Κείμενο: Βαρβάρα Καλή, Φοιτήτρια Τμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Το είδος
Η μπελαντόνα (Atropa belladonna), γνωστή και ως ή θανάσιμος στρύχνος, είναι πολυετές ποώδες φυτό. Ανήκει στην οικογένεια των Solanaceae, αυτόχθονο στην Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και Δυτική Ασία. Όλα τα μέρη του είναι δηλητηριώδεις και ιδιαίτερα οι καρποί του. Το ύψος του φτάνει τα 2 μέτρα και τα άνθη του είναι κωδωνοειδή με μωβ χρώμα. Καλλιεργείται σπάνια σε κήπους και θεωρείται ζιζάνιο.
Μύθοι και θρύλοι για το είδος
Το φάρμακο ή το φίλτρο, που σύμφωνα με τη μυθολογία έδωσε η μάγισσα Κίρκη στους ναυτικούς του Οδυσσέα που τους έκανε τρελούς και «τους μετέτρεψε σε χοίρους», πιθανότατα προέρχεται από τη μπελαντόνα. Η μπελαντόνα συνδέθηκε στην αρχαιότητα και με τις λατρείες του Διονύσου, όπου έφτιαχναν αφέψημα από κρασί διαλυμένο σε κισσό, άτροπα και άλλα φαρμακευτικά φυτά. Ο Διοσκουρίδης έπειτα αναφέρει ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, καθώς ήταν ιδιαίτερα δηλητηριώδης. Ο Pietro Audra Mattiolus, διακεκριμένος γιατρός στην Σιένα της Ιταλίας, αναφέρει το διαδεδομένο έθιμο των γυναικών στη Βιέννη, όπου έβαζαν τη μπελαντόνα στα μάτια τους με σκοπό να διαστέλλουν τις κόρες τους, ώστε να είναι πιο όμορφες. Για αυτό και το βάμμα από το είδος έγινε γνωστό ως belladonna (η όμορφη κοπέλα). Στον μεσαίωνα η μπελαντόνα χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα από μάγισσες, μάγους.
Άνθη της μπελαντόνα
Ο θρύλος της μπελαντόνα μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο
Το είδος αναφέρεται εκτενώς στις ταινίες του Harry Potter, καθώς χρησιμοποιείται από τους μαθητές της Σχολής Μαγείας για την παρασκευή φίλτρων (σε τρεις ταινίες: Harry Potter and the Golden of Fire, Harry Potter: Hogwarts Mystery και The Making of Harry Potter). Ακόμα, έχει αναφερθεί στην ταινία Underworld, ότι μια μικρή ποσότητα από μπελαντόνα, σε υγρή μορφή, είναι αρκετή για να προκαλέσει παράλυση και θάνατο στους βρικόλακες.
Άρθρα – Πληροφορίες
MR Lee. 2007. Solanaceae IV: Atropa belladonna, Deadly Nightshade. University of Edinburgh. Edinburgh. Scotland.
Behçet Al. 2014. The Source-Synthesis- History and Use of Atropin. Journal of Academic
Emergency Medicine, 13(1): 2-3.
https://www.hp-lexicon.org/ [Ανάκτηση 20/1/2019]
www.agriamanitaria.gr [Ανάκτηση 20/1/2019]
https://harrypotter.fandom.com/ [Ανάκτηση 20/1/2019]
