Κείμενο: Ελένη Ψαρρέα, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Οι δασικές πυρκαγιές
Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν την κύρια απειλή και ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για τα δάση της Μεσογείου. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, 9 στις 10 δασικές πυρκαγιές προκαλούνται από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι κυριότερες αιτίες δασικών πυρκαγιών είναι: (α) διάφορες γεωργικές δραστηριότητες (π.χ. κάψιμο ξηρών χόρτων), (β) η απόρριψη αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων, (γ) το άναμμα φωτιάς σε μη επιτρεπόμενους χώρους, (δ) το κάψιμο σκουπιδιών, (ε) στρατιωτικές ασκήσεις, (στ) οι δραστηριότητες κυνηγών κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, (ζ) οι διάφορες δραστηριότητες σε εξοχικές κατοικίες, (η) εμπρησμοί, (θ) βραχυκύκλωμα ηλεκτροφόρων καλωδίων και (ι) οι κεραυνοί.
Τα αποτελέσματα
Οι επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών είναι τεράστιες, αφού επηρεάζουν όχι μόνο το δάσος, αλλά επίσης την οικονομία, την κοινωνία και τον άνθρωπο. Καταστρέφονται σπίτια και άλλες περιουσίες, υποβαθμίζεται το περιβάλλον, διαταράσσεται η ισορροπία του οικοσυστήματος, διαβρώνεται το έδαφος, δημιουργούνται χείμαρροι και πλημμύρες, επηρεάζεται το μικροκλίμα, καταστρέφεται η χλωρίδα και η πανίδα του τόπου και χάνεται η φυσική ομορφιά.
Επτά χρόνια μετά την πυρκαγιά (του 2007) σε ελατόδασος στον Ταΰγετο
Και μετά;
Η εξέλιξη της βλάστησης μετά από πυρκαγιά εξαρτάται από την περιοχή και τη βλάστηση που επικρατούσε πριν από την πυρκαγιά. Πολλοί τύποι βλάστησης των μεσογειακών οικοσυστημάτων έχουν σταδιακά προσαρμοστεί στις πυρκαγιές: τα πευκοδάση της χαμηλής ζώνης, οι θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων, τα φρύγανα αλλά και οι καλαμιώνες. Αυτοί οι τύποι βλάστησης, αν δεν προκύψει κάποια άλλη διαταραχή (πχ. επαναλαμβανόμενη πυρκαγιά), θα αποκατασταθούν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Τα πευκοδάση θα αποκατασταθούν αργά, τα αείφυλλα πλατύφυλλα και τα φρύγανα σχετικά γρήγορα (στην Πάρνηθα, στην πυρκαγιά του Ιουνίου του 2007, περίπου ένα μήνα μετά τα νεαρά κλαδιά του πουρναριού είχαν ήδη ύψος περίπου 40 εκατοστών), ενώ οι καλαμιώνες άμεσα. Αντίθετα, άλλοι τύποι βλάστησης, που απαντώνται σε μεγαλύτερα υψόμετρα (με περισσότερες βροχοπτώσεις και χαμηλότερες θερμοκρασίες), δεν είναι προσαρμοσμένοι στις πυρκαγιές, όπως πχ. τα ελατοδάση. Σε τέτοιες περιπτώσεις η αποκατάσταση της βλάστησης απαιτεί μεγάλους χρόνους, ενώ οι αναδασώσεις δεν φαίνεται ότι μπορούν να δώσουν και τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Άρθρα – Πληροφορίες
Καϊλίδης Γ. 1990. Δασικές Πυρκαγιές. Θεσσαλονίκη, εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη.
Κωνσταντινίδης Π. 2003. Μαθαίνοντας να ζούμε με τις Δασικές Πυρκαγιές. Θεσσαλονίκη, εκδόσεις Χριστοδουλίδη.
http://www.moa.gov.cy/ [Ανάκτηση 1/8/2017]
Μαρτυρίες κατοίκων
