Κείμενο: Χρήστος Ράμμος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Ο πλάτανος
Η «Παναγιά Πλατανιώτισσα» (ή και πλάτανος της Κλαπατσούνας) βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού Κερυνίτη και 12 χλμ. βορειοδυτικά των Καλαβρύτων (σε υψόμετρο 773 μέτρα). Στην πραγματικότητα η Παναγία Πλατανιώτισσα είναι κοιλότητα που σχηματίζεται ή από τέσσερα διαφορετικά πλατάνια (τρία μεγάλα και ένα στο κέντρο που έχει παραμείνει μικρό) ή από τους κεντρικούς κορμούς του ίδιου πλατανιού (Platanus orientalis). Ο ένας κορμός κλείνει προς τα νοτιοανατολικά, πάνω από τον παλιό αλευρόμυλο της εκκλησίας και το επίσης παλιό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του οικισμού. Η περίμετρος των τριών κορμών που συνέχονται, είναι στη βάση περίπου 23 μέτρα, ενώ το ύψος τους είναι 25 μέτρα. Το μήκος της κοιλότητας είναι 8 μέτρα. Η διάμετρος του πλατανιού υπολογίζεται πάνω από 9 μέτρα. Η ηλικία της, βάση των ιστορικο-θρησκευτικών γεγονότων, μπορεί να είναι και άνω των 1800 ετών.
Χώρος Λατρείας
Στο εσωτερικό μπορούν να βρεθούν είκοσι προσκυνητές. Το εσωτερικό του Ιερού Πλατάνου διαιρείται σε δύο άνισα μέρη: Το Άγιο Βήμα, όπου ὁ Ιερέας μαζί με το βοηθό του τελεί τη Θεία Λειτουργία και τον Κυρίως Ναό, όπου χωρούν 15 προσκυνητές. Έτσι αν χρησιμοποιηθεί ολόκληρος ο χώρος, 20 περίπου προσκυνητές χωρούν στον Ιερό Ναό. Στην εσωτερική κοιλότητα του κορμού είναι τυπωμένη ανάγλυφα η εικόνα της Παναγίας Πλατανιώτισσας. Σύμφωνα με τις θρησκευτικές παραδόσεις την Πλατανιώτισσα την βρήκαν δυο αδέλφια από τη Θεσσαλονίκη στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα της Παναγίας είχε αρχικά τοποθετηθεί στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, που όμως πυρπολήθηκε κατά την περίοδο των Εικονομαχιών (το 840 μ.Χ.). Η εικόνα όμως σώθηκε, και σε μια από τις περιηγήσεις η εικόνα τοποθετήθηκε μέσα στην «πλατανοσπηλιά» και αποτυπώθηκε πάνω στο ξύλο. Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ήδη από το 362 μ.Χ., όταν την βρήκαν τα δυο αδέλφια, χαράχτηκε η εικόνα.
Προστασία
Το πλατάνι αυτό έχει ανακηρυχθεί Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης που συνδέεται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα της περιοχής (ΦΕΚ 121/Δ1980).
Άρθρα – Πληροφορίες
Ράμμος Χ. 2017. Μνημειακά δέντρα στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας.
