Επιστημονική ονομασία Juniperus drupacea Labill.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Cupressaceae
Κοινές ονομασίες δρυπώδης άρκευθος, δενδρόκεδρος, βουνοκυπάρισσο, Syrian juniper (Αγγλικά), עַרְעָר גַּלְעִינִי (Ισραηλίτικα)
Συνώνυμα Arceuthos drupacea (Labill.) Antoine & Kotscy
Περιγραφή
Αειθαλές μόνοικο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 20 μ. Κόμη κωνική.
Φύλλα βελονοειδή, φύονται ανά τρία σε σπόνδυλους, είναι πολύ σκληρά και έντονα οξυκόρυφα (σαν αγκάθια), μήκους 1-2 εκ. και πλάτους 0,3-0,4 εκ. Η πάνω επιφάνεια φέρει δυο λευκές γραμμές στομάτων.
Καρπός ραγοστρόβιλος (καθώς τα καρπόφυλλα είναι σαρκώδη), σφαιρικός με διάμετρο 1,3-2,5 εκ., καστανόμαυρος με γαλανό επίχρισμα, με τρία σπέρματα.
Οι καρποί ωριμάζουν το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.
Εξάπλωση – Προστασία
Η φυσική εξάπλωση του είδους περιορίζεται στην ανατολική Μεσόγειο (νότια Μικρά Ασία, δυτική Συρία, Λίβανος) (χωρολογία: EM, ανατολικόμεσογειακό). Στην Ελλάδα είναι αυτοφυές μόνο στον Ταΰγετο (μεμονωμένα άτομα) και στον Πάρνωνα, όπου σχηματίζει μικρές και μεικτές συστάδες σε υψόμετρο 300-1500 μ.
Τα δάση που σχηματίζει το είδος εντάσσονται, με δάση και άλλων ειδών του γένους Juniperus, στον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Ενδημικά δάση της Μεσογείου με Juniperus spp.» με κωδικό 9560. Επιπλέον, λόγω της σπανιότητας του είδους (ο Πάρνωνας και ο Ταΰγετος είναι η μοναδικές θέσεις εμφάνισης του είδους στην Ευρώπη) προστατεύεται βάση του ΠΔ 67/81, ενώ περιλαμβάνεται και στους διεθνείς καταλόγους σπάνιων και απειλούμενων ειδών: IUCN GR, Συμβούλιο της Ευρώπης, Corine.
Εξάπλωση της δρυπώδους αρκεύθου
Συγγενικά είδη
Στο γένος Juniperus περιλαμβάνονται πολλά είδη και υποείδη στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Από τα είδη αυτά, τα αυτοφυή στην Ελλάδα που μοιάζουν με το Juniperus drupacea, είναι τα Juniperus communis, Juniperus oxycedrus και Juniperus macrocarpa.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Αιμιλία Λεμπέση, M.Sc. Δασολογίας, Δασοπόνος
