Κωδικός τύπου οικοτόπου 3150
Ονομασία Ευτροφικές φυσικές λίμνες με βλάστηση τύπου Magnopotamion ή Hydrocharition – Natural eutrophic lakes with Magnopotamion or Hydrocharition – type vegetation
Καθεστώς
Τύπος οικοτόπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Περιγραφή
Ο τύπος οικοτόπου 3150 περιλαμβάνει λίμνες και λιμνούλες κυρίως με βρώμικα νερά με χρώμα από γκρι ως κυανοπράσινο, λιγότερο ή περισσότερο θολά ιδιαίτερα πλούσια σε διαλυμένες βάσεις (pH συνήθως >7) με ελεύθερα επιπλέουσες στην επιφάνεια κοινωνίες της Hydrocharition ή σε βαθιά ανοιχτά νερά με κοινωνίες των μεγάλων ειδών των λιμνών (Magnopotamion).
Οικολογικές συνθήκες
Ο τύπος οικοτόπου 3150 απαντάται σε προφυλαγμένες θέσεις, συνήθως της μεσαίας υποπαράλιας ζώνης, όπου τα νερά έχουν βάθος από 1 έως 3 μέτρα και το υπόστρωμα είναι ιλυώδες έως αμμοπηλώδες, που σχηματίστηκε από αλλουβιακές ποτάμιες ή λιμναίες αποθέσεις. Περιλαμβάνει, φτωχές σε είδη, κοινωνίες νυμφαιόμορφων φυτών με ευμεγέθη επιπλέοντα φύλλα και εντυπωσιακά άνθη. Τα εύτροφα στάσιμα νερά εξασφαλίζουν κατάλληλο ενδιαίτημα για τα υδρόβια μακρόφυτα της μορφής ανάπτυξης των νυμφαιόμορφων. Σε αντίθεση με πολλά υφυδατικά υδρόφυτα, τα νυμφαιόμορφα είναι ανθεκτικά σε διακυμάνσεις του επιπέδου του νερού, χάρη στην ικανότητα επιμήκυνσης των κυττάρων των μίσχων των επιπλεόντων φύλλων. Έχουν την ικανότητα να διατηρούνται για αρκετό διάστημα σε υγρό έδαφος, ακόμη και όταν δεν υπάρχει καθόλου νερό, αναπτύσσοντας τα λεγόμενα αέρια φύλλα με τα οποία εξασφαλίζουν την απαραίτητη υγρασία από το ριζικό τους σύστημα. Τα φύλλα έχουν μικρούς μίσχους κατά τη διάρκεια της ξηρασίας, που επιμηκύνονται όταν η στάθμη του νερού επανέρχεται σε κανονικά επίπεδα. Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους οικότοπους των εσωτερικών υδάτων, που είναι σημαντικό ενδιαίτημα για το μακροζωοβένθος και τα αμφίβια που στηρίζουν την τροφική αλυσίδα. Η βυθισμένη στο νερό υδρόβια βλάστηση αποτελεί τμήμα των υγροτοπικών οικοσυστημάτων και των οικολογικών διεργασιών που συντελούνται σε αυτά και η παρουσία της αποτελεί ένδειξη της καλής λειτουργίας τους.
Περιοχή εξάπλωσης και εύρος εξάπλωσης του τύπου οικοτόπου 3150
Χλωριδική σύνθεση
Τα πιο σημαντικά και χαρακτηριστικά είδη του τύπου οικοτόπου είναι τα: Helosciadium nodiflorum, Callitriche stagnalis, Carex divisa, Ceratophyllum demersum, Ceratophyllum submersum, Eleocharis palustris, Hydrocharis morsus–ranae, Juncus subulatus, Lemna gibba, Lemna minor, Myriophyllum spicatum, Myriophyllum verticillatum, Najas marina, Nasturtium officinale, Nymphaea alba, Nymphoides peltata, Persicaria amphibia, Polypogon maritimus, Potamogeton crispus, Potamogeton lucens, Potamogeton natans, Potamogeton nodosus, Stuckenia pectinata, Potamogeton perfoliatus, Ranunculus sphaerospermus, Salvinia natans, Samolus valerandii, Scirpoides holoschoenus, Spirodela polyrhiza, Trapa natans, Utricularia vulgaris, Vallisneria spiralis, Veronica anagalloides.
Συστάδες λευκών νούφαρων στην Πρέσπα
Κατάσταση διατήρησης-Απειλές
Κινδυνεύει από τη βόσκηση στις κοίτες των ποταμών, την υπεράντληση των νερών και τα έργα ευθυγράμησης και διευθέτησης των ποταμών. Η ρύπανση των υδάτων, τα φυτοφάρμακα και οι αποστραγγίσεις αποτελούν επίσης απειλές για τον οικότοπο.
Έντυπο αναφοράς τύπου οικοτόπου
Περιοχές εξάπλωσης
Βιβλιογραφία για τη βλάστηση
Βραχνάκης Μ., Φωτιάδης Γ. & Καζόγλου Ι. 2011. Τύποι Οικοτόπων Εθνικού Πάρκου Πρεσπών – Αναγνώριση-Καταγραφή 2011. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, σελ. 101.
Dimopoulos P., Sýkora K.V., Gilissen C., Wiecherink D. & Georgiadis T. 2005. Vegetation ecology of Kalodiki fen (NW Greece). Biologia/Bratislava 60 (1): 69-82.
Ζώτος Α. & Δημόπουλος Π. 2005. Οικολογική έρευνα της βλάστησης των καλαμιώνων και των υγρών λιβαδιών στις λίμνες Λυσιμαχεία και Τριχωνίδα (Δ. Ελλάδα). Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαίου 2005, σελ. 10 (σε CD).
Georgiadis Th., Dimopoulos P. & Dimitrellos G. 1997. The flora and vegetation of the Acheron Delta (W Greece) aiming at nature conservation. Phyton 37: 31-60.
Θεοδωρόπουλος Κ. 2001. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων του νομού Θεσσαλονίκης. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 353-381.
Παπαστεργιάδου Σ.Ε. 1990. Φυτοκοινωνιολογική και Οικολογική μελέτη των υδρόβιων μακρόφυτων (υδρόφυτων), στη Βόρεια Ελλάδα. Διδακτορική Διατριβή. Επιστ. Επετ. Τμημ. Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών, ΑΠΘ, Παράρτημα Αρ. 24, σελ. 266 + Παράρτημα σελ. 69.
Παπαστεργιάδου Ε., Θεοχαρόπουλος Μ., Δημητρέλλος Γ., Παπαστεργιάδης Ε., Δημητριάδης Η. & Γεωργιάδης Θ. 2003. Τεχνική έκθεση για το έργο: Οικολογική έρευνα της υδρόβιας μακροφυτικής βλάστησης των υγροτόπων Χειμαδίτιδα-Ζάζαρη (LIFE00NAT/GR/7242). Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Φυτών, σελ. 39 + Χάρτης.
Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Μπαμπαλώνας Δ. 2002. Διαχείριση και αποκατάσταση της υδρόβιας βλάστησης στη λίμνη Χειμαδίτιδα, Β. Ελλάδα. Πρακτικά 9ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Αργοστόλι Κεφαλονιάς, 9-12 Μαΐου 2002: 254-259.
Πυρινή ΧΒ. Χ. 2011. Το οικοσύστημα των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών: χλωρίδα, βλάστηση και φυτογεωγραφία. Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ, σελ. 332 + Παράρτημα.
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. Lazaroa 33: 65-99.
Σαρίκα-Χατζηνικολάου Μ. 1999. Χλωριδική και φυτοκοινωνιολογική έρευνα υδάτινων οικοσυστημάτων της Ηπείρου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σελ. 495 + 1 Πίνακας.
Sarika-Hatzinikolaou M., Yannitsaros A. & Babalonas D. 2003. The macrophytic vegetation of seven aquatic ecosystems of Epirus (NW Greece). Phytocoenologia 33(1): 93-151.
Σαρίκα-Χατζηνικολάου Μ., Μπαμπαλώνας Δ. & Γιαννίτσαρος Α. 1998. Φυτοκοινωνιολογική μελέτη της ελοφυτικής βλάστησης υδάτινων οικοσυστημάτων της Ηπείρου. Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Αλεξανδρούπολη, 1-4 Οκτωβρίου 1998: 134-141.
Φωτιάδης Γ., Καζόγλου Ι. & Μπούσμπουρας Δ. 2008. Τύποι βλάστησης της λίμνης Χειμαδίτιδας πριν από την τεχνητή άνοδο της στάθμης της. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Λεωνίδιο Αρκαδίας, 2-4 Οκτωβρίου 2008:101-106.
Γενική βιβλιογραφία
Βραχνάκης Μ., Φωτιάδης Γ. & Καζόγλου Ι. 2011. Τύποι Οικοτόπων Εθνικού Πάρκου Πρεσπών – Αναγνώριση-Καταγραφή 2011. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, σελ. 101.
Dimopoulos P., Xystrakis F. & Tsiripidis I. 2014. Deliverable A1. Final Catalogue of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 54.
Dimopoulos P., Fotiadis G., Tsiripidis I., Panitsa M. & Karadimou E. 2014. Deliverable A2. Report and Literature Database on Habitat Types of Greece – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 210.
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Panitsa M., Fotiadis G., Kallimanis A.S. & Kazoglou I. 2014. Deliverable A6. Explanatory Implementation Manual for the Conservation Degree Assessment of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 35. (with Annexes: I. Habitat types protocols, pages 600; II. Explanatory notes on the habitat types protocols selection, pages 4; III. Correspondence of Habitat types protocols with the clusters of vegetation relevés (excel file)).
Dimopoulos P., Tsiripidis I., Xystrakis F., Kallimanis A.S & Panitsa M. 2014. Deliverable A7. Preliminary Analysis of the Field Data for the Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, pages 16.
Dimopoulos P., Sýkora K.V., Gilissen C., Wiecherink D. & Georgiadis T. 2005. Vegetation ecology of Kalodiki fen (NW Greece). Biologia/Bratislava 60 (1): 69-82.
European Commission 2013. Interpretation Manual of European Union Habitats.
Ζώτος Α. & Δημόπουλος Π. 2005. Οικολογική έρευνα της βλάστησης των καλαμιώνων και των υγρών λιβαδιών στις λίμνες Λυσιμαχεία και Τριχωνίδα (Δ. Ελλάδα). Πρακτικά 10ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Ιωάννινα, 5-8 Μαίου 2005, σελ. 10 (σε CD).
Georgiadis Th., Dimopoulos P. & Dimitrellos G. 1997. The flora and vegetation of the Acheron Delta (W Greece) aiming at nature conservation. Phyton 37: 31-60.
Θεοδωρόπουλος Κ. 2001. Ζώνες βλάστησης και τύποι οικοτόπων του νομού Θεσσαλονίκης. Επιστ. Επετ. Τμημ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΔ: 353-381.
Παπαστεργιάδου Σ.Ε. 1990. Φυτοκοινωνιολογική και Οικολογική μελέτη των υδρόβιων μακρόφυτων (υδρόφυτων), στη Βόρεια Ελλάδα. Διδακτορική Διατριβή. Επιστ. Επετ. Τμημ. Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών, ΑΠΘ, Παράρτημα Αρ. 24, σελ. 266 + Παράρτημα σελ. 69.
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. ΕΚΒΥ.
Παπαστεργιάδου Σ.Ε. 1990. Φυτοκοινωνιολογική και Οικολογική μελέτη των υδρόβιων μακρόφυτων (υδρόφυτων), στη Βόρεια Ελλάδα. Διδακτορική Διατριβή. Επιστ. Επετ. Τμημ. Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών, ΑΠΘ, Παράρτημα Αρ. 24, σελ. 266 + Παράρτημα σελ. 69.
Παπαστεργιάδου Ε., Θεοχαρόπουλος Μ., Δημητρέλλος Γ., Παπαστεργιάδης Ε., Δημητριάδης Η. & Γεωργιάδης Θ. 2003. Τεχνική έκθεση για το έργο: Οικολογική έρευνα της υδρόβιας μακροφυτικής βλάστησης των υγροτόπων Χειμαδίτιδα-Ζάζαρη (LIFE00NAT/GR/7242). Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Φυτών, σελ. 39 + Χάρτης.
Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Μπαμπαλώνας Δ. 2002. Διαχείριση και αποκατάσταση της υδρόβιας βλάστησης στη λίμνη Χειμαδίτιδα, Β. Ελλάδα. Πρακτικά 9ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Αργοστόλι Κεφαλονιάς, 9-12 Μαΐου 2002: 254-259.
Πυρινή ΧΒ. Χ. 2011. Το οικοσύστημα των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών: χλωρίδα, βλάστηση και φυτογεωγραφία. Διδακτορική Διατριβή. ΑΠΘ, σελ. 332 + Παράρτημα.
Sarika M. 2012. Flora and vegetation of some coastal ecosystems of Sterea Ellas and eastern continental Greece. Lazaroa 33: 65-99.
Σαρίκα-Χατζηνικολάου Μ. 1999. Χλωριδική και φυτοκοινωνιολογική έρευνα υδάτινων οικοσυστημάτων της Ηπείρου. Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σελ. 495 + 1 Πίνακας.
Sarika-Hatzinikolaou M., Yannitsaros A. & Babalonas D. 2003. The macrophytic vegetation of seven aquatic ecosystems of Epirus (NW Greece). Phytocoenologia 33(1): 93-151.
Σαρίκα-Χατζηνικολάου Μ., Μπαμπαλώνας Δ. & Γιαννίτσαρος Α. 1998. Φυτοκοινωνιολογική μελέτη της ελοφυτικής βλάστησης υδάτινων οικοσυστημάτων της Ηπείρου. Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρίας, Αλεξανδρούπολη, 1-4 Οκτωβρίου 1998: 134-141.
Tsiripidis Ι., Xystrakis F., Kasampalis D., Mastrogianni A., Strid A. & Dimopoulos P., 2014. Deliverable A4. Potential Distribution Maps of Habitat Types – 1st edition. Ministry of Environment, Energy and Climate Change, OIKOM Ltd – E. Alexandropoulou – A. Glavas, Athens, Athens, pages 176.
Φωτιάδης Γ., Καζόγλου Ι. & Μπούσμπουρας Δ. 2008. Τύποι βλάστησης της λίμνης Χειμαδίτιδας πριν από την τεχνητή άνοδο της στάθμης της. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Λεωνίδιο Αρκαδίας, 2-4 Οκτωβρίου 2008:101-106.
Κείμενο
Γιάννης Φραγκάκης, Δασοπόνος
