Κείμενο: Γεωργία Τιγγινάγκα, Απόφοιτη Τμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 150 είδη και υποείδη ορχεοειδών.
Η ονομασία «ορχιδέα»
Το όνομα «ορχιδέα» έδωσε αρχικά ο Θεόφραστος λόγο του σχήματος που έχουν οι υπόγειοι βολβοί. Υπάρχει και ο μύθος ότι το όνομα προέρχεται από τον Όρχις, που ήταν γιος μιας νύμφης και ενός σατύρου, ο οποίος, κατά τη διάρκεια Βακχικών εορτών, προσπάθησε να βιάσει μια ιέρεια. Έτσι, οι θεοί για να τον τιμωρήσουν, τον άφησαν να κατασπαραχθεί από άγρια θηρία και στη συνέχεια να μεταμορφωθεί σε ένα αδύνατο αλλά και σεμνό φυτό.
Σύμβολο της γονιμότητας
Οι αρχαίοι Έλληνες υποστήριζαν πως οι ορχιδέες επηρέαζαν τη γονιμοποίηση, ανάλογα με το μέγεθος των ανθέων τους, με αποτέλεσμα, να αποτελεί έως και σήμερα σύμβολο γονιμότητας και σεξουαλικής αναπαραγωγής. Σύμφωνα με τον θρύλο, όταν το αρσενικό τρώει μεγάλες ορχιδέες βοηθάει στη σύλληψη αγοριού, για αυτό το λόγο ονομάζονται και «σερνικοβότανα». Από την άλλη, θεωρείται πως αν οι γυναίκες, φάνε τα μικρά πέταλα συμβάλλει στη σύλληψη κοριτσιού.
Σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς
Στην Ιαπωνία και στην Κίνα, είχε φαρμακευτική, αισθητική και αρχιτεκτονική αξία. Σύμφωνα με τον Κομφούκιο, συνέκρινε τις ορχιδέες με έναν άνδρα με τη χαρά της φιλίας. Οι Αζτέκοι, ανακάτευαν την ορχιδέα βανίλιας με σοκολάτα, παράγοντας ένα είδος ελιξιρίου. Οι Βικτωριανοί, μετέφεραν ορχεοειδή στη Μ. Βρετανία, έχοντας το ως είδος πολυτέλειας. Οι ινδιάνοι έχουν επίσης αρκετούς θρύλους για τα ορχιδέες, ενώ τις χρησιμοποιούσαν και στη φαρμακευτική.
Τα χρώματα και ο συμβολισμός τους
Το κύριο χαρακτηριστικό των ορχιδέων πέρα των σχημάτων είναι το χρώμα των ανθέων τους. Κάθε χρώμα, έχει και διαφορετικό σύμβολο: οι κόκκινες ορχιδέες συμβολίζουν το πάθος και την επιθυμία, οι ρόζ τη χαρά, την ευτυχία και την αθωότητα, οι λευκές την ταπεινότητα και την αγνότητα, οι μώβ τον θαυμασμό και τον σεβασμό, οι μπλέ τη σπανιότητα, οι κίτρινες τη φιλία, οι πορτοκαλί τον ενθουσιασμό και οι πράσινες την καλή τύχη, την υγεία, τη φύση και τη μακροζωία.
Η ιδιαιτερότητα της επικονίασής τους
Οι ορχιδέες εκμεταλλεύονται τα έντομα για την αναπαραγωγή, με το σχήμα, το χρώμα και το άρωμα τους. Πιο συγκεκριμένα, οι ορχιδέες «μιμούνται» οπτικά είδη εντόμων με σκοπό να προσελκύσουν έντομα, τα οποία αφού έρθουν σε επαφή με το άνθος, θα μεταφέρουν τη γύρη στην επόμενη ορχιδέα. Επιπροσθέτως, οι ορχιδέες εκπέμπουν διάφορες χημικές ουσίες, όμοιες με αυτές των θηλυκών εντόμων, με σκοπό την προσέλκυση τους. Η άνθιση τους, πραγματοποιείται την ίδια εποχή με την εκκόλαψη των αρσενικών εντόμων, όντας ενεργά για γονιμοποίηση και πριν την εμφάνιση των θηλυκών.
Άρθρα – Πληροφορίες
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Τσαγκρή Ε. 2007. Τα ορχεοειδή: μορφολογία-καλλιέργεια-σημαντικότερα είδη. Σχολή τεχνολογίας γεωπονίας. Τμήμα Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας.
https://lifenroots.com/ [Ανάκτηση 1/3/2021]
https://bioximikos.gr/ [Ανάκτηση 1/3/2021]
https://astrolife.gr/ [Ανάκτηση 1/3/2021]
