Κείμενο: Γεώργιος Καλόγηρος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Πριν το σπίρτο
Κάποια στιγμή, πολύ πριν από την έναρξη της καταγεγραμμένης ιστορίας, οι άνθρωποι έμαθαν σε πρώτη φάση, πώς να δημιουργούν σπίθα από την τριβή των τρίβοντας δύο ράβδους μαζί, και αργότερα (και πιο εύκολα) με, μέταλλο και χάλυβα. Η ανακάλυψη της φωτιάς από τον άνθρωπο, ήταν ρηξικέλευθη καθώς του άλλαξε κατά πολύ την ζωή του.
Η ιστορία του σπίρτου
Η ιστορία του σπίρτου ξεκίνησε πολύ αργά, μόλις το 1680 από τον Άγγλο Robert Boyle. Το πρώτο σύγχρονο σπίρτο έγινε το 1805, αλλά το πρώτο αθόρυβο σπίρτο κατασκευάστηκε το 1836, από όπου ξεκίνησε και η ευρεία χρήση του, ενώ το πρώτο σπίρτο ασφαλείας το 1844. Τα πρώτα σπίρτα είχαν λευκό φώσφορο, που είναι επικίνδυνο τόσο για τους χρήστες όσο και για τους κατασκευαστές, που σταδιακά όμως από 1872 άρχισε να καταργείται. Υπάρχουν δύο βασικά είδη σπίρτων: τα σπίρτα ασφαλείας, τα οποία ανάβουν μόνο κατόπιν τριβής με ειδικά κατασκευασμένη επιφάνεια, και τα απλά σπίρτα τα οποία ανάβουν κατόπιν τριβής με οποιαδήποτε σκληρή επιφάνεια.
Η παραγωγή των σπίρτων
Τα σπίρτα γίνονται συνήθως από άριστης ποιότητας ξύλου λεύκης (Populus sp.). Αποφλοιωτήρας κορμών ξετυλίγει τους κορμούς σε ξυλόφυλλα. Το μηχάνημα κοπής δημιουργεί τα ξυλάκια. Ύστερα, αυτά τα κομματάκια ξύλου, μέσο ειδικού μηχανήματος, τοποθετούνται σε ειδικές οπές, για να είναι κάθετα. Ακολουθεί ο εμποτισμός τους σε ειδικό υγρό, για να είναι βραδύκαυστα και να έχουν σταθερή φλόγα. Η κεφαλή των σπίρτων, είναι ένα μείγμα από αντιμόνιο και χλωρικό κάλιο. Στην Ελλάδα δεν παράγονται σπίρτα, αλλά όλα προέρχονται από εισαγωγές.
Άρθρα – Πληροφορίες
Beaver P. 1985. The Match Makers: The story of Bryant & May. London, Henry Melland Limited.
Emsley J. 2000. The shocking history of Phosphorus: A Biography of the Devil’s Element. Basingstoke: Macmillan Publishing.
Wisniak J. 2005. Matches – The manufacture of fire. Indian Journal of Chemical Technology, 12: 369–380.
