1976. Les groupements forestiers de Grece CentroMeridionale. Ecologia Mediterranea 2: 1-86.
Bergmeier E. 1990. Walder und Gebusche des Niederen Olymp (Kato Olimbos, NO-Thessalien). Phytocoenologia 18(2/3): 161-342.
Δημόπουλος Δ. Π. 1993. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική έρευνα του όρους Κυλλήνη – Οικολογική Προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 370.
Gehu J.M., Apostolides N., Gehu-Franck J. & Arnold K. 1989. Premieres donees sur la vegetation littorale des iles de Rhodos et de Karpathos (Grece). Colloques phytosociologiques XIX: 545-582.
Κοκμοτός Ε. 2008. Χλωριδική και φυτοκοινωνιολογική μελέτη των ορεινών όγκων της Βοιωτίας (Ελικώνας-Ξεροβούνι-Νεραϊδολάκκωμα). Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 509 + 3 Παραρτήματα.
Lavrentiades G.J. 1969. Studies on the flora and vegetation of the Ormos Archangelou in Rhodos islands. Vegetatio XIX: 308-329.
Μπρόφας Γ. & Καρέτσος Γ. 2000. Συμβολή στην οικολογία του νησιού “Γυαλί” (ΝΑ Αιγαίο). Γεωτεχνικά Επιστημονικά Θέματα 11(1): 91-102.
Πανίτσα Μ. 1997. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης των νησίδων του ανατολικού Αιγαίου. Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών, pg.345.
Πανίτσα Μ. & Τζανουδάκης Δ. 2005. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης του μικρονησιωτικού συμπλέγματος της Λέρου. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαΐου 2005, σελ. 3 (σε CD).
Papanikolaou G.D. & Sarlis G.P. 1991. Phytosociological studies in the Tatoi district (Attica, Greece). Vegetatio 93: 81-90.
Πλατής Π., Παπαχρήστου Θ., Μελιάδης Ι. & Μαντζανάς Κ. 2007. Ποικιλότητα τύπων οικοτόπων της περιοχής Ακαρνανικών ορέων του Δικτύου “Φύση 2000”. Πρακτικά 13ου Πανελλήνιου Δασολογικού Συνεδρίου της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας, Χλόη Καστοριάς, 7-10 Οκτωβρίου 2007 (τόμος I): 116-124.
Raus Th. 1979. Die vegetation Osthessaliens (Griechenland), II. Quercetea ilicis und Cisto-Micromerietea. Bot. Jahrb. Syst. 101(1): 17-82.
Στάμου Α. 2004. Φυτοκοινωνίες του Τελέθριου-Λιχάδας-Γιάλτρας, Εύβοιας. Μεταπτυχιακή Διατριβή.
Theocharopoulos M. & Georgiadis Th. 1984. Contribution a l’etude de la vegetation de l’Attique orientale (NEA MAKRI) en Grece (Prise en compte des impacts urbains et touristiques). Ecologia Mediterranea X(3-4): 133-157.
Γενική βιβλιογραφία
Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ., Γερασιμίδης Α., Ελευθεριάδου Ε., Τσιριπίδης Γ. & Κοράκης Γ. 1998. Μονάδες βλάστησης της ζώνης των αειφύλλων πλατυφύλλων του Αγίου Όρους. Ειδική έκδοση στα πλαίσια του προγράμματος «Έκθεση Αγίου Όρους, Φύση και Περιβάλλον – Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997», σελ. 87 + Πίνακες.
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σελ. 558.
Barbero M. & Quézel P. 1980. La végétation forestière de Crète. Ecologia Mediterranea 5: 175-210.
Barbero M. & Quézel P. 1976. Les groupements forestiers de Grece CentroMeridionale. Ecologia Mediterranea 2: 1-86.
Bergmeier E. 1990. Walder und Gebusche des Niederen Olymp (Kato Olimbos, NO-Thessalien). Phytocoenologia 18(2/3): 161-342.
Δημόπουλος Δ. Π. 1993. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική έρευνα του όρους Κυλλήνη – Οικολογική Προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 370.
Dimopoulos P., Xystrakis F. & Tsiripidis I. 2014. Deliverable A1. Final Catalogue of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 54.
Dimopoulos P., Fotiadis G., Tsiripidis I., Panitsa M. & Karadimou E. 2014. Deliverable A2. Report and Literature Database on Habitat Types of Greece – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 210.
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Panitsa M., Fotiadis G., Kallimanis A.S. & Kazoglou I. 2014. Deliverable A6. Explanatory Implementation Manual for the Conservation Degree Assessment of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 35. (with Annexes: I. Habitat types protocols, pages 600; II. Explanatory notes on the habitat types protocols selection, pages 4; III. Correspondence of Habitat types protocols with the clusters of vegetation relevés (excel file)).
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Kallimanis A.S & Panitsa M. 2014. Deliverable A7. Preliminary Analysis of the Field Data for the Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 16.
European Commission 2013. Interpretation Manual of European Union Habitats.
Gehu J.M., Apostolides N., Gehu-Franck J. & Arnold K. 1989. Premieres donees sur la vegetation littorale des iles de Rhodos et de Karpathos (Grece). Colloques phytosociologiques XIX: 545-582.
Κοκμοτός Ε. 2008. Χλωριδική και φυτοκοινωνιολογική μελέτη των ορεινών όγκων της Βοιωτίας (Ελικώνας-Ξεροβούνι-Νεραϊδολάκκωμα). Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών, σελ. 509 + 3 Παραρτήματα.
Lavrentiades G.J. 1969. Studies on the flora and vegetation of the Ormos Archangelou in Rhodos islands. Vegetatio XIX: 308-329.
Μπρόφας Γ. & Καρέτσος Γ. 2000. Συμβολή στην οικολογία του νησιού “Γυαλί” (ΝΑ Αιγαίο). Γεωτεχνικά Επιστημονικά Θέματα 11(1): 91-102.
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. ΕΚΒΥ.
Πανίτσα Μ. 1997. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης των νησίδων του ανατολικού Αιγαίου. Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών, pg.345.
Πανίτσα Μ. & Τζανουδάκης Δ. 2005. Συμβολή στη γνώση της χλωρίδας και της βλάστησης του μικρονησιωτικού συμπλέγματος της Λέρου. Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαΐου 2005, σελ. 3 (σε CD).
Papanikolaou G.D. & Sarlis G.P. 1991. Phytosociological studies in the Tatoi district (Attica, Greece). Vegetatio 93: 81-90.
Πλατής Π., Παπαχρήστου Θ., Μελιάδης Ι. & Μαντζανάς Κ. 2007. Ποικιλότητα τύπων οικοτόπων της περιοχής Ακαρνανικών ορέων του Δικτύου “Φύση 2000”. Πρακτικά 13ου Πανελλήνιου Δασολογικού Συνεδρίου της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας, Χλόη Καστοριάς, 7-10 Οκτωβρίου 2007 (τόμος I): 116-124.
Raus Th. 1979. Die vegetation Osthessaliens (Griechenland), II. Quercetea ilicis und Cisto-Micromerietea. Bot. Jahrb. Syst. 101(1): 17-82.
Στάμου Α. 2004. Φυτοκοινωνίες του Τελέθριου-Λιχάδας-Γιάλτρας, Εύβοιας. Μεταπτυχιακή Διατριβή.
Theocharopoulos M. & Georgiadis Th. 1984. Contribution a l’etude de la vegetation de l’Attique orientale (NEA MAKRI) en Grece (Prise en compte des impacts urbains et touristiques). Ecologia Mediterranea X(3-4): 133-157.
Tsiripidis Ι., Xystrakis F., Kasampalis D., Mastrogianni A., Strid A. & Dimopoulos P., 2014. Deliverable A4. Potential Distribution Maps of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, Athens, pages 176.
Κείμενο
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος
