Κείμενο: Αιμιλία Λεμπέση, MSc Δασολογίας, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Η ονομασία του γαρύφαλλου (ή γαρίφαλου)
Τα γαρύφαλλα ή διόσανθος ή δίανθος των αρχαίων, είναι πολύ κοινό γένος ειδών στην Ελλάδα. Η λέξη γαρύφαλλο είναι αντιδάνειο και προέρχεται από το ελληνιστικό καρυόφυλλον – μέσω του βενετικού garofalo – και η γραφή γαρύφαλλο συμφωνεί με την ετυμολογία της. Οι Ιταλοί όμως διατείνονται πως το όνομα garofali το έδωσαν αυτοί, επειδή μοιάζει στο άρωμα με τα ινδικά καρυόφυλλα (γαρύφαλλα) των Μολούκων, που τα χρησιμοποιούν στη μαγειρική, στη φαρμακευτική και για χαμαϊλιά των ιθαγενών [είναι το γνωστό μπαχαρικό «γαρύφαλλο» που μοιάζει με μικρά καρφιά (μοσχοκάρφια) – αποξηραμένα άνθη του αειθαλούς δένδρου Jambosa caryophyllus]. Μάλιστα η οικογένεια που ανήκει το γαρύφαλλο ονομάζεται Caryophyllaceae. Οι Ιταλοί νομίζουν ότι το γαρύφαλλο αντιπροσωπεύει τον φλογερό έρωτα. Είναι αφιερωμένο στη λατρεία του Αγίου Πέτρου και στις 29 Ιουνίου γίνεται η γιορτή των γαρύφαλλων.
Σχετικά κοινό είδος αγριογαρύφαλλου στην Ελλάδα (Dianthus viscidus)
Ο μύθος του δίανθου
Ο μύθος λέει ότι όταν ο Δίας από ζήλια αποφάσισε να έχει και εκείνος ένα λουλούδι (αφιερωμένο σε εκείνον), αντάξιο του κρίνου της γυναίκας του Ήρας. Έτσι έριξε κεραυνό και μέσα από την αστραπή και τον καπνό φύτρωσε το γαρύφαλλο, για αυτό πήρε το όνομα «Δίανθος», δηλαδή άνθος του Δία.
Τα γαρύφαλλα στην Ελλάδα
Η επιστημονική ονομασία των γαρύφαλλων είναι Dianthus (από το ελληνικό δίανθος) και στην Ελλάδα υπάρχουν 44 είδη και πάνω από 40 υποείδη. Από αυτά, τα 39 υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον κόσμο (ενδημικά).
Άρθρα – Πληροφορίες
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Καββάδας, Δ. 1956-1964. Εικονογραφημένον Βοτανικόν – Φυτολογικόν Λεξικόν Ι-ΙΧ. Αθήναι. Σελ. 4584.
Strid, A. & Tan, K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
