Κείμενο: Φώτω Φ. Κόνσολα, M.Sc. Περιβάλλοντος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Άγρια χόρτα: Συλλέγοντας τα νόστιμα «φάρμακα» της φύσης
Αυτή την εποχή των βροχών και της αναγέννησης της φύσης, εν αναμονή της άνοιξης, στην ύπαιθρο ένας περίπατος σε συνδυασμό με τη συλλογή “άγριων χόρτων” είναι από τις πιο διαδεδομένες δραστηριότητες. Τα άγρια χόρτα πέρα από τη σπουδαία διατροφική αξία λόγω των στοιχείων που περιέχουν, δεν ήταν λίγες οι φορές που έσωσαν τον ελληνικό λαό από τους λιμούς των πολέμων και τα δύσκολα οικονομικά χρόνια που ακολούθησαν. Αυτό φαίνεται και από τις παραδοσιακές μαγειρικές συνταγές κάθε περιοχής. Μέσα στην απλότητα τους συνδυάστηκαν περίφημα με άλλα υλικά για πίτες, σούπες, σαλάτες, τουρσιά, μαγειρευτά με ρύζι ή κρέας και τόσα άλλα.
“Χόρτα όσα θες, μανιτάρια όσα ξέρεις”
Από τη λαϊκή φράση «χόρτα όσα θες, μανιτάρια όσα ξέρεις», μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι η συλλογή άγριων χόρτων δεν «τρόμαζε» τους ανθρώπους της υπαίθρου όπως η συλλογή μανιταριών και γι’ αυτό ίσως να είναι και πιο διαδεδομένη. Καυκαλίθρες, ζοχοί, ραδίκια, αγριορόκα, μάραθος, βρούβες, λάπατα, αγριομάρουλα, σταμναγκάθι, βλίτα, αντράκλα, αγριοκάρδαμο, ραπανίδα, περδικονύχι, άγριο καρότο, μυρώνι, παπαρούνες, σέσκουλο, τσουκνίδα είναι μόνο κάποια από τα βασικά είδη που συλλέγονται για βρώση. Η λίστα των ειδών είναι μεγάλη όσο είναι και των φαρμακευτικών ιδιοτήτων κάθε είδους.
Επικινδυνότητα στη συλλογή των «χόρτων»
Τα περιστατικά δηλητηριάσεων από τη βρώση ακατάλληλων αυτοφυών ειδών είναι λίγα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν περιστατικά που εμφανίζονται κάθε χρόνο, και οι βασικοί παράγοντες που πρέπει να έχουν στο νου τους οι συλλέκτες είναι:
(α) τα τελευταία χρόνια με την εντατικοποίηση της γεωργίας και την αυξημένη ρίψη φυτοφαρμάκων σε μεγάλες καλλιεργούμενες επιφάνειες ο συλλέκτης θα πρέπει να προσέχει από πού μαζεύει τα φυτά.
(β) Οι συλλέκτες άγριων χόρτων, βοτάνων, μανιταριών, κ.ά. αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια όσο αυξάνεται και το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων για υγειινή διατροφή. Σε αυτές τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει εμπειρία συλλογής ειδών θα πρέπει να υπάρξει επαφή με έμπειρους συλλέκτες, μελέτη οδηγών και ερευνών αναγνώρισης καθώς και ενημέρωση για τον απαιτούμενο σεβασμό που χρειάζεται (π.χ. αν υπάρχει περιορισμός συλλογής σε ποσότητα ανά είδος). Τα γνωστά “άγρια χόρτα” καθώς και εκατοντάδες άλλα ποώδη είδη σαφώς και δεν επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό μετά τη βρώση. Υπάρχουν όμως είδη της ελληνικής χλωρίδας τα οποία είναι δηλητηριώδη και τοξικά και που μπορεί μερικές φορές να μοιάζουν και να μπερδεύονται πολύ εύκολα με τα εδώδιμα.
Άρθρα – Πληροφορίες
Συλλογή ενημερωτικών ρεπορτάζ για περιστατικά δηλητηρίασης από φυτικά είδη