Κείμενο: Γιάννης Φραγκάκης, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Φυσική εξάπλωση κυπαρισσιού
Η φυσική εξάπλωση του κυπαρισσιού (Cupressus sempervirens) περιορίζεται στη νότια Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο και ίσως μέχρι το Ιράν. Τα μεγαλύτερα δάση τα δημιουργεί στην Κρήτη.
Φυσικό, μεμονωμένο δέντρο Κυπαρισσιού
Το πιο σημαντικό δάσος στον κόσμο
Ίσως το σημαντικότερο κυπαρισσόδασος είναι πάνω από τον οικισμό της Κριτσάς, στο Λασίθι της Κρήτης, γνωστό ως κυπαρισσόδασος του Μίνωα. Το κυπαρισσόδασος της Κριτσάς βρίσκεται περίπου 10 χλμ δυτικά της Κριτσάς, πολύ κοντά στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που οδηγεί στο Οροπέδιο του Καθαρού. Σχηματίζεται εκατέρωθεν μιας βαθειάς ρεματιάς, στους νότιους πρόποδες του Όρους Τσίβη, στο σημείο όπου υπάρχει από τα Μινωϊκά χρόνια το μονοπάτι που οδηγεί στο Καθαρό και αποτελεί αρχαιολογικό χώρο. Ο πυρήνας του δάσους καλύπτεται από κυπαρίσια, ενώ περιφερειακά η βλάστηση γίνεται μικτή από κυπαρίσσια, πρίνους (πουρνάρια, Quercus coccifera), ασφένταμους (σφενδάμια, Acer creticum), λιοπρίνια (φυλλίκια, Phillyrea latifola), αγριελιές (Olea europaea) και κράταιγοι (Crataegus).
Δάσος κυπαρισσιού στην Κρήτη
Ιστορικά στοιχεία
Πριν από αρκετούς αιώνες η Κρήτη ήταν καλυμμένη από πυκνά δάση με κυπαρίσσια, τα οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα. Τα κυπαρίσσια της Κρήτης ήταν ξακουστά σε όλο τον τότε κόσμο και από τα Μινωϊκά χρόνια η ξυλεία τους αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα εμπορίου. Πράγματι, η Κρήτη ήταν γνωστή ως η χώρα του κυπαρισσιού, όπως π.χ. ο Λίβανος είναι γνωστός ως η χώρα του Κέδρου. Η υπερ-υλοτομία όμως απογύμνωσε τα βουνά του νησιού και πλέον απομένουν ελάχιστες περιοχές με κυπαρίσσια για να θυμίζουν το παρελθόν. Έτσι, το δάσος της Κριτσάς αποτελεί το τελευταίο του είδους του στην ανατολική Κρήτη, ενώ υπάρχουν και άλλα παρόμοια δάση στα Λευκά Όρη. Το κυπαρίσσι της Κριτσάς είναι γνωστό ως θηλυκό ή Κυπαρίσσι του Μίνωα, όντας δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 30μ. και έχει οριζόντια απλωτά κλαδιά και πλατιά πλούσια κόμη.
Άρθρα – Πληροφορίες
Brofas G., G. Karetsos, P. Dimopoulos & C. Tsagari 2006. The natural environment of Cupressus sempervirens in Greece, as a basis for its use in the Mediterranean region.
Moya B. & Moya J. ?. Monumental Trees and Mature Forests Threatened in the Mediterranean Landscapes. Impulso Economico y Local S.A. IMELSA. Diputacion de Valencia.
Ντάφης Σ., Παπαστεργιάδου Ε., Λαζαρίδου Ε. & Τσιαφούλη Μ. 2001. Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης, Περιγραφής και Χαρτογράφησης Τύπων Οικοτόπων της Ελλάδας. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ).
