Κείμενο: Άκης Δελούκας, Φοιτητής Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου, Χρήστος Ράμμος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Η ελιά
Το 1919 η Αρχαιολογική Υπηρεσία εντόπισε δύο απομεινάρια του πανάρχαιου ελαιώνα των Αθηνών. Το ένα από αυτά βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης των Αγίων Αναργύρων και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ιστορικής και πολιτιστικής της ταυτότητας. Πρόκειται για δέντρο ηλικίας μεγαλύτερης των 2500 ετών, που διασώζεται ακμαίο στον περίβολο της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων.
Ο ελαιώνας του Πεισίστρατου
Το δέντρο φαίνεται να είναι απομεινάρι του ελαιώνα του Πεισίστρατου, τυράννου των Αθηνών (560-527 π.Χ.). Ο Πεισίστρατος θεωρείται εκείνος που φρόντισε για τη διάδοση της ελιάς ως παραγωγικού δέντρου στην Αττική, η οποία «ψιλή και άδενδρος ούσα» κατεφυτεύθει με ελαιόδεντρα «Πεισιστράτου προστάξαντος». Με εντολή του οι ακτήμονες πολίτες έβγαιναν στους αγρούς και ενωμένοι, με ρούχα χωρικών, φύτευαν ελαιόδεντρα δημιουργώντας «πέλαγος» ολόκληρο ελαιόδεντρων σε όλη την Αττική. Το εισόδημα των ελαιόδεντρων τους φάνηκε στη συνέχεια με ειδικές διατάξεις σε ότι αφορά τα δικαιώματά τους. Το ίδιο δικαίωμα όμως δεν παραχωρείτο για τις Μορίες (ιερές ελαίες) (Δελούκας 2015,). Υπολογίζεται ότι ο ελαιώνας αποτελούνταν από τουλάχιστον 50.000 ελαιόδεντρα, ίσως ακόμα και 150.000.
Ελιά του Πεισίστρατου (φωτογραφία Κυρίμη Λιλιάνα)
Η ιστορία της
Η ελιά του Πεισίστρατου, κινδύνεψε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής της. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ακόμα και άθελά τους της έκαναν κακό, αφού η πείνα και η φτώχεια κατά την ιταλογερμανική κατοχή είχαν αναγκάσει τους ανθρώπους να μηχανεύονται διάφορους τρόπους για να ζήσουν. Έτσι, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τμήμα του κορμού της καταστράφηκε καθώς κόπηκε για να γίνει καυσόξυλα.
Προστασία
Την ειδική φροντίδα της ελιάς του Πεισίστρατου έχουν αναλάβει επιστήμονες αλλά και κηπουροί οι οποίοι την περιποιούνται, την κλαδεύουν και την προστατεύουν από ασθένειες. Ο κεντρικός της κορμός της ελιάς είναι ποικιλίας Μεγαρίτικη, ενώ οι περιφερειακοί κορμοί είναι άγριοι.
Άρθρα – Πληροφορίες
Ράμμος Χ. 2017. Μνημειακά δέντρα στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας.
polelia.sedik.gr [Πρόσβαση 5/6/2015]
