Κείμενο: Χρήστος Ράμμος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Ένας βοηθός φαρμακοποιού, ο John Pemberton, έφτιαξε άθελά του, στις αρχές του 19ου αιώνα, την πρώτη συνταγή της Coca-Cola με μείγμα από φύλλα κόκας (του γένους Erythroxylum, κυρίως την Erythroxylum coca, από τα οποία προέρχεται η κοκαΐνη) και από καρπούς κόλας (του φυτού Cola nitida). Κανένα από τα δυο συστατικά δεν χρησιμοποιούνται πια.
Η εφεύρεση
Η Coca-Cola εφευρέθηκε στις 8 Μαΐου 1886 από τον John Pemberton, αρχικά προοριζόμενη ως φάρμακο. Ο Πέμπερτον ξεκίνησε να ψάχνει στα λιμάνια της Σαβάννα (Savannah) της πολιτείας Τζόρτζια, αναζητώντας το ιδανικό μείγμα φρέσκων συστατικών και μπαχαρικών από όλο τον κόσμο – μέχρι που τελικά το Μάιο του 1886, μέσα στο εργαστήριό του, «γεννήθηκε» η πρώτη σταγόνα του πιο δημοφιλούς προϊόντος στον κόσμο: της Coca-Cola. Όταν το πείραμα ολοκληρώθηκε, το πήγε στο φαρμακείο του Τζέικομπς, που βρισκόταν λίγο παρακάτω. Εκεί πρόσθεσαν στο μείγμα ανθρακούχο νερό και το έδωσαν στους πελάτες να το δοκιμάσουν. Έτσι, το φαρμακείο του Τζέικομπς άρχισε να το πουλά προς πέντε σεντς το ποτήρι. Ο λογιστής του Pemberton, Φρανκ Ρόμπινσον, έδωσε στο μείγμα το όνομα Coca-Cola και το έγραψε με τον χαρακτηριστικό γραφικό του χαρακτήρα. Αυτός είναι ο λογότυπος που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.
Είδος από το οποίο παράγεται η κοκαΐνη (Erythroxylum coca)
Η πορεία του “νέου προϊόντος”
Κατά το πρώτο έτος, η εταιρία πουλούσε 9 ποτήρια Coca-Cola την ημέρα. O Pemberton ήταν περισσότερο εφευρέτης παρά επιχειρηματίας και δεν είχε ιδέα ότι είχε εφεύρει ένα από τα σπουδαιότερα προϊόντα στον κόσμο. Τρία χρόνια αργότερα πούλησε την εταιρία του σε έναν επιχειρηματία της Ατλάντα, τον Asa Griggs Candler, έναντι 2.300 δολαρίων. Ο Κάντλερ μεταμόρφωσε την Coca-Cola από εφεύρεση σε επιχείρηση. Η επιτυχία του αναψυκτικού συνοδεύτηκε – μεταξύ άλλων – και από την εμφάνιση πολλών απομιμήσεων, γεγονός που δεν άρεσε καθόλου στην εταιρία. Έτσι, η διαφήμιση άρχισε να εστιάζει στην αυθεντικότητα της Coca-Cola, παροτρύνοντας τους καταναλωτές να «Απαιτούν το Γνήσιο» και «Να μην δέχονται υποκατάστατα». Για το σκοπό αυτό αποφασίστηκε η δημιουργία κι ενός μπουκαλιού με χαρακτηριστικό σχήμα. Το 1916, η Εταιρία Ρουτ Γκλας άρχισε να παράγει το διάσημο μπουκάλι με τις καμπύλες, το οποίο αποδείχτηκε εξαιρετικά επιτυχημένο (και εξακολουθεί να υπάρχει έως και σήμερα).
Το είδος κόλα (Cola nitida)
Άρθρα – Πληροφορίες
Benjamin L.T., Rogers A.M. & Rosenbaum A. 1991. Coca-Cola, caffeine, and mental deficiency: Harry Hollingworth and the Chattanooga trial of 1911. Journal of the History of the Behavioral Sciences 27 (1): 42–55.
Elmore B.J. 2013. Citizen Coke: An Environmental and Political History of the Coca-Cola Company. Enterprise & Society 14(4): 717–731.
Oliver T. 1986. The Real Coke, The Real Story. New York: Random House.
Plowman T. 1979. Botanical Perspectives on Coca. Journal of Psychedelic Drugs 11(1-2): 103-117.
Bohm B, Ganders F, Plowman T. Biosystematics and Evolution of Cultivated Coca (Erythroxylaceae). Systematic Botany. 1982; 7(2): 121-133.
Lim T. K. 2012. Edible Medicinal And Non Medicinal Plants: Volume 3, Fruits. Springer Science & Business Media.
