Επιμέλεια: Φώτω Κόνσολα, MSc Περιβάλλοντος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Η περιοχή
Η Αλυκή Λήμνου είναι λίμνη με υφάλμυρα νερά, αφού έχει εκροές και από την θάλασσα αλλά και από την αποστράγγιση βρόχινου νερού, η οποία πραγματοποιείται από τη λεκάνη απορροής της περιοχής. Τα κανάλια περιμετρικά της έκτασης καθώς και το άνοιγμα προς την θάλασσα αποτελούν τεχνητά έργα. Έχει έκταση 6.300 στρέμματα και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αποξηραίνεται ολικώς κι έτσι σχηματίζει ένα εκτεταμένο πεδίο αυτόπηκτου άλατος (αλιπέδιο), το οποίο έχει τη μοναδικότητα της δημιουργίας από βρόχινο νερό και όχι θαλασσινό όπως άλλες λιμνοθάλασσες της χώρας. Χωρίζεται από τη θάλασσα από αμμοθίνες οι οποίες βρίσκονται σε άριστη κατάσταση και είναι από τις μεγαλύτερες (αν όχι η μεγαλύτερη) έκταση κινούμενων θινών στο Αιγαίο (έκταση σε μήκος περίπου 7 km).
Xλωρίδα – Βλάστηση
Στις αμμοθίνες υπάρχουν αναφορές για 14 είδη χλωρίδας, κάποια ιδιαίτερης σημασίας όπως ο Κρίνος της θάλασσας (Pancratium maritimum). Αναφορές έχουν γίνει και για το Μεσογειακό είδος Trachomitum venetum που φύεται στις κινούμενες θίνες της Αλυκής και της Ασπρόλιμνης και η παρουσία του είναι μοναδική στον Ελλαδικό χώρο. Οι τύποι οικοτόπων που χαρακτηρίζουν την περιοχή είναι: (α) μονοετής βλάστηση µε Salicornia και άλλα είδη των λασπωδών και αµµωδών ζωνών, (β) μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi), (γ) μεσογειακές και θερµοατλαντικές αλόφιλες λόχµες (Arthrocnemetalia fruticosae), (δ) κινούμενες θίνες της ακτογραμμής µε Ammophila arenaria (λευκές θίνες), (ε) κοιλότητες μεταξύ των θινών µε κλίνες καλαµιών και βούρλων, (στ) ποταμοί της Μεσογείου µε περιοδική ροή, (ζ) φρύγανα Sarcopoterium spinosum και (η) ψευδοστέπα µε αγρωστώδη και μονοετή φυτά.
Ορνιθοπανίδα
Αξιόλογα είδη τα οποία παρατηρούνται την Αλυκή σε ιδιαίτερα μεγάλους αριθμούς, είτε χρησιμοποιώντας την περιοχή ως σταθμό κατά την μετανάστευση, είτε διαχειμάζοντα, για την εξασφάλιση θέσεων τροφοληψίας, καταφυγίου και φωλιάσματος. Κατά την χειμερινή μετανάστευση (Ιαν-Φεβ.) κατά μέσω όρο παρατηρούνται 7000 άτομα από διάφορα παπιοειδή και περίπου 3000 άτομα φοινικόπτερων.
Η αλυκή της Λήμνου (photo by Νάσος Παπαστυλανού)
Προστασία
Η περιοχή της Αλυκής συμπεριλαμβάνεται στην περιοχή GR4110006 “Λίμνες Χορταρολίμνη και Αλυκή, κόλπος Μούδρου, έλος Διαπόρι και χερσόνησος Φακός, νήσος Σεργίτσι και νησίδες Διαβάτες, Κομπιοκαστριά, Τηγάνι, Καρκάλας, Πρασονήσι και θαλάσσια περιοχή” και στην περιοχή GR4110001 “Λήμνος: Χορταρολίμνη – Λίμνη Αλυκή και θαλάσσια περιοχή”, του Δικτύου Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως σημαντική περιοχή για τα πουλιά, σύμφωνα με την έκδοση «Important Bird Areas in Europe» του BirdLife International. Ειδικότερα, οι όποιες ανθρώπινες δραστηριότητες που επιτρέπονται εντός της περιοχής αναφέρονται στο ΦΕΚ 633/ΑΑΠ/2010 «Έγκριση Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) Δήμου Μούδρου της νήσου Λήμνου, Ν. Λέσβου». Η Αλυκή δεν πρέπει να θεωρηθεί μεμονωμένο ενδιαίτημα της άγριας πανίδας, αλλά κομμάτι ενός αναπόσπαστου συμπλέγματος. Μαζί με την Ασπρόλιμνη και Χορταρόλιμνη σχηματίζουν έναν επικοινωνούντα βιότοπο, με εξαιρετικό ενδιαφέρον, το σύμπλεγμα αυτό έχει γενικά πλούσια χλωρίδα και πανίδα αλλά αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό τόπο για την ορνιθοπανίδα. Τέλος, η Αλυκή συνδέεται άμεσα και με τους υγροτόπους της Βόρειας Ελλάδας αφού αποτελεί κομμάτι ενός δικτύου το οποίο δημιουργεί βασικό «διάδρομο» μετανάστευσης για πολλά υδρόβια, παρυδάτια είδη που κατεβαίνουν απ τον βορά αλλά και ασιατικών ειδών που σταθμεύουν κατά την μετανάστευση.
Το μεγάλο πρόβλημα
Τον χειμώνα 2015 οι βροχοπτώσεις στη Λήμνο ήταν πολλές. Οι ιδιοκτήτες των γειτονικών στην Αλυκή χωραφιών φοβήθηκαν μην ξεχειλίσει η αλυκή και ζήτησαν από τον δήμαρχο να ανοίξει την είσοδό της, ώστε το νερό της Αλυκής να παροχετευτεί στη θάλασσα. Άνοιξαν μια λωρίδα μερικών μέτρων στις αμμοθίνες, η οποία στη συνέχεια με τον κυματισμό της θάλασσας μεγάλωσε και έφτασε να έχει μήκος 30 μέτρα. Το αποτέλεσμα είναι ότι το καλοκαίρι του 2016 ενώ κανονικά η αλυκή θα έπρεπε να στεγνώνει και ο κόσμος να μαζεύει αλάτι, η αλυκή είχε “εξαφανιστεί”, καθώς την είχε καλύψει το νερό της θάλασσας.
Άρθρα – Πληροφορίες
http://www.lemnosnature.gr/ [Ανάκτηση 5/2/2017]
http://www.kathimerini.gr/ [Ανάκτηση 5/2/2017]
http://natura2000.eea.europa.eu/ [Ανάκτηση 25/11/2018]
