Quercus petraea

Eπιστημονική ονομασία Quercus petraea (Matt.) Liebl.

Ταξινόμηση Κλάση Magnoliopsida, Τάξη Fagales, Οικογένεια Fagaceae

Κοινές ονομασίες απόδισκη δρυς, γρανίτσα, ρουπάκι, δέντρος, sessile oak, durmast oak (Αγγλικά)

 

Τα είδη δρυός (Quercus pubescens, Q. frainetto, Q. petraea, Q. cerris) έχουν τόση μεγάλη σημασία για τους κατοίκους της υπαίθρου που τα αποκαλούν “δέντρα”.

 

Περιγραφή

Φυλλοβόλο μόνοικο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 30 μ.

Τα φύλλα είναι κατ’εναλλαγή, 3-12 εκ., με μίσχο 1-2,5 εκ., έλασμα πτεροσχιδές (τα κύρια νεύρα καταλήγουν στους λοβούς), αντίστροφα ωοειδές έως ελλειψοειδές, με γυμνή την επάνω επιφάνεια και γυμνή ή αραιά τριχωτή την κάτω επιφάνεια.

Καρπός κυπελλοφόρο κάρυο (βαλανίδι), απόδισκο.

Στην Ελλάδα απαντώνται δυο υποείδη:

– Quercus petraea Liebl. subsp. petraea (συνώνυμο: Quercus sessiliflora Salisb.): τα βράκτια στο κύπελλο του καρπού είναι επίπεδα

– Quercus petraea subsp. polycarpa (Schur) Soó (συνώνυμο: Quercus dalechampii Ten., ενώ παλαιότερα διακρίθηκε λανθασμένα ως Quercus petraea subsp. medwediewii (A. Camus) Menitsky): τα βράκτια στο κύπελλο του καρπού είναι εξογκωμένα

 

 

 

Εξάπλωση – Προστασία

Η απόδισκη δρυς εξαπλώνεται στην Ευρώπη, στη δυτική Ασία, μέχρι και στο Βόρειο Ιραν και στον Καύκασο (χωρολογία: Εu, Ευρωπαϊκό). Στην Ελλάδα, το τυπικό υποείδος (subsp. petraea) απαντάται σπάνια, κυρίως κοντά στα βόρεια σύνορα, ενώ το υποείδος polycarpa απαντάται κυρίως σε ορεινές περιοχές (100-1400 μ.) της ηπειρωτικής κεντρικής και βόρειας χώρας, καθώς και στην Εύβοια και στη Σαμοθράκη.

Τα δάση του είδους, μαζί με άλλα είδη δρυός ανήκουν στον τύπο οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Παννονικά-Βαλκανικά δάση με ευθύφλοιο και απόδισκο δρυ» με κωδικό 91Μ0.

 

 

Συγγενή είδη

Η Quercus petraea μοιάζει πολύ, κυρίως στο σχήμα των φύλλων (πτεροσχιδή), με άλλα είδη δρυός, όπως τα Quercus frainetto, Quercus cerris, Quercus pubescens και Quercus robur.

 

Άρθρα – Πληροφορίες

Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.

Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας

Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.

Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.

Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.

Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.

Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].

 

Κείμενα

Βασίλης Τσέρος, Δασοπόνος