Λειτουργία
Την ευθύνη για το σχηματισμό των κυττάρων της ηθμώδους και της αγγειώδους μοίρα έχει ένα μερίστωμα (ομάδα διαιρούμενων κυττάρων) που βρίσκεται ανάμεσά τους και ονομάζεται δεσμικό κάμβιο ή απλά κάμβιο. Τα κύτταρα του δεσμικού καμβίου διαιρούνται διαρκώς και παράγουν, προς τη μία πλευρά στοιχεία του ξυλώματος και προς την άλλη στοιχεία του φλοιώματος.
Το αγωγό κάμβιο
Το αγωγό κάμβιο προέρχεται από το δεσμικό κάμβιο και τις νέες καμβιακές περιοχές που σχηματίζονται στη συνέχεια του δεσμικού καμβίου, ανάμεσα από τα κύτταρα του μεσοδέσμιου παρεγχύματος. Οι νέες αυτές λωρίδες καμβίου ονομάζονται μεσοδεσμικό κάμβιο. Το δεσμικό κάμβιο, ενωμένο με το μεσοδεσμικό κάμβιο συγκροτεί έναν δακτύλιο καμβίου που περιβάλλει πλέον όλο τον βλαστό και αποτελεί το πρώτο αλλά και αδιάψευστο σημάδι ότι ο βλαστός μπαίνει στη δευτερογενή του ανάπτυξη. Ο ενιαίος αυτός καμβιακός δακτύλιος είναι το αγωγό κάμβιο. Η δραστηριότητά του δίνει συνεχώς προς το εσωτερικό στοιχεία του ξυλώματος και προς το εξωτερικό στοιχεία του φλοιώματος. Έτσι ο κορμός αυξάνει τη διάμετρό του καθώς προστίθεται συνεχώς νέο ξύλο εσωτερικά του καμβίου αλλά και στρώσεις φλοιώματος, εξωτερικά.
Θέση κάμβιου
Κλειστή και ανοιχτή δεσμίδα
Το κάμβιο μπορεί να λειτουργήσει για μικρό χρονικό διάστημα, να δώσει τα κύτταρα που θα σχηματίσουν τις δύο μοίρες μιας δεσμίδας και μετά να διακόψει οριστικά τη λειτουργία του. Σε αυτή την περίπτωση η δεσμίδα παραμένει μόνιμα στην ίδια κατάσταση για αυτό ονομάζεται κλειστή δεσμίδα. Τέτοιες δεσμίδες συναντώνται στα μονοκοτυλήδονα φυτά. Αντίθετα, στις δεσμίδες των δικοτυλήδονων φυτών, η δραστηριότητα του καμβίου δεν σταματάει. Οι δεσμίδες αυτές ονομάζονται ανοικτές δεσμίδες, αυξάνουν συνεχώς το μέγεθός τους και οδηγούν προοδευτικά στην αύξηση του πάχους του φυτικού οργάνου στο οποίο βρίσκονται, ειδικά στα πολυετή φυτά. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο περιφερειακά, σε όλο το βλαστό ή σε όλη τη ρίζα, τότε λέμε ότι το φυτό έχει μπει στη φάση της δευτερογενούς ανάπτυξής του.
Άρθρα – Πληροφορίες
Καράταγλης Στ. Σ. & Κωνσταντίνου Μ.Κ. 2002. Βοτανική, Μορφολογία-Ανατομία. Εκδόσεις Χάρις. Θεσσαλονίκη.
Τσέκος Ι. & Κουκολή Ε. 1986. Βοτανική (Μορφολογία, Φυσιολογία). Εκδοτικός Οίκος Αφων Κυριακίδη. Θεσσαλονίκη.
Χριστοδουλάκης Ν.Σ. 2011. Ανατομία Φυτών «τα φυτά ένδοθεν». Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ.
Κείμενο
Αιμιλία Λεμπέση, MSc Δασολογίας, Δασοπόνος
