Γενικά χαρακτηριστικά
Η οικογένεια Orchidaceae περιλαμβάνει συνήθως επίφυτα ή γεώφυτα. Τα φύλλα είναι συνήθως παράρριζα ή περίβλαστα, με διάφορα σχήματα. Τα άνθη είναι ζυγόμορφα, αρρενοθήλεα. Περιστρέφονται κατά 180ο με περιστροφή του ποδίσκου ή της ωοθήκης. Το περιγόνιο είναι σε δυο κύκλους με το μεσαίο και ανώτερο τέπαλο να σχηματίζει συνήθως ένα χείλος. Οι γόνιμοι στήμονες είναι συνήθως 1 ή 2 και η ωοθήκη είναι υποφυής με 3 καρπόφυλλα. Ο γενικός ανθικός τύπος είναι Π3+3Α1+0Γ(3) ή Π3+3Α0+2Γ(3). Ο καρπός είναι κάψα. Γνωστά είδη της οικογένειας αυτής είναι οι ορχιδέες.
Τα είδη της οικογένειας
Anacamptis boryi (Rchb. f.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis collina (Russell) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis coriophora (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis coriophora (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase subsp. coriophora
Anacamptis coriophora subsp. fragrans (Pollini) R.M.Bateman , Pridgeon & M.W.Chase
Anacamptis laxiflora (Lam.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis laxiflora (Lam.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase subsp. laxiflora
Anacamptis morio (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis morio subsp. caucasica (K. Koch) H. Kretzschmar, Eccarius & H. Dietr.
Anacamptis palustris (Jacq.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis palustris subsp. elegans (Heuff.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis palustris (Jacq.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase subsp. palustris
Anacamptis papilionacea (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Anacamptis papilionacea subsp. aegaea (P.Delforge) L. Lewis & Kreutz
Anacamptis papilionacea subsp. alibertis (G. Kretzschmar & H. Kretzschmar) H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr.
Anacamptis papilionacea (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase subsp. papilionacea
Anacamptis papilionacea subsp. thaliae Kreutz, J. Essink & L. Essink
Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.
Anacamptis sancta (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Cephalanthera cucullata Boiss. & Heldr. in Boiss.
Cephalanthera damasonium (Mill.) Druce
Cephalanthera epipactoides Fisch. & C.A. Mey.
Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch
Cephalanthera rubra (L.) Rich.
Coeloglossum viride (L.) Hartm.
Corallorhiza trifida Chatel.
Dactylorhiza baumanniana J. Holz. & Kunkele
Dactylorhiza baumanniana J. Holz. & Kunkele subsp. baumanniana
Dactylorhiza baumanniana subsp. smolikana (B. Willing & E. Willing) H. Baumann & R. Lorenz
Dactylorhiza cordigera (Fr.) Soo
Dactylorhiza cordigera (Fr.) Soo subsp. cordigera
Dactylorhiza cordigera subsp. pindica (B. Willing & E. Willing) H. Baumann & R. Lorenz
Dactylorhiza iberica (Willd.) Soo
Dactylorhiza incarnata (L.) Soo
Dactylorhiza incarnata (L.) Soo subsp. incarnata
Dactylorhiza kalopissii E. Nelson
Dactylorhiza kalopissii E. Nelson subsp. kalopissii
Dactylorhiza kalopissii subsp. macedonica (J. Holz. & Kunkele) Kreutz
Dactylorhiza kalopissii subsp. pythagorae (Golz & H.R. Reinhard) Kreutz
Dactylorhiza romana (Sebast.) Soo
Dactylorhiza romana (Sebast.) Soo subsp. romana
Dactylorhiza saccifera (Brongn.) Soo
Dactylorhiza saccifera (Brongn.) Soo subsp. saccifera
Dactylorhiza sambucina (L.) Soo
Epipactis atrorubens (Hoffm.) Besser
Epipactis cretica Kalop. & Robatsch
Epipactis degenii Szentp. & Monus
Epipactis greuteri H. Baumann & Kunkele
Epipactis halacsyi Robatsch
Epipactis helleborine (L.) Crantz
Epipactis helleborine (L.) Crantz subsp. helleborine
Epipactis leptochila (Godfery) Godfery
Epipactis leptochila subsp. naousaensis (Robatsch) Kreutz
Epipactis leptochila subsp. neglecta Kiimpel
Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw.
Epipactis olympica Robatsch
Epipactis palustris (L.) Crantz
Epipactis persica (Soo) Hausskn. ex Nannf.
Epipactis persica subsp. exilis (P. Delforge) Kreutz
Epipactis persica (Soo) Hausskn. ex Nannf. subsp. persica
Epipactis pontica Taubenheim
Epipactis purpurata Sm.
Epipactis subclausa Robatsch
Epipactis turcica Kreutz
Epipogium aphyllum Sw.
Goodyera repens (L.) R. Br. in W.T. Aiton
Gymnadenia conopsea (L.) R. Br. in W.T. Aiton
Gymnadenia frivaldii Griseb.
Gymnadenia odoratissima (L.) Rich.
Gymnadenia rhellicani (Teppner & E. Klein) Teppner & E. Klein
Himantoglossum comperianum (Steven) P. Delforge
Himantoglossum jankae Somlyay, Kreutz & Ovari
Himantoglossum robertianum (Loisel.) P. Delforge
Himantoglossum samariense C. Alibertis & A. Alibertis
Limodorum abortivum (L.) Sw.
Neotinea lactea (Poir.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Neotinea maculata (Desf.) Steam
Neotinea tridentata (Scop.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Neotinea tridentata (Scop.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase subsp. tridentata
Neotinea ustulata (L.) R.M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase
Neottia cordata (L.) Rich.
Neottia nidus-avis (L.) Rich.
Neottia ovata (L.) Bluff & Fingerh.
Ophrys apifera Huds.
Ophrys argolica H. Fleischm.
Ophrys argolica subsp. aegaea (Kalteisen & H.R. Reinhard) H.A. Pedersen & Faurh.
Ophrys argolica H. Fleischm. subsp. argolica
Ophrys argolica subsp. lesbis (Golz & H.R. Reinhard) H.A. Pedersen & Faurh.
Ophrys argolica subsp. lucis (Kalteisen & H.R. Reinhard) H.A. Pedersen & Faurh,
Ophrys bertolonii Moretti
Ophrys bombyliflora Link in Schrad.
Ophrys cretica (Vierh.) E. Nelson
Ophrys cretica subsp. ariadnae (Paulus) H. Kretzschmar
Ophrys cretica (Vierh.) E. Nelson subsp. cretica
Ophrys ferrum-equinum Desf.
Ophrys ferrum-equinum Desf. subsp. ferrum-equinum
Ophrys ferrum-equinum subsp. gottfriediana (Renz) E. Nelson
Ophrys fuciflora (F.W. Schmidt) Moench
Ophrys fuciflora subsp. andria (Delforge) Faurh.
Ophrys fuciflora subsp. candica E. Nelson ex Soo
Ophrys fuciflora (F.W. Schmidt) Moench subsp. fuciflora
Ophrys fusca Link in Schrad.
Ophrys fusca subsp. blitopertha (Paulus & Gack) Faurh. & H.A. Pedersen
Ophrys fusca subsp. cinereophila (Paulus & Gack) Faurh.
Ophrys fusca Link in Schrad. subsp. fusca
Ophrys fusca subsp. iricolor (Desf.) K. Richt.
Ophrys helenae Renz
Ophrys insectifera L.
Ophrys insectifera L. subsp. insectifera
Ophrys lutea Cav.
Ophrys lutea subsp. galilaea (H. Fleischm. & Bomm.) Soo
Ophrys lutea Cav. subsp. lutea
Ophrys lutea subsp. melena Renz
Ophrys omegaifera H. Fleischm.
Ophrys omegaifera subsp. fleischmannii (Hayek) Del Prete
Ophrys omegaifera subsp. israelitica (H. Baumann & Kunkele) G. Morschek & K. Morschek
Ophrys omegaifera H. Fleischm. subsp. omegaifera
Ophrys reinholdii H. Fleischm.
Ophrys reinholdii H. Fleischm. subsp. reinholdii
Ophrys scolopax Cav.
Ophrys scolopax subsp. cornuta (Steven) E.G. Camus
Ophrys scolopax subsp. heldreichii (Schltr.) E. Nelson
Ophrys scolopax subsp. rhodia (H. Baumann & Kiinkele) H.A. Pedersen & Faurh
Ophrys speculum Link
Ophrys speculum subsp. regis-ferdinandii (Acht. & Kellerer ex Renz) Soo
Ophrys speculum Link subsp. speculum
Ophys sphegodes Mill.
Ophys sphegodes subsp. aesculapii (Renz) Soo
Ophys sphegodes subsp. atrata (Rchb. f.) A. Bolos
Ophys sphegodes subsp. cretensis H. Baumann & Kiinkele
Ophys sphegodes subsp. epirotica (Renz) Golz & H.R. Reinhard
Ophys sphegodes subsp. gortynia H. Baumann & Kiinkele
Ophys sphegodes subsp. mammosa (Desf.) Soo ex E. Nelson
Ophys sphegodes Mill. subsp. sphegodes
Ophys sphegodes subsp. spruneri (Nyman) E. Nelson
Ophrys tenthredinifera Willd.
Ophys umbilicata Desf.
Ophys umbilicata subsp. bucephala (Golz & H.R. Reinhard) Biel
Ophys umbilicata Desf. subsp. umbilicata
Orchis anatolica Boiss.
Orchis anthropophora (L.) All.
Orchis italica Poir. in Lam. & al.
Orchis mascula (L.) L.
Orchis mascula (L.) L. subsp. mascula
Orchis militaris L.
Orchis militaris L. subsp. millitaris
Orchis pallens L.
Orchis pauciflora Ten.
Orchis provincialis Balb. ex Lam. & DC.
Orchis punctulata Steven ex Lindl.
Orchis purpurea Huds.
Orchis purpurea Huds. subsp. purpurea
Orchis quadripunctata Cirillo ex Ten.
Orchis simia Lam.
Orchis simia Lam. subsp. simia
Orchis sitiaca (Renz) P. Delforge
Orchis spitzelii Saut. ex W.D.J. Koch
Orchis spitzelii subsp. nitidifolia (W.P. Teschner) Soo
Orchis spitzelii Saut. ex W.D.J. Koch subsp. spitzelii
Platanthera bifolia (L.) Rich.
Platanthera chlorantha (Custer) Rchb. in Mossier
Platanthera chlorantha (Custer) Rchb. in Mossier subsp. chlorantha
Platanthera chlorantha subsp. holmboei (H. Lindb.) J.J. Wood
Pseudorchis albida (L.) A. Love & D. Love
Pseudorchis albida (L.) A. Love & D. Love subsp. albida
Serapias bergonii E.G. Camus
Serapias cordigera L.
Serapias cordigera L. subsp. cordigera
Serapias cordigera subsp. cretica B. Baumann & H. Baumann
Serapias lingua L.
Serapias lingua L. subsp. lingua
Serapias neglecta De Not.
Serapias neglecta subsp. ionica (E. Nelson) H. Baumann & R. Lorenz
Serapias orientalis (Greuter) H. Baumann & Kiinkele
Serapias orientalis subsp. carica H. Baumann & Kiinkele
Serapias orientalis (Greuter) H. Baumann & Kiinkele subsp. orientalis
Serapias parviflora Pari.
Serapias politisii Renz
Serapias vomeracea (Burm. f.) Briq.
Spiranthes spiralis (L.) Chevall.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης, Ν. 1985. Δασική Βοτανική Μέρος Ι. Συστηματική Σπερματοφύτων. Θεσσαλονίκη. Σελ. 306.
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2016. Vascular Plants of Greece: An annotated checklist. Supplement. Willdenowia 46: 301-347.
Tutin T.G., Heywood V.H., Burges N.A., Moore D.M., Valentine D.H., Walters S.M. & Webb D.A. (eds) 1980. Flora Europaea V. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενo
Νίκος Μπέλεχας