Κείμενο: Γεωργία Τιγγινάγκα, Απόφοιτη Τμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Το είδος
Το είδος Boquila trifoliolata απαντάται σε εύκρατα τροπικά δάση της Χιλής και της Αργεντινής. Είναι αναρριχητικό φυτό και πολύ γνωστό για το φαινόμενο του μιμητικού πολυμορφισμού. Η μίμηση είναι πολύ γνωστή στα ζώα που είτε μιμούνται φυτά, ζώα, πετρώματα ώστε να προστατευτούν από τον εχθρό τους ή να αιφνιδιάσουν το θήραμά τους.
Το φαινόμενο της μίμησης
Πολλά είδη στο φυτικό βασίλειο μιμούνται διάφορες μορφές ή οσμές ζώων ώστε να επιτύχουν την επικονίασή τους (π.χ. οι ορχιδέες) ή για να τραφούν (οσμή στα εντομοφάγα φυτα). Το Boquila trifoliolata, όμως, έχει την ικανότητα να μιμείται τα φύλλα των δένδρων γύρω του, με στόχο την προσαρμογή του στο περιβάλλον για την επιβίωση του (και για την ακρίβεια για να μην καταναλώνονται από τα έντομα). Ο Εrnesto Gianoli, γνωστός επιστήμονας φυτών, παρατήρησε πως τα φύλλα του φυτού ενώ είχαν ένα συγκεκριμένο σχήμα, καθώς εξαπλωνόταν πάνω σε ένα άλλο είδος μεταμορφώνονταν στο σχήμα και στο χρώμα του είδους. Αλλάζοντας λοιπόν είδη με τα οποία συμβώνει, άλλαζε και εμφάνιση. Πιθανός σκόπος αυτής της μεταμόρφωσης είναι η επιβίωση του από έντομα τα οποία θα το κατανάλωναν.
Διάφορα είδη φυτών των οποίων τα φύλλα μιμείται το Boquila trifoliolata. Με “V” είναι τα φύλλα του Boquila trifoliolata και με “Τ” τα είδη που μιμείται (σε παρένθεση το μήκος των φύλλων): (A) Myrceugenia planipes (3,5–8 εκ.), (B) Rhaphithamnus spinosus (1–2 εκ.), (C) Eucryphia cordifolia (5–7 εκ.), (D) Mitraria coccinea (1,5–3,5 εκ.), (E) Aextoxicon punctatum (5–9 εκ.), (F) Aristotelia chilensis (3–8 εκ.), (G) Rhaphithamnus spinosus (1–2 εκ.) και (H) Luma apiculata (1–2,5 εκ.).
Η εξήγηση
Η ανακάλυψη του μιμητισμού του Boquila trifoliolata έγινε μόλις το 2013. Το 2016 σε μια επιστημονική εργασία επιστήμονες αναφέρουν ότι η επιδερμίδα των φύλλων του είδους έχει χιλιάδες μικροσκοπικούς φακούς, οι οποίοι λογικά λειτουργούν συλλογικά σαν «μάτια». Όμως αυτή η υπόθεση βρίσκει αντίθετους πολλούς άλλους επιστήμονες και μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα δεν έχει κάνει αποδεκτή μια εξήγηση για το φαινόμενο.
Άρθρα – Πληροφορίες
Baluška F. & Mancuso S. 2016. Vision in plants via plant-specific ocelli? Trends in Plant Science, 21: 727-730.
Gianoli E. & Carrasco-Urra F. 2014. Leaf Mimicry in a Climbing Plant Protects against Herbivory. Current Biology 24(9) 984-987.
Gianoli E. 2017. Eyes in the Chameleon Vine?. Trends in Plant Science, 22(1): 4-5.
Mancuso S. 2018. The Revolutionary Genius of Plants: A New Understanding of Plant Intelligence and Behavior. Artria Books, New York.
