Κείμενο: Φώτω Κόνσολα, MSc. Περιβάλλοντος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Οι ουσίες του Digitalis
Όλα τα μέρη των φυτών του γένους Digitalis (δακτυλίδα) είναι δηλητηριώδη. Μάλιστα η τοξικότητα του δεν μειώνεται καθόλου ακόμη και μετά την αποξήρανση του φυτού. Φτάνει η κατανάλωση ελάχιστων γραμμαρίων φύλλων για να επιφέρουν το θάνατο, αλλά είναι και φαρμακευτικό είδος. Είναι ισχυρό καρδιοτονωτικό (αυξάνει τη δύναμη συστολής του καρδιακού μυός), χάρη στα γλυκοσίδια (63 στον αριθμό) που περιέχει με σπουδαιότερα από αυτά τη διγοξίνη και τη διγιτοξίνη.
Άνθη του Digitalis
Η χρήση
Η χρησιμότητα της αποδείχθηκε για πρώτη φορά από τον άγγλο γιατρό William Withering το 1775. Λίγα χρόνια αργότερα ο γερμανός χημικός Oswald Schmiedeberg (θεωρείται ο πατέρας της φαρμακολογίας), απομόνωσε από το Digitalis την πρώτη καθαρή γλυκοσίδη σε κρυσταλλική μορφή, που την ονόμασε διγιτοξίνη. Αργότερα οι φαρμακοβιομηχανίες, μετά από έρευνες και με «σημαντική» χρηματοδότηση απομόνωσαν και τα 63 γλυκοσίδια που περιέχονται στο φυτό. Τα τελευταία χρόνια ερευνώνται οι αντικαρκινικές ιδιότητες του είδους (όπως και σχεδόν σε όλα τα δηλητηριώδη είδη).
Το Digitalis και ο διάσημος ζωγράφος Βαν Γκογκ
Ο Βαν Γκογκ εικάζεται ότι κατανάλωνε φύλλα του είδους καθώς έπασχε από μια σειρά πολύ σοβαρών ασθενειών. Μια από αυτές ήταν και η επιληψία. Ο διάσημος τότε γιατρός Gachet λέγεται ότι του χορηγούσε Digitalis για τη θεραπεία της επιληψίας του. Αν και δεν είναι καταγεγραμμένο πουθενά το γεγονός αυτό, ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του «το πορτραίτο του Doctor Gachet», απεικονίζει το γιατρό του πίσω από ένα βάζο με λουλούδια Digitalis. Μια από τις όχι πολύ συνηθισμένες παρενέργειες της Digitalis είναι η διαταραχή της αντίληψης των χρωμάτων (ο πάσχων βλέπει περισσότερο το κίτρινο χρώμα δηλ. σαν να έχει ένα κίτρινο φίλτρο μπροστά στα μάτια του, ξανθοψία). Έτσι, λέγεται ότι η λεγόμενη κιτρίνη περίοδος του ζωγράφου μπορεί να επηρεάστηκε και από τη θεραπεία που έκανε (τοξικότητα από τη χρήση).
Tο πορτραίτο του Doctor Gachet
Άρθρα – Πληροφορίες
Courtney Lee T. 1981. Van Gogh’s Vision, Digitalis Intoxication? Jama 245(7): 727-729.
Ramlakhan S.L. & Fletcher A.K. 2007. It could have happened to Van Gogh: a case of fatal purple foxglove poisoning and review of the literature. European Journal of Emergency Meedicine 14(6): 356-359.
Rosen M.R., Gelband H., Merker C. & Hoffman B.F. 1973. Mechanisms of Digitalis Toxicity. Circulation XLVII: 681-689.
