Κείμενο: Μανώλης Μαρκαντωνάκης, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Κινούμενα σχέδια, και παιδικές σειρές με τη φύση
Από την αρχαία εποχή τα παραμύθια ήταν αποδεκτά και αρεστά στους ανθρώπους και στα παιδιά. Στη σύγχρονη εποχή κυριαρχούν τα κινούμενα σχέδια και τα εικονογραφημένα βιβλία τα οποία συνδυάζουν τη φύση είτε με ανθρώπους είτε με ζώα. Πρόκειται για συνεχόμενα σκίτσα τα οποία δημιουργούν την ψευδαίσθηση της κίνησης και έτσι δημιουργούνται τα κινούμενα σχέδια ή αλλιώς παιδικά. Τα παιδιά εντυπωσιάζονται με τις σκηνές στη φύση και στις περιπέτειες που συμβαίνουν μέσα σε αυτή, για αυτό τα περισσότερα παιδικά έχουν σαν θέμα τη ζωή στο δάσος και γενικότερα στη φύση. Για παράδειγμα ο «Ταρζάν» έχει ως κύριο θέμα τη ζωή και τη διαβίωση ενός παιδιού σε τροπικό δάσος, τα «στρουμφάκια» φανταστικά πλάσματα που ζουν σε ένα χωριό μέσα στο δάσος προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Δρακουμέλ. Άλλα κινούμενα σχέδια που έχουν σαν θέμα τους τη φύση είναι το «μικρό μου πόνυ», που πρόκειται για μικρά αλογάκια, γνωστά ως πόνυ, που έχουν μαγικές ιδιότητες και προστατεύουν το δάσος, η «κοκκινοσκουφίτσα» θέλοντας να βοηθήσει τη γιαγιά της, που ήταν άρρωστη, μπήκε στο δάσος όπου είχε μια συνάντηση με ένα λύκο και είχε μία περιπέτεια. Μία από τις πιο γνωστές φιγούρες κινουμένων σχεδίων είναι ο «Πινόκιο» που είναι ένα παιδί από ξύλο.
Ο Πινόκιο
Το παραμύθι γράφτηκε από τον Κάρλο Κολόντη που γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1826. Το πρωτότυπο γράφτηκε το 1883 και δεν πρόκειται για μια “παιδική” ιστορία. Είναι έργο βαθιά ειρωνικό και για αυτό ο Ιταλός φιλόσοφος Μπενέτο Κρότσε επέμενε πως πρέπει να το διαβάσει όποιος θέλει να θεωρεί τον εαυτό του καλλιεργημένο άνθρωπο. Μεταφορικά χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τον άνθρωπο που συνηθίζει να λέει ψέματα. Ο Πινόκιο είναι ο κεντρικός ήρωας του ομώνυμου παραμυθιού, μια ξύλινη κούκλα που έφτιαξε ο Τζεπέτο για να του κάνει παρέα στη μοναχική ζωή του. Μια καλή νεράιδα λυπήθηκε τον Τζεπέτο, έδωσε ζωή στην κούκλα και έτσι ο Πινόκιο έγινε πραγματικό αγόρι. Χαρακτηριστικό του παραμυθιού είναι πως κάθε φορά που ο Πινόκιο έλεγε ψέματα, μεγάλωνε η μύτη του. O Πινόκιο είναι ένας ξύλινος κούκλος που από τη στιγμή της γέννησής του φανερώνει την ξεχωριστή προσωπικότητά του: είναι ταυτόχρονα ώριμος και ανώριμος, πονηρός και αφελής, μικρόψυχος και μεγαλόψυχος, δραστήριος και τεμπέλης ― παρά το ξύλινο σκαρί του είναι ένα παιδί που ζει και ονειρεύεται σαν τόσα άλλα. Γύρω του ένας κόσμος μεγάλων, ένας κόσμος συχνά άδικος, όπου ο Πινόκιο θα ζήσει τις δικές του συναρπαστικές περιπέτειες: θα γνωρίσει μια σειρά από αξέχαστα πρόσωπα, θα δει τη μύτη του να μεγαλώνει κάθε φορά που λέει ψέματα, θα αναγκαστεί να χωρίσει από τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα, θα μεταμορφωθεί σε γάιδαρο ή σε σκυλί, θα κινδυνέψει να σκοτωθεί από τα χέρια ψεύτικων φίλων, θα μάθει να επιβιώνει σε κάθε κατάσταση – ακόμα και στην κοιλιά ενός θαλάσσιου κήτους.
Το ξύλο της καρυδιάς και ο Πινόκιο
Το ξύλο από το οποίο φτιάχτηκε ο Πινόκιο είναι πιθανότατα η καρυδιά (Juglans regia). Μάλλον το είδος καρυδιάς που χρησιμοποιήθηκε είναι η Juglans regia γιατί αυτό είναι το είδος καρυδιάς που εμφανίζετε στην Ιταλία. Η καρυδιά ανήκει στα διασπορόπορα πλατύφυλλα και συγκεκριμένα στα μεσόπορα πλατύφυλλα, δηλαδή με πόρους μετρίου μεγέθους, διακριτούς με γυμνό οφθαλμό. Χαρακτηρίζεται ως ημιδιασπορόπορο ή ημιδακτυλιόπορο, με μεγαλύτερα αγγεία στην αρχή του αυξητικού δακτυλίου. Το ξύλο της καρυδιάς κατεργάζεται εύκολα τόσο με χειροκίνητα εργαλεία, όσο και με μηχανές. Χαρακτηρίζεται ως εύκολο στην κοπή και εμφανίζει την τυπική συμπεριφορά των ημί-σκληρων ξύλων. Ίσως για αυτό ο Τσεπέτο χρησιμοποίησε αυτό το είδος ξύλου. Ξηραίνεται μάλλον αργά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Η διάρκεια της φυσικής ξήρανσης, ανάλογα με το πάχος των πριστών κυμαίνεται από 3 έως 12 μήνες. Για ξυλεία πάχους 2,5 εκ. η φυσική ξήρανση, από κατάσταση χλωρή σε περιεχόμενη υγρασία 20 %, διαρκεί 70 έως 200 ημέρες. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα γιατί ο Πινόκιο πήρε αμέσως ζωή πράγμα που διορθώνετε άμεσα με τη βοήθεια της νεράιδας. Το απόξηραμενο όμως ξύλο παρουσιάζει μέτρια αντίσταση κατά την κοπή του και δημιουργεί μέτρια φθορά στα μηχανικά και χειροκίνητα κοπτικά εργαλεία. Δεν παρουσιάζει προβλήματα στη λείανση και δίνει καλές λείες επιφάνειες, αλλά χρειάζεται προσοχή διότι οι ίνες του ξύλου δεν έχουν την ίδια κατεύθυνση. Συγκολλάται καλά και παρουσιάζει καλή συμπεριφορά σε κόλλες. Παρουσιάζει άριστη συμπεριφορά σε διάτρηση και συγκρατεί καλά μεταλλικά καρφιά, βίδες κτλ. Οι φυσικές ιδιότητες της καρυδιάς είναι αυτές που μπορεί να ώθησαν τον Τσεπέτο σε αυτή την επιλογή. Μεταχρωματισμοί εμφανίζονται όταν υγρό ξύλο έρχεται σε επαφή με σιδερένια αντικείμενα. Η λεπτή του υφή καθώς και η σκληρότητα που έχει το ξύλο καρυδιάς, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που του εξασφαλίζουν έξοχα ξυλόγλυπτα και τορνευτά. Τα βερνίκια εφαρμόζονται εύκολα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επιφάνειες τέλειας όψης. Σαν έξοχος γλύπτης ο Τσεπέτο ήθελε να φτιάξει μια κούκλα που θα του κάνει παρέα, αλλά να είναι εύκολο στο να την κατασκευάσει. Έτσι και χάρις τα χαρακτηριστικά της καρυδιάς κατάφερε να φτιάξει μια ξύλινη κούκλα που ήταν πανομοιότυπη με μικρό παιδάκι.
Άρθρα – Πληροφορίες
Becchi Μ. & E. Burani 2000. Il lengo da Noce. Consorzio Legnolegno e Consorzio Fitosanitario di R. Emilia. Italy
Βουλγαρίδης H. 2000. Καταλληλότητα των διάφορων ειδών ξύλου στην Ξυλογλυπτική. Πρακτικά Ημερίδας, Πολιτιστικός Μάιος. Δράμα.
Cividini R. 1991. Technologia Forestale Edizioni Agricole della Calderini s.r.l. Edagricole. Bolognia. Italy.
Giordano G. 1997. Antologia del legno. Volume I, II Consorzio legnolegno R Emilia. Italy.
Κακαράς Ι. 2000. Δομή και ιδιότητες του ξύλου. Μέρος Α. Στοιχεία ιδιοτήτων του ξύλου. Μέρος Γ. Ιδιότητες και εφαρμογές εύκρατων ξύλων. ΤΕΙ Λάρισας, Παρ. Καρδίτσας.
Μπίρης Κ. 1935. Ξυλεία και ξυλουργική. Αθήνα.
Ρουσσόδημος Γ. 1998. Η Ελληνική καρυδιά. ΞΥΛΟ-ΕΠΙΠΛΟ. Αθήνα.
Schweingruber F.H. 1990. Anatomy of European woods. WSL/FNP. Verlag Paul Haupt Bern und Stuttgart.
Τσουμής Γ. 1978. Ελληνικά και τροπικά ξύλα (Κλείδες αναγνώρισης). Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη.
Wagenfuehr R. & Schreiber C. 1974. Holzatlas. Leipzig. Germany.
http://www.disneywallpaper.net [Ανάκτηση 05/2009]
http ://www.stratikis.gr [Ανάκτηση 05/2009]
http://disneyportugal.files.wordpress.com [Ανάκτηση 05/2009]
http://pumabydesign001.files.wordpress.com [Ανάκτηση 05/2009]
http://www.secomohacer.com [Ανάκτηση 05/2009]
http://pumabydesign001.files.wordpress.com [Ανάκτηση 05/2009]
http://www.orman.istanbul.edu.tr [Ανάκτηση 05/2009]
http://myrtus.lacoctelera.net [Ανάκτηση 05/2009]
http://www.disneywallpaper.net [Ανάκτηση 05/2009]
