Επιστημονική ονομασία Cupressus sempervirens L.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Cupressaceae
Κοινές ονομασίες κυπαρίσσι, τσυπαρίσσιν, Italian cypress, funeral cypress (Αγγλικά), בְּרוֹשׁ מָצוּי (Ισραηλίτικα)
Περιγραφή
Αειθαλές μόνοικο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 30 μ. Κόμη πλατιά και ακανόνιστη (στην οριζοντιόκλαδη ποικιλία Cupressus sempervirens f. horizontalis, που σχηματίζει τα φυσικά δάση και συνήθως ονομάζεται θηλυκό κυπαρίσσι) ή στενά κωνική (στην ορθόκλαδη ποικιλία Cupressus sempervirens f. sempervirens, που καλλιεργείται και χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό και συνήθως ονομάζεται αρσενικό κυπαρίσσι).
Φύλλα λεπιοειδή, μήκους 0,5-1 χιλ., ρομβοειδή-ωοειδη, αμβλυκόρυφα, τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο (όπως τα λέπια των ψαριών και τα κεραμίδια), πιεσμένα πάνω στο βλαστό και σκουροπράσινα.
Κώνοι ξυλώδεις στρόβιλοι που αποτελούνται από 8-14 ασπιδοειδή καρπόφυλλα που είναι ενωμένα στο κέντρο, στην κορυφή μικρού ποδίσκου.
Οι κώνοι ωριμάζουν το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.
Εξάπλωση – Προστασία
Η φυσική εξάπλωση του είδους περιορίζεται στην ανατολική Μεσόγειο και τη δυτική Ασία (Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο, Συρία, Λίβανο και βόρειο Ιραν) (χωρολογία: EM, ανατολικόμεσογειακό). Στην Ελλάδα είναι αυτοφυές στα νησιά του ανατολικού-νοτιοανατολικού Αιγαίου (Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Σάμος) καθώς και στην Κρήτη όπου σχηματίζει εκτεταμένα δάση. Στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης το είδος έχει καλλιεργηθεί για αισθητικούς σκοπούς (επειδή είναι ολιγαρκές χρησιμοποιείται και για αποκατάσταση περιοχών, όπως σε λατομεία) και για το ξύλο του.
Τα δάση που σχηματίζει το είδος εντάσσονται στον τύπο οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Δάση Κυπαρίσσου» με κωδικό 9290.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος