Eπιστημονική ονομασία Celtis australis L.
Ταξινόμηση Κλάση Magnoliopsida, Τάξη Rosales, Οικογένεια Ulmaceae
Κοινές ονομασίες κέλτις νότια, κέλτιδα, μελικουκιά, μελικοκιά, μικροκουκιά, κεράδα (Ζάκυνθο), κοκκονία (Κύπρο), τσουκνιδόδεντρο, απανια, γαψιά, γκαβγκιά, γοροβολιά, κυπρίβα, λουτιά, φτελοκουτσιά, τρικουτζιά, λώτος, κουτσομηλιά, κοκκονιά, κεράδα, κακαδιά, κακαβιά, λωτομπουριά (Πήλιο), αγριολωτός (νότιο Πήλιο), λουτουδιά (Κοζάνη), αβδελόκουκα (Κω), μπουμπότσαλα (Ελασσόνα), μπορμπότσιλα (Τρίκαλα), ποπολιά (Κοζάνη), European nettle tree, Mediterranean hackberry, lote tree, honeyberry (Αγγλικά)
Περιγραφή
Φυλλοβόλο δέντρο (βιοτική μορφή P, φανερόφυτο) που φτάνει σε ύψος τα 25 μ., με οφθαλμούς χνοώδεις.
Τα φύλλα είναι κατ’εναλλαγή, 6-13-16 εκ., μίσχος έως και 2,2 εκ., έλασμα ωοειδές–λογχοειδές, 1,8-3,1 φορές μεγαλύτερο το μήκος από το πλάτος, με τρία κεντρικά νεύρα να ξεκινούν από τη βάση και ελαφρά ασσύμετρο, με έντονα οξύληκτη κορυφή και παρυφές πριονωτές.
Καρπός δρύπη βαθιά καστανωπή με ποδίσκο 1,8-3,5 εκ.
Εξάπλωση – Προστασία
Η κέλτις η νότια εξαπλώνεται στη νότια Ευρώπη, στη βορειοδυτική Αφρική και μέχτι την Ανατολία και τον Καύκασο (χωρολογία: ME Μεσογειακό-Ευρωπαϊκό). Στην Ελλάδα απαντά κυρίως στην ηπειρωτική χώρα και σπάνια στα νησιά, συνήθως σε ημι-φυσικούς φυτοφράκτες μεταξύ των χωραφιών, μέχρι τα 850 μ. υψόμετρο.
Συγγενή είδη
Η Celtis australis μοιάζει πολύ, κυρίως στο σχήμα των φύλλων, με άλλα είδη του γένους, όπως τα Celtis tournefortii και Celtis planchoniana.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Κοράκης Γ. 2015. Δασική Βοτανική – Αυτοφυή Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. 620 σελ.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europaea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015].
Κείμενα
Γιάννης Χονδρογιάννης, Δασοπόνος