Είδη κυττάρων
Στην ηθμώδη μοίρα μια δεσμίδας του αγωγού ιστού απαντώνται (α) τα ηθμώδη στοιχεία (άρθρα ηθμοσωλήνων ή ηθμώδη κύτταρα), (β) τα συνοδά κύτταρα ή τα αλβουμινώδη κύτταρα, (γ) τα σκληρεγχυματικά (ίνες και σκληρεΐδες) και (δ) τα παρεγχυματικά κύτταρα (φλοιοπαρέγχυμα). Μεταφορικό ρόλο έχουν μόνο τα ηθμώδη στοιχεία. Οι άλλες ομάδες κυττάρων έχουν βοηθητικό ρόλο.
Ηθμώδη άρθρα
Τα ηθμώδη άρθρα (ή ηθμοστοιχεία ή άρθρα του ηθμοσωλήνα) είναι ζωντανά, μακρόστενα κύτταρα που τοποθετούνται το ένα πάνω από το άλλο, σχηματίζοντας έναν ηθμοσωλήνα. Το εγκάρσιο τοίχωμα των ηθμωδών άρθρων, μέσω του οποίου συνδέονται μεταξύ τους, είναι διάτρητο και σχηματίζει την ηθμώδη πλάκα. Ένα ηθμώδες άρθρο, όταν είναι πλήρως διαφοροποιημένο, δεν έχει πυρήνα. Τα ηθμώδη άρθρα μεταφέρουν τα πλούσια σε σακχαρόζη διαλύματα προς όλα τα μέρη του φυτού. Στα κατώτερα φυτά δεν υπάρχουν ηθμώδη άρθρα αλλά ηθμώδη κύτταρα που θεωρούνται πιο πρωτόγονα από εξελικτική άποψη.
Συνοδά κύτταρα
Τα συνοδά κύτταρα είναι κύτταρα με μικρότερο μήκος απ’ αυτό των ηθμωδών άρθρων αλλά και μικρότερο πάχος. Διατηρούν όμως τον πυρήνα τους. Χάρις σε αυτόν ελέγχουν το μεταβολισμό των ηθμωδών άρθρων με τα οποία βρίσκονται πάντα σε επαφή. Στα κατώτερα τραχεόφυτα δεν υπάρχουν τα συνοδά κύτταρα. Στη θέση τους βρίσκονται τα αλβουμινώδη κύτταρα. Επιπλέον εμφανίζονται, όπως και στην αγγειώδη μοίρα, σκληρεγχυματικά και παρεγχυματικά κύτταρα.
Άρθρα – Πληροφορίες
Καράταγλης Στ. Σ. & Κωνσταντίνου Μ.Κ. 2002. Βοτανική, Μορφολογία-Ανατομία. Εκδόσεις Χάρις. Θεσσαλονίκη.
Τσέκος Ι. & Κουκολή Ε. 1986. Βοτανική (Μορφολογία, Φυσιολογία). Εκδοτικός Οίκος Αφων Κυριακίδη. Θεσσαλονίκη.
Χριστοδουλάκης Ν.Σ. 2011. Ανατομία Φυτών «τα φυτά ένδοθεν». Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ.
Κείμενο
Αιμιλία Λεμπέση, MSc Δασολογίας, Δασοπόνος
