Κείμενο: Γιάννης Ιωάννου, Φοιτητής Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Οι πρώτες “Χριστουγεννιάτικες” διακοσμήσεις
Οι χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις (με κυριότερο είδος το αρκουδοπούρναρο, Ilex aquifolium) πιθανότατα προέρχονται από ένα έθιμο των Ρωμαίων (το οποίο βασίζονταν σε μυστήρια των αρχαίων Ελλήνων), οι οποίοι συνήθιζαν να στέλνουν κλαδιά δέντρων μαζί με άλλα δώρα στους φίλους τους κατά τη διάρκεια του εορτασμού των Saturnalia. Αυτό το έθιμο το υιοθέτησαν και οι πρώτοι χριστιανοί. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται και από ένα διάταγμα της εκκλησίας της Bracara που εκδόθηκε αργότερα και απαγόρευε στους χριστιανούς να διακοσμούν τα σπίτια τους με κλαδιά δέντρων την ίδια εποχή με τους ειδωλολάτρες, καθώς τα Saturnalia ξεκινούσαν περίπου μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα.
Προέλευση των διακοσμήσεων
Η προέλευση των διακοσμήσεων φαίνεται να συνδέεται και με τους Δρυίδες, οι οποίοι διακοσμούσαν τις καλύβες τους με αειθαλή δέντρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, για να τα χρησιμοποιούν σαν κατοικία τους τα πνεύματα του δάσους. Σε πολλά εκκλησιαστικά ημερολόγια βρίσκουμε την παραμονή των Χριστουγέννων να αναφέρεται ως η ημέρα που οι εκκλησίες είναι δαφνοστόλιστες και το έθιμο είναι ριζωμένο το ίδιο βαθιά στη σύγχρονη εποχή, όπως και στους ειδωλολάτρες ή τους πρώτους χριστιανούς.
Τι ήταν το αρκουδοπούρναρο
Τους αρχαίους χρόνους, σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, το αρκουδοπούρναρο (Ilex aquifolium) έφερνε γούρι, έδιωχνε τα μάγια και το κάψιμο, ενώ στον κήπο έδιωχνε τα φαντάσματα κι επίσης έφερνε ευτυχία στα νεόνυμφα ζευγάρια. Το λιόπρινο (όπως το ονομάζουν σε μερικές περιοχές), είναι ένα από τα πιο γνωστά νεραϊδόδεντρα: για τις νεράιδες ο καρπός του είναι από τους αγαπημένους και σαν φυτό τις προσελκύει “τις αρέσει να στολίζονται με τα κόκκινα «μηλαράκια» και με τους άσπρους ανθούς του στολίζουν τα μαλλιά τους”. Ο Πλίνιος το περιγράφει με το όνομα Aquifolius και αναφέρει ότι αν το φυτό φυτευτεί κοντά σε ένα σπίτι ή αγρόκτημα, διώχνει μακριά το δηλητήριο, το προστατεύει από τους κεραυνούς και τη μαγεία, ότι τα λουλούδια του κάνουν το νερό να παγώνει και το ξύλο του, αν το πετάξεις σε οποιοδήποτε ζώο ακόμα και χωρίς να το αγγίξει, έχει την ιδιότητα να κάνει τα ζώα να γυρίσουν πίσω και να ξαπλώσουν δίπλα του. Στις παραδόσεις και τους μύθους των διάφορων λαών, το αρκουδοπούρναρο συμβολίζει την αειθαλή πτυχή ολόκληρης της ζωής. Για άλλους φέρνει καλή τύχη και προστατεύει από τις αρνητικές δυνάμεις σε άλλες παραδόσεις συμβολίζει τη μακροβιότητα της ζωής.
Το αρκουδοπούρναρο στη χριστιανική θρησκεία
Ένας παλιός μύθος λέει ότι το αρκουδοπούρναρο φύτρωσε για πρώτη φορά στις πατημασιές του Χριστού, όταν αυτός βάδιζε στη γη και τα αγκαθωτά φύλλα του και οι κόκκινοι καρποί του συμβολίζουν τα μαρτύρια του Σωτήρα, λόγος για τον οποίο το αρκουδοπούρναρο λέγεται και «αγκάθι του Χριστού» σε πολλές γλώσσες της Βόρειας Ευρώπης.
Πολλές φορές το αρκουδοπούρναρο αποκαλείται “γκι”:
Άρθρα – Πληροφορίες
http://envifriends.blogspot.gr/ [Ανάκτηση 25/7/2015]
www.valentine.gr [Ανάκτηση 25/7/2015]
http://www.espressonews.gr/ [Ανάκτηση 25/7/2015]
