Επιστημονική ονομασία Abies borisii-regis Mattf.
Ταξινόμηση Κλάση Pinatae, Τάξη Pinales, Οικογένεια Pinaceae
Κοινές ονομασίες υβριδογενής ελάτη, μακεδονική ελάτη, Bulgarian fir, King Boris fir (Αγγλικά)
Συνώνυμα Abies alba subsp. borisii-regis (Mattf.) Kožuharov & N. Andreev
Το επιστημονικό όνομά της το πήρε από το Βασιλιά Boris της Βουλγαρίας. Είναι το υβρίδιο της A. alba και της Α. cephalonica που προέκυψε κατά τις τελευταίες παγετώνιες περιόδους. Συγκεκριμένα, την τελευταία παγετώνια περίοδο η λευκή ελάτη (Abies alba) καθώς οι θερμοκρασίες έπεφταν και οι παγετώνες εξαπλώνονταν σταδιακά από τη βόρεια προς τη νότια Ευρώπη, κατήλθε προς το νότο (η φυσική της εξάπλωση είναι στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη) και έφτασε στην Ελλάδα, όπου συνυπήρξε με την κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica), όπου και υβριδίσαν.
Περιγραφή
Αειθαλές μόνοικο δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 45 μ. Νεαροί κλαδίσκοι με μικρό καστανό χνούδι τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο, μερικές φορές γυμνοί. Οφθαλμοί συνήθως ρητινοφόροι, ωοειδείς.
Βελόνες μήκους 2-3 εκ., με αυλάκωση στην επάνω επιφάνεια και με δύο λευκές γραμμές στοματίων στην κάτω επιφάνεια και έχουν κορυφή ακρόκοιλη έως και έντονα οξύληκτη ακόμα και σε φύλλα του ίδιου κλαδίσκου. Όταν πέφτουν αφήνουν κυκλική ουλή στα κλαδιά.
Κώνος όρθιος, καλυπτήρια προεξέχουν από τα καρπικά λέπια και πέφτουν μετά την ωρίμανση και ο κεντρικός άξονας παραμένει πάνω στο κλαδί. Έχουν μέγεθος 10-13 x 4,5 εκ., ωοειδείς, κυλινδρικοί, περιχύνονται με λίγη ρητίνη.
Άνθηση Μάιο-Ιούνιο.
Υβριδογενής ελάτη με αρσενικές ταξιανθίες
Τομή ξύλου ελάτης
Εξάπλωση – Προστασία
Είναι ενδημικό είδος των Βαλκανίων. Βρίσκεται σε βουνά της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας, συνήθως σε μεγάλα υψόμετρα. Σχηματίζει εκτεταμένα δάση στην Πίνδο, ενώ στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας βρίσκεται συνήθως σε μίξη με την οξιά (Fagus sylvatica).
Τα δάση που σχηματίζει, συνήθως με την οξιά εντάσσονται στον, ευρωπαϊκής σημασίας, τύπο οικοτόπου 9270 «Ελληνικά δάση οξιάς με Abies borisii–regis».
Εξάπλωση της Abies borisii-regis
Συγγενικά είδη
Συγγενικά είδη της υβριδογενούς ελάτης, με σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό την κυκλική ουλή που αφήνουν στο βλαστό οι βελόνες όταν εκπτίπτουν (πέφτουν), είναι η Abies cephalonica και η Abies alba.
Άρθρα – Πληροφορίες
Αθανασιάδης ΗΡ. Ν. 1986. Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Δέντρα και Θάμνοι των Δασών της Ελλάδος. Θεσσαλονίκη. Εκδ. Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Αραμπατζής Θ. 1998. Θάμνοι και Δέντρα στην Ελλάδα. Οικολογική Κίνηση Δράμας
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
Tutin, T. G., Burges, N.A. Chater, A.O. Edmonson, J.R. Heywood, V.H., Moore, D.M. Valentine, D.H. Walters, S.M. & Webb, D.A. (eds) 1993. Flora Europea I. 2nd edition. Cambridge.
Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [Ανάκτηση 20/8/2015]
Επιμέλεια
Παναγιώτης Βλάχος, Δασοπόνος
