Παρεγχυματικός ιστός

Ο θεμελιώδης ιστός

Είναι ένα τύπος φυτικού ιστού που πολύ εύκολα εντοπίζεται και υπάρχει σε όλα τα φυτικά όργανα, για αυτό και ονομάζεται και θεμελιώδης ιστός. Τα κύτταρα του παρεγχυματικού ιστού, σε μεγάλους αριθμούς, “γεμίζουν” το χώρο σε ένα φυτικό όργανο και παρεμβάλλονται ανάμεσα σε άλλους περισσότερο εξειδικευμένους τύπους ιστών. Έτσι εξηγείται γιατί ο ιστός αυτός ονομάστηκε παρεγχυματικός (παρά + εγχέω = παραγεμίζω). Βασικό χαρακτηριστικό των παρεγχυματικών κυττάρων είναι η χαμηλή διαφοροποίησή τους άρα και η περιορισμένη λειτουργική τους εξειδίκευση.

Χαρακτηριστικά των παρεγχυματικών κυττάρων

Το σχήμα των παρεγχυματικών κυττάρων διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το όργανο που βρίσκεται ο ιστός και τις λειτουργίες που τα κύτταρα του επιτελούν. Τα κύτταρα του παρεγχυματικού ιστού εμφανίζονται συνήθως ως πολυεδρικά (14 έδρες), με λεπτό τοίχωμα, με αρκετά μεγάλο μέγεθος ενώ ανάμεσά τους διακρίνονται πολυάριθμοι μεσοκυττάριοι χώροι.

 

 

Λειτουργίες παρεγχυματικού ιστού

Η χαμηλή διαφοροποίηση των κυττάρων του ιστού, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αναγεννητική ικανότητα των φυτών. Συνήθως λόγο αυτών των κυττάρων ένα τμήμα βλαστού μπορεί να τοποθετηθεί σε νερό, να διατηρηθεί στο φως και σε λίγες μέρες να δώσει νέες ρίζες. Οι ρίζες αυτές, ειδικά όργανα του φυτού με ιστούς υψηλής διαφοροποίησης, προήλθαν από τα παρεγχυματικά κύτταρα του βλαστού τα οποία μετά το κόψιμο (τραυματισμό) του φυτού άρχισαν να διαιρούνται για να προσφέρουν νέα κύτταρα με σκοπό όχι μόνο να αποκαταστήσουν μια τοπική βλάβη στο φυτικό σώμα αλλά και να δώσουν όργανα του φυτού που λείπουν. Οι λειτουργίες που εκτελούν τα παρεγχυματικά κύτταρα έχουν σχέση με βασικές ανάγκες του φυτού ή βοηθούν στην αντιμετώπιση κάποιων προβλημάτων που οι συνθήκες του περιβάλλοντος δημιουργούν. Έτσι το παρέγχυμα μπορεί να κάνει: (α) φωτοσύνθεση (φωτοσυνθετικό παρέγχυμα ή χλωρέγχυμα), (β) σχηματισμό μεσοκυττάριων χώρων (αερέγχυμα), (γ) αποταμίευση (αποταμιευτικό παρέγχυμα), (δ) αποθήκευση νερού (υδατέγχυμα), (ε) έκκριση (εκκριτικό παρέγχυμα), (στ) μεταφορά υλικών (μεταφορικό παρέγχυμα).

 

Άρθρα – Πληροφορίες

Καράταγλης Στ. Σ. & Κωνσταντίνου Μ.Κ. 2002. Βοτανική, Μορφολογία-Ανατομία. Εκδόσεις Χάρις. Θεσσαλονίκη.

Τσέκος Ι. & Κουκολή Ε. 1986. Βοτανική (Μορφολογία, Φυσιολογία). Εκδοτικός Οίκος Αφων Κυριακίδη. Θεσσαλονίκη.

Χριστοδουλάκης Ν.Σ. 2011. Ανατομία Φυτών «τα φυτά ένδοθεν». Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ.

 

Κείμενο

Αιμιλία Λεμπέση, MSc Δασολογίας, Δασοπόνος