Επιστημονική ονομασία Juniperus oxycedrus L.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Cupressaceae
Κοινές ονομασίες άρκευθος οξύκεδρος, αγριόκεδρο, κέδρος, κέθρος, κέντρος, άγρια φίδα, κόινος, ρόκιο, αοραδκιά, αόρατος, prickly juniper (Αγγλικά), עַרְעָר אַרְזִי (Ισραηλίτικα), Katran ardici (Τούρκικα), oxycedre (Γαλλικά)
Περιγραφή
Αειθαλές μόνοικο μικρό δέντρο ή θάμνος (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 12 μ. Κόμη κωνική.
Φύλλα βελονοειδή, φύονται ανά τρία σε σπόνδυλους, είναι πολύ σκληρά, έντονα οξυκόρυφα (σαν αγκάθια), μήκους 1,5-2 εκ. και πλάτους 0,1-0,15 εκ. Η πάνω επιφάνεια φέρει δυο λευκές γραμμές στομάτων.
Καρπός ραγοστρόβιλος (καθώς τα καρπόφυλλα είναι σαρκώδη), σφαιρικός με διάμετρο 0,6-0,12 εκ., καστανοκόκκινος, με 2-3 σπέρματα.
Οι καρποί ωριμάζουν το δεύτερο έτος μετά την επικονίαση.
Juniperus oxycedrus – Σχεδίαση Νικητούλα Ζαχαριουδάκη
Εξάπλωση – Προστασία
Το είδος εξαπλώνεται στη Μεσόγειο και ανατολικά μέχρι τον Καύκασο και το Ιράν (χωρολογία: Me, μεσογειακό). Στην Ελλάδα, εμφανίζεται το υποείδος Juniperus oxycedrus subsp. deltoides (R.P. Adams) N.G. Passal. (το τυπικό υποείδος Juniperus oxycedrus subsp. oxycedrus απαντάει στη δυτική Μεσόγειο) με ευρεία εξάπλωση. Απαντάται σε θαμνώνες, δάση και σε λιβάδια όπου μειώνεται η κτηνοτροφία, σε υψόμετρο από 200-1300(-2300) μ.
Οι δενδρώδεις θαμνώνες που σχηματίζει το είδος αποτελούν τον τύπο οικότοπο, μαζί με άλλα είδη του γένους, της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «Δενδρώδεις θαμνώνες με Juniperus spp.» με κωδικό 5210.
Εξάπλωση οξύκεδρης αρκεύθου
Συγγενικά είδη
Στο γένος Juniperus περιλαμβάνονται πολλά είδη και υποείδη στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Από τα είδη αυτά, τα αυτοφυή στην Ελλάδα που μοιάζουν με το Juniperus oxycedrus, είναι τα Juniperus communis, Juniperus drupacea και Juniperus macrocarpa.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Χαράλαμπος Λαδόπουλος, Δασοπόνος
