Κείμενο: Γιάννης Φραγκάκης, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Το πουρνάρι
Το πουρνάρι (Quercus coccifera) είναι ένα από τα είδη με τη μεγαλύτερη εξάπλωση στην Ελλάδα. Είναι γνωστό κυρίως ως θάμνος, αλλά στην πραγματικότητα γίνεται δέντρο (με ύψος περίπου 20 μέτρα). Συνήθως παραμένει για πολλά χρόνια σε θαμνώδη μορφή λόγω βόσκησης ή πυρκαγιών.
Η ανθεκτικότητά του
Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό είδος (για αυτό και επιβιώνει στη βόσκηση και στις πυρκαγιές) με πολλούς μηχανισμούς επιβίωσης:
– τα φύλλα διαθέτουν αγκάθια (παρυφές αγκαθωτά πριονωτές) έτσι ώστε να μην είναι εύκολη τροφή για τα ζώα. Μάλιστα όσο πιο πολύ βόσκηση υπάρχει, τόσο μικρότερα γίνονται τα φύλλα με μεγαλύτερα και πιο ισχυρά αγκάθια. Τα φύλλα που είναι στο εσωτερικό της κόμης και σε μεγάλο ύψος έχουν μικρότερα αγκάθια (γιατί δεν βόσκονται).
– έχει ισχυρή πρεμνοβλαστική ικανότητα, δηλαδή βγάζει νεαρούς βλαστούς άμεσα, μετά την κοπή τους ή μετά από πυρκαγιές κλπ.
– τα νεαρά φύλλα έχουν ανθοκυανίνες. Οι ανθοκυανίνες προστατεύουν τα φύλλα λειτουργώντας σαν φίλτρο από τη υψηλή ένταση του φωτός αλλά πιθανότατα και ως αμυντικός μηχανισμός των φύλλων απέναντι στα έντομα που θα τα επιλέξουν ως ξενιστές δηλαδή είτε για να τραφούν είτε για να εναποθέσουν τα αυγά τους.
Η σημαντικότητα του πουρναριού
Παρόλα αυτά το πουρνάρι αποτέλεσε και αποτελεί άριστη τροφή για αγροτικά ζώα (κατσίκια). δεν είναι τυχαίο, ότι ο αείμνηστος Καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος Ντάφης, έλεγε “Αν κάποιο δέντρο πρέπει να κάνουμε άγαλμα, αυτό είναι το πουρνάρι: έθρεψε γενιές και κράτησε πράσινα τα βουνά μας”.
Άρθρα – Πληροφορίες
Νοϊτσάκης Β. & Παπαναστάσης Β. 1992. Λιβαδική Οικολογία. Εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη.
http://envifriends.blogspot.gr/ [Ανάκτηση 23/7/2015]
