Κείμενο: Χρήστος Ράμμος & Γεώργιος Ψυχογιός, Απόφοιτοι Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Η ελιά
Η «Ελιά της Γράμπελας» βρίσκεται στη θέση Γράμπελα του οικισμού Ανισαράκι της Κανδάνου Χανίων (σε υψόμετρο 736 μέτρα). Οι διαστάσεις του δέντρου, και ειδικά η μέγιστη διάμετρος του κορμού (4,20 μέτρα) και η περίμετρός του (11,25 μέτρα) επιτρέπουν τη χονδρική εκτίμηση της ηλικίας του, η οποία με βάση την προσεγγιστική μέθοδο των ετήσιων δακτυλίων (Μιχελάκης 2002) ανέρχεται σε 2200 έτη. Η ηλικία αυτή τοποθετεί την πρώτη παρουσία του δέντρου στην Ελληνορωμαϊκή Περίοδο (67-330 π.Χ.).
Ιστορία της ελιάς
Πρόκειται για ελιά (Olea europaea) με εσωτερική σπηλαίωση στην οποία εύρισκαν καταφύγιο οι καταδιωκόμενοι Χριστιανοί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας από τους Τούρκους, στην Κρήτη (1669-1898 μ.Χ.) αλλά και οι καταδιοκώμενοι στις επαναστάσεις του 1866-1897 και στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο την περίοδο 1941-1994.
Προστασία
Λόγω μεγέθους και για ιστορικούς λόγους έχει ανακηρυχθεί από το Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) «μνημειακό». Ανήκει στον Ευτ. Κ. Μαρματάκη, είναι ποικιλίας Μαστοειδούς, που τοπικά αποκαλείται «Τσουνάτη», εμβολιασμένης σε υποκείμενο Αγριελιάς (Ψυχογιός 2015).
Άρθρα – Πληροφορίες
Ράμμος Χ. 2017. Μνημειακά δέντρα στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας.
http://polelia.sedik.gr/ [Ανάκτηση 11/08/2015]
www.agronews.gr [Ανάκτηση 11/08/2015]
http://www.candianews.gr/ [Ανάκτηση 11/08/2015]
