Επιστημονική ονομασία Juniperus macrocarpa Sm.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Cupressaceae
Κοινές ονομασίες άρκευθος μακρόκαρπη, θαλασσόκέδρος, κέντρος, large-berried juniper (Αγγλικά)
Συνώνυμο Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa (Sm.) Ball
Περιγραφή
Αειθαλής δίοικος θάμνος ή μικρό δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 10 μ. Κόμη σφαιρική.
Φύλλα βελονοειδή, φύονται ανά τρία σε σπόνδυλους, είναι πολύ σκληρά, έντονα οξυκόρυφα (σαν αγκάθια), μήκους 2-2,5 εκ. και πλάτους 0,2-0,25 εκ. Η πάνω επιφάνεια φέρει δυο λευκές γραμμές στομάτων.
Καρπός ραγοστρόβιλος (καθώς τα καρπόφυλλα είναι σαρκώδη), σφαιρικός με διάμετρο 1,2-1,6 εκ., καστανοκόκκινος με γαλανό επίχρισμα, με 3 σπέρματα.
Οι καρποί ωριμάζουν το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.
Μορφή του Juniperus macrocarpa (photo by Σαμψών Παναγιωτίδης)
Εξάπλωση – Προστασία
Το είδος έχει εξάπλωση στη Μεσόγειο (χωρολογία: Me, μεσογειακό). Στην Ελλάδα, το είδος εξαπλώνεται στα νησιά του Αιγαίου, στην Κρήτη, στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο, στην Αττική και στην Κέρκυρα. Εμφανίζεται σε πολύ χαμηλά υψόμετρα (μέχρι 300 μ.), σε πετρώδεις πλαγιές, αλλά κυρίως σε αμμοθίνες.
Οι παράκτιοι σχηματισμοί του είδους, μαζί με το Juniperus phoenicea, αποτελούν τον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Λόχμες των παραλιών με αρκεύθους (Juniperus spp.)» με κωδικό 2250.
Εξάπλωση της μακρόκαρπης αρκεύθου
Συγγενικά είδη
Στο γένος Juniperus περιλαμβάνονται πολλά είδη και υποείδη στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Από τα είδη αυτά, τα αυτοφυή στην Ελλάδα που μοιάζουν με το Juniperus macrocarpa, είναι τα Juniperus oxycedrus, Juniperus drupacea και Juniperus communis.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Αθανάσιος Πανογεώργος, Δασοπόνος
