Eπιστημονική ονομασία Quercus ithaburensis Decne., στην Ελλάδα απαντάται μόνο το υποείδος Quercus ithaburensis subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge & Yalt.
Ταξινόμηση Κλάση Magnoliopsida, Τάξη Fagales, Οικογένεια Fagaceae
Κοινές ονομασίες βαλανιδιά, ήμερη βελανιδιά, αιγίλοψ (Λέσβος), valonia oak (Αγγλικά)
Συνώνυμα Quercus macrolepis Kotschy, Quercus aegilops auct.
Περιγραφή
Φυλλοβόλο μόνοικο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 20 μ. Οι κλαδίσκοι και οι οφθαλμοί είναι πυκνά τριχωτοί.
Τα φύλλα είναι κατ’εναλλαγή, σχεδόν δερματώδη, 4-13 εκ., με μίσχο έως 3 εκ., έλασμα επιμήκες–ωοειδές, με άνω επιφάνεια αραιά τριχωτή και κάτω πυκνά τριχωτή (με αστερόμορφο τρίχωμα) και παρυφές πριονωτές έως και λοβωτές (με τα νεύρα να φτάνουν και να φαίνεται ότι εξέχουν από τα πριόνια).
Καρπός κυπελλοφόρο κάρυο (βαλανίδι), που η διάμετρος του κυπέλλου φτάνει τα 7 εκ.
Quercus ithaburensis subsp. macrolepis – Σχεδίαση Νικητούλα Ζαχαριουδάκη
Εξάπλωση – Προστασία
Η βαλανιδιά εξαπλώνεται από τη νοτιοανατολική Ιταλία και ανατολικά μέχρι τη Συρία (χωρολογία: Μe, Μεσογειακό). Στην Ελλάδα απαντάται σε πεδινές περιοχές και σε κάποια νησιά, σε υψόμετρο συνήθως μέχρι 500 μ. (αλλά φτάνει και τα 1200 μ.). Σε πολλές περιοχές το είδος ευνοήθηκε, καθώς καλλιεργούταν για το βαλανίδι του.
Τα δάση βαλανιδιάς ανήκουν στον τύπο οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Δάση βελανιδιάς (Quercus macrolepis)» με κωδικό 9350.
Εξάπλωση βαλανιδιάς στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Αθανάσιος Πανογεώργος, Δασοπόνος
