Κείμενο: Μάνος Μαρκαντωνάκης & Χρήστος Ράμμος, Απόφοιτοι Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Η ελιά
Η «Ελιά της Μάθαινας» βρίσκεται στο χωριό Λάστρος Σητείας ανατολικά της εκκλησίας Αγ. Τριάδας. Πρόκειται για ελιά (Olea europaea) που ο κορμός έχει περίεργο εξωτερικό ανάγλυφο και σχηματίζει μαζί με το βράχο σπηλαίωση που χωράει 3-4 άτομα. Ο κορμός στη βάση έχει μέγιστη διάμετρο 2,6 μέτρα και ελάχιστη 1,50 μέτρα. Σε ύψος 0,8 μέτρα έχει μέγιστη διάμετρο 2,40 μέτρα και ελάχιστη 1,40 μέτρα. Η περίμετρος στη βάση του κορμού είναι 7,50 μέτρα και σε ύψος 0,8 μέτρα είναι 5,50 μέτρα.
Μύθοι – παραδόσεις – ιστορία
Το δένδρο βρίσκεται μεταξύ τριών εκκλησιών και έχει μεγάλη σπουδαιότητα γιατί συνδέεται με τις τοπικές θρησκευτικές παραδόσεις. Στο φύλλωμα του δένδρου αυτού, οι κάτοικοι του χωριού πίστευαν ότι, όσοι δεν είχαν αμαρτήματα, μπορούσαν να δουν Αγίους και από αυτό έκοβαν κάθε χρόνο τον κλώνο (κλάδο) που χρησιμοποιούσαν κατά την τελετή της γιορτής των Βαΐων. Σήμερα η κόμη του αρχικού δένδρου είναι αρκετά περιορισμένη ενώ τα παραβλαστήματα (παραφυάδες-λαίμαργα) που έχουν εκπτυχθεί από το υποκείμενο έχουν αναπτυχθεί αρκετά.
Προστασία
Έχει ανακηρυχθεί από το Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) «μνημειακό» δέντρο. Ανήκει στο Εμμ. Αντ. Σφακιανάκη και είναι ποικιλίας Μαστοειδούς εμβολιασμένης σε υποκείμενο Αγριελιάς.
Άρθρα – Πληροφορίες
Ράμμος Χ. 2017. Μνημειακά δέντρα στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας.
http://polelia.sedik.gr/ [Πρόσβαση 11/08/2015]
