Κωδικός τύπου οικοτόπου 72A0
Ονομασία Καλαμιώνες
Καθεστώς Δεν περιλαμβάνεται στους τύπους οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Ο τύπος οικοτόπου 72Α0 περιλαμβάνει σχηματισμούς από καλαμιώνες με ψηλά ελόφυτα, συνήθως φτωχούς σε είδη και συχνά κυριαρχούμενοι από ένα είδος, που αναπτύσσονται σε στάσιμα ή αργά ρέοντα νερά με μερική διακύμανση της στάθμης και μερικές φορές σε κορεσμένα με νερό εδάφη.
Οικολογικές συνθήκες
Οι καλαμιώνες αναπτύσσονται σε όχθες με μικρή κλίση και ιλυοαργιλλώδες υπόστρωμα. Καταλαμβάνουν την ανώτερη υποπαράκτια ζώνη και ζώνη των αναδυόμενων μακροφύτων, η οποία συνήθως εξαπλώνεται από την όχθη μέχρι βάθος νερού περίπου ενός μέτρου. Εμφανίζονται από τη χαμηλή ζώνη μέχρι τον υποαλπικό όροφο των υψηλών βουνών. Παίζουν σημαντικό ρόλο στον κύκλο του νερού, καθώς φιλτράρουν το νερό που εισέρχεται σε υδάτινες επιφάνειες.
Εξάπλωση του τύπου οικοτόπου 72Α0
Χλωριδική σύνθεση
Στον τύπο οικοτόπου 72Α0 κυρίαρχο είδος είναι το Phragmites australis, το οποίο σχηματίζει συμπαγείς ή μικτές (π.χ. με Scirpus sp. ή Typha sp.) αμιγείς φυτοκοινότητες. Στις συστάδες αυτές καθώς το Phragmites australis εξασκεί απόλυτη ανταγωνιστικότητα, μπορεί να εισχωρήσουν λίγα άλλα είδη, όπως τα Oenanthe aquatica και το Carex pseudocyperus.
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Οι κοινότητες του τύπου οικοτόπου ως υγροτοπικές είναι ευαίσθητες στις μεταβολές της υδρολογικής ισορροπίας και στη ρύπανση των υδάτων. Συνεπώς απειλούνται από αποστραγγίσεις, υπερβολική άρδευση, διευθετήσεις ρεμάτων. Δεν είναι γνωστό αν επηρεάζονται όλες οι κοινότητες και κατά πόσο από τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων στις γειτονικές καλλιέργειες. Η υψηλή παροχή θρεπτικών αυξάνει αρχικά την πυκνότητα των συστάδων του Phragmites australis αλλά αργότερα μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στις συνθήκες του οικοτόπου, με αποτέλεσμα οι βλαστοί να γίνονται υψηλότεροι αλλά λιγότεροι. Κύριο όμως παράγοντα υποβάθμισής τους έχουν αποτελέσει οι εκχερσώσεις, για καλλιέργειες, κατασκευή δρόμων και οικημάτων, με αποτέλεσμα τη μείωση της έκτασης και τη διάσπαση της συνέχεια του οικοτόπου.
Περιοχές εμφάνισης
GR1110007 DELTA EVROU KAI DYTIKOS VRACHIONAS
GR1130009 LIMNES KAI LIMNOTHALASSES TIS THRAKIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1150010 DELTA NESTOU KAI LIMNOTHALASSES KERAMOTIS – EVRYTERI PERIOCHI KAI PARAKTIA ZONI
GR1220001 LIMNES VOLVI KAI LAGKADA – EVRYTERI PERIOCHI
GR1220002 DELTA AXIOU – LOUDIA – ALIAKMONA – EVRYTERI PERIOCHI – AXIOUPOLI
GR1220003 STENA RENTINAS – EVRYTERI PERIOCHI
GR1230002 YDROCHARES DASOS MOURION
GR1260001 LIMNI KERKINI – KROUSIA – KORYFES OROUS BELES, ANGISTRO – CHAROPO
GR1260002 EKVOLES POTAMOU STRYMONA
GR1270004 LIMNOTHALASSA AGIOU MAMA
GR1340001 ETHNIKOS DRYMOS PRESPON
GR1340004 LIMNES VEGORITIDA – PETRON
GR1340005 LIMNES CHEIMADITIDA – ZAZARI
GR2110001 AMVRAKIKOS KOLPOS, DELTA LOUROU KAI ARACHTHOU (PETRA, MYTIKAS, EVRYTERI PERIOCHI)
GR2120001 EKVOLES (DELTA) KALAMA
GR2140001 EKVOLES ACHERONTA (APO GLOSSA EOS ALONAKI) KAI STENA ACHERONTA
GR2210002 KOLPOS LAGANA ZAKYNTHOU (AKR. GERAKI – KERI) KAI NISIDES MARATHONISI KAI PELOUZO
GR2230001 LIMNOTHALASSA ANTINIOTI (KERKYRA)
GR2230002 LIMNOTHALASSA KORISSION (KERKYRA)
GR2240001 LIMNOTHALASSES STENON LEFKADAS (PALIONIS – AVLIMON) KAI ALYKES LEFKADAS
GR2310006 LIMNES VOULKARIA KAI SALTINI
GR2310009 LIMNES TRICHONIDA KAI LYSIMACHEIA
GR2320001 LIMNOTHALASSA KALOGRIAS, DASOS STROFYLIAS KAI ELOS LAMIAS, ARAXOS
GR2330003 EKVOLES (DELTA) PINEIOU
GR2330005 THINES KAI PARALIAKO DASOS ZACHAROS, LIMNI KAIAFA, STROFYLIA, KAKOVATOS
GR2330006 LIMNOTHALASSA KOTYCHI, BRINIA
GR2420001 OROS OCHI – KAMPOS KARYSTOU – POTAMI – AKROTIRIO KAFIREFS – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR2440002 KOILADA KAI EKVOLES SPERCHEIOU – MALIAKOS KOLPOS
GR2530001 KORYFES OROUS KYLLINI (ZIRIA) KAI CHARADRA FLAMPOURITSA
GR2550004 LIMNOTHALASSA PYLOU (DIVARI) KAI NISOS SFAKTIRIA, AGIOS DIMITRIOS
GR2550005 THINES KYPARISSIAS (NEOCHORI – KYPARISSIA)
GR3000003 ETHNIKO PARKO SCHINIA – MARATHONA
GR3000004 VRAVRONA – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4110001 LIMNOS: CHORTAROLIMNI – LIMNI ALYKI KAI THALASSIA PERIOCHI
GR4110004 LESVOS: KOLPOS KALLONIS KAI CHERSAIA PARAKTIA ZONI
GR4110005 LESVOS: KOLPOS GERAS, ELOS NTIPI KAI OROS OLYMPOS
GR4120001 SAMOS: PARALIA ALYKI
GR4210008 KOS: AKROTIRIO LOUROS – LIMNI PSALIDI – OROS DIKAIOS – ALYKI – PARAKTIA THALASSIA ZONI
GR4220001 ANDROS: ORMOS VITALI KAI KENTRIKOS OREINOS OGKOS
GR4220016 NISOS PAROS: PETALOUDES
GR4220019 TINOS: MYRSINI – AKROTIRIO LIVADA
GR4320005 OROS THRYPTIS KAI GYRO PERIOCHI
GR4330003 KOURTALIOTIKO FARANGI – MONI PREVELI – EVRYTERI PERIOCHI
GR4340001 IMERI KAI AGRIA GRAMVOUSSA – TIGANI KAI FALASARNA – PONTIKONISI, ORMOS LIVADI – VIGLIA
GR4340006 LIMNI AGIAS – PLATANIAS – REMA KAI EKVOLI KERITI – KOILADA FASA
GR4340010 DRAPANO (VOREIOANATOLIKES AKTES) – PARALIA GEORGIOUPOLIS – LIMNI KOURNA
GR4340012 ASFENDOU – KALLIKRATIS KAI PARAKTIA ZONI
Βιβλιογραφία για τη βλάστηση
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Βραχνάκης Μ., Φωτιάδης Γ. & Καζόγλου Ι. 2011. Τύποι Οικοτόπων Εθνικού Πάρκου Πρεσπών – Αναγνώριση-Καταγραφή 2011. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. 101 σελ.
Δημητρέλλος Ν.Γ. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα του Όρους Τυμφρηστού (ΒΔ Στερεά Ελλάδα) Χλωρίδα – Βλάστηση – Αξιολόγηση – Διαχείριση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 296.
Dimopoulos P., Sýkora K.V., Gilissen C., Wiecherink D. & Georgiadis T. 2005. Vegetation ecology of Kalodiki fen (NW Greece). Biologia/Bratislava 60 (1): 69-82.
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ., Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επ.Επ. Τμ. Δασολογίας & Φ.Π. 39(1): 327-365.
Grandstein S.R. & Smittenberg J.H. 1977. The hydrophilus vegetation of western Crete. Vegetatio 34(2): 65-86.
Grigoriadis N., Donth S., Theodoropoulos K. & Eleftheriadou E. 2005. Establishment of a habitat monitoring system in Agra wetland (Pella, Greece). – Annali di Botanica (nuova serie) 5:21-36.
Καραγιάννη Π. 2009. Οικολογία των τύπων οικοτόπων της αποξηραμένης Λίμνης Μουριάς. Μελέτη της χλωρίδας και βλάστησης και οικολογική διερεύνηση περιβαλλοντικών παραμέτρων στα πλαίσια προγράμματος πιλοτικού επαναπλημμυρισμού. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών.
Οικονομόπουλος A. 1968. Τα περτουλιώτικα λιβάδια: Φυτοκοινωνική μελέτη του λειμωνικού σχηματισμού του κοφτολίβαδου Περτουλιού. Επετηρίς της Γεωπονικής και Δασολογικής Σχολής. Θεσσαλονίκη.
Πυρινή Χ.Χ. 2011. Το οικοσύστημα των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών: χλωρίδα, βλάστηση και φυτογεωγραφία. Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. LAZAROA 33: 65-99.
Sarika-Hatzinikolaou M., Yannitsaros A. & Babalonas D. 2003. The macrophytic vegetation of seven aquatic ecosystems of Epirus (NW Greece). – Phytocoenologia 33(1): 93-151.
Φωτιάδης Γ., Καζόγλου Ι. & Μπούσμπουρας Δ. 2008. Τύποι βλάστησης της λίμνης Χειμαδίτιδας πριν από την τεχνητή άνοδο της στάθμης της. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Λεωνίδιο Αρκαδίας, 2-4 Οκτωβρίου 2008:101-106.
Γενική βιβλιογραφία
Βαλλιανάτου Ε. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα της Σαλαμίνας, Αίγινας και μερικών άλλων Νησιών του Σαρωνικού Κόλπου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Βραχνάκης Μ., Φωτιάδης Γ. & Καζόγλου Ι. 2011. Τύποι Οικοτόπων Εθνικού Πάρκου Πρεσπών – Αναγνώριση-Καταγραφή 2011. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. 101 σελ.
Δημητρέλλος Ν.Γ. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα του Όρους Τυμφρηστού (ΒΔ Στερεά Ελλάδα) Χλωρίδα – Βλάστηση – Αξιολόγηση – Διαχείριση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 296.
Dimopoulos P., Sýkora K.V., Gilissen C., Wiecherink D. & Georgiadis T. 2005. Vegetation ecology of Kalodiki fen (NW Greece). Biologia/Bratislava 60 (1): 69-82.
Δρόσος Ε., Αθανασιάδης Ν., Θεοδωρόπουλος Κ., Ελευθεριάδου Ε. 1996. Αμμόφιλες, Αλόφιλες και υδρόφιλες φυτοκοινωνίες του Δέλτα του Θεσσαλικού Πηνειού ποταμού. Επ.Επ. Τμ. Δασολογίας & Φ.Π. 39(1): 327-365.
Grandstein S.R. & Smittenberg J.H. 1977. The hydrophilus vegetation of western Crete. Vegetatio 34(2): 65-86.
Grigoriadis N., Donth S., Theodoropoulos K. & Eleftheriadou E. 2005. Establishment of a habitat monitoring system in Agra wetland (Pella, Greece). – Annali di Botanica (nuova serie) 5:21-36.
Καραγιάννη Π. 2009. Οικολογία των τύπων οικοτόπων της αποξηραμένης Λίμνης Μουριάς. Μελέτη της χλωρίδας και βλάστησης και οικολογική διερεύνηση περιβαλλοντικών παραμέτρων στα πλαίσια προγράμματος πιλοτικού επαναπλημμυρισμού. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών.
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. ΕΚΒΥ.
Οικονομόπουλος A. 1968. Τα περτουλιώτικα λιβάδια: Φυτοκοινωνική μελέτη του λειμωνικού σχηματισμού του κοφτολίβαδου Περτουλιού. Επετηρίς της Γεωπονικής και Δασολογικής Σχολής. Θεσσαλονίκη.
Πυρινή Χ.Χ. 2011. Το οικοσύστημα των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών: χλωρίδα, βλάστηση και φυτογεωγραφία. Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. LAZAROA 33: 65-99.
Sarika-Hatzinikolaou M., Yannitsaros A. & Babalonas D. 2003. The macrophytic vegetation of seven aquatic ecosystems of Epirus (NW Greece). – Phytocoenologia 33(1): 93-151.
Φωτιάδης Γ., Καζόγλου Ι. & Μπούσμπουρας Δ. 2008. Τύποι βλάστησης της λίμνης Χειμαδίτιδας πριν από την τεχνητή άνοδο της στάθμης της. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Λεωνίδιο Αρκαδίας, 2-4 Οκτωβρίου 2008:101-106.
Κείμενο
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος
