Κείμενο: Γεώργιος Θεοδοσίου, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Πριν από περίπου 300 χρόνια ένας καρπός και συγκεκριμένα ένα μήλο έπεσε –σύμφωνα με τον μύθο– στο κεφάλι του Νεύτωνα. Ο καρπός αυτός ήταν η αφορμή ώστε ο Άγγλος μαθηματικός να γράψει και να δημοσιεύσει τον νόμο της βαρύτητας. Ευτυχώς όμως ο διάσημος μαθηματικός δεν έκατσε να ξεκουραστεί κάτω από ένα δέντρο του είδους Lodoicea maldivica διότι με την σύγκρουση αυτού του καρπού ο Νεύτωνας όχι μόνο δεν θα έγραφε τον νόμο της βαρύτητας αλλά αντιθέτως θα ξεχνούσε μάλλον να γράφει και το όνομα του.
To είδος Lodoicea maldivica
Το είδος Lodoicea maldivica ή Coco-de-Mer ή nut of the Sea ή twin coconut ή ελληνιστί καρύδα της θάλασσας είναι ένα γιγάντιο δέντρο της οικογένειας Arecaceae που φύεται μόνο σε δυο νησιά των Σεϋχελλών το Curieuse και το Praslin. Το είδος είναι σύμφωνα με την κόκκινη λίστα της IUCN κινδυνεύον (ΕΝ) λόγω της αλόγιστης συλλογής των καρπών του που πωλούνται έως και 1000 δολλάρια. Την εποχή που πρωτοκαταγράφηκε από τον Garcia de Orta το 1563 εξάγονταν οι καρποί σε μεγάλο μέρος των παράλιων οικισμών της Ινδίας των Μαλβίδων ακόμα και της Κίνας και πιστεύονταν ότι είναι καρπός από ένα θαλάσσιο είδος βαθιά του ωκεανού εξού και το όνομα Coco-de-Mer.
Ο καρπός του Lodoicea maldivica με τους δυο λοβούς
Ο καρπός του είδους
Ο καρπός του είδους που είναι ο μεγαλύτερος του φυτικού βασιλείου είναι συνήθως δίλοβος και φτάνει σε διάμετρο τα 50 εκατοστά. Το βάρος κάθε καρπού είναι περίπου 18 kg και χρειάζεται 2 έτη στο έδαφος ώστε να ωριμάσει. Κάθε καρπός περιέχει ένα ή δυο σπέρματα που επίσης, είναι τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί ποτέ είναι 42 κιλά. Μετά την φύτρωση του χρειάζεται 20-40 χρόνια για να αρχίσει να ανθίζει.
Καρπός του Lodoicea maldivica (photo by https://www.vinterior.co/)
Άλλα χαρακτηριστικά του
Τα φύλλα του είναι και αυτά τεράστια και φτάνουν έως 6 μέτρα μήκος και 3,5 μέτρα πλάτος. Η ιδιαίτερη μορφή τους εξασφαλίζει ότι όλο το νερό της βροχής συλλέγεται και ρέει μαζί με την γύρη και τα θρεπτικά συστατικά που συσσωρεύονται μέσω των πτηνών από τον κορμό του δέντρου στη βάση του. Τα άνθη του είναι επιμήκη και φτάνουν τα 1-2 μέτρα είτε αρσενικά είτε θηλυκά. Επιπρόσθετα έχει αποδειχθεί ότι το είδος έχει ειδικούς μηχανισμούς εκμετάλλευσης των θρεπτικών στοιχείων. Είναι γνωστό ότι με ένα μηχανισμό ανακύκλωσης στα όργανα του φυτού μεταφέρονται συστατικά εκεί που είναι περισσότερο χρήσιμα ανά χρονικό διάστημα, έτσι όταν κάποιο φύλλο ωριμάσει αρκετά τότε τα στοιχεία μεταφέρονται έγκαιρα σε άλλα φύλλα ώστε να χαθούν όσο το δυνατό λιγότερα συστατικά.
Αρσενική ταξιανθία του Lodoicea maldivica (photograph by Dreizung, GNU Free Documentation License)
Κάθε θηλυκό άτομο κάνει κατά μέσο όρο έναν καρπό ανά έτος. Η διάρκεια ζωής κάθε ατόμου είναι πάνω από 200 έτη. Σύμφωνα με έρευνα για τη βιωσιμότητα των πληθυσμών του είδους το 2010 υπολογίστηκε ότι αυτό θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας σε 200 χρόνια λόγω της αλόγιστης συγκομιδής των καρπών του και της υποβάθμισης των βιότοπων του. Η μια περιοχή εξάπλωσης του είναι πλέον στο δίκτυο της παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco και η επισκεψιμότητα στην περιοχή είναι υψηλή με περίπου τους μισούς τουρίστες από το σύνολο των τουριστών στις Σεϋχέλλες να την επισκέπτονται.
Άρθρα – Πληροφορίες
Blackmore, S., Chin, S. C., Chong Seng, L., Christie, F., Inches, F., Winda Utami, P. & Wortley, A. H. 2012. Observations on the morphology, pollination and cultivation of coco de mer (Lodoicea maldivica (JF Gmel.) Pers., Palmae). Journal of Botany, 2012.
Edwards, P. J., Fleischer‐Dogley, F., & Kaiser‐Bunbury, C. N. 2015. The nutrient economy of Lodoicea maldivica, a monodominant palm producing the world’s largest seed. New Phytologist, 206(3): 990-999.
Fleischer-Dogley, F., Huber, M.J. & Ismail, S. 2011. Lodoicea maldivica. The IUCN Red List of Threatened Species 2011: e.T38602A10136618. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T38602A10136618.en. Downloaded on 02 November 2019.
Rist, L., Kaiser-Bunbury, C. N., Fleischer-Dogley, F., Edwards, P., Bunbury, N., & Ghazoul, J. 2010. Sustainable harvesting of coco de mer, Lodoicea maldivica, in the Vallée de Mai, Seychelles. Forest Ecology and Management, 260(12): 2224-2231.
http://www.seychellesnewsagency.com/ [Ανάκτηση 2/11/2019].
https://www.atlasobscura.com/ [Ανάκτηση 2/11/2019].
https://www.calacademy.org/ [Ανάκτηση 2/11/2019].
https://www.missouribotanicalgarden.org/ [Ανάκτηση 2/11/2019].
