Κείμενο: Παναγιώτης Βλάχος, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Δάση ελάτης στην Ελλάδα
Τα δάση ελάτης εξαπλώνονται σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και σε λίγα νησιά (Κεφαλονιά, Εύβοια). Στη νότια Ελλάδα κυριαρχεί το Abies cephalonica, που είναι Ελληνικό ενδημικό είδος (υπάρχει μόνο στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον κόσμο) ενώ στη βόρεια Ελλάδα απαντά το Abies borisii-regis, που είναι υβρίδιο των ειδών Abies cephalonica και Abies alba, που δημιουργήθηκε την τελευταία παγετώνια περίοδο.
Μεικτά δάση οξιάς-ελάτης στη βόρεια Ελλάδα
Τύποι βλάστησης ελάτης
Τα δάση ελάτης μπορούν να ομαδοποιηθούν στους παρακάτω τύπους βλάστησης:
(α) Helictotricho convoluti – Abietetum cephalonicae (Barbero & Quézel 1976): Η φυτοκοινωνία Helictotricho convolute – Abietetum cephalonicae ανήκει στη συνένωση του Quercion ilicis. Πρόκειται για τα δάση ελάτης που βρίσκονται στις πιο ξηροθερμικές περιοχές.
(β) Lilio chalcedonici – Abietetum cephalonicae (Barbero & Quézel 1976): Στα δάση αυτά ο μειωμένος φωτισμός καθιστά τον υπόροφο ιδιαίτερα φτωχό σε χλωριδική ποικιλία και μόνο στα διάκενα η παρουσία του άπλετου φωτός επιτρέπει στον υπόροφο την εμφάνιση πυκνών φτερών (Pteridium aquilinum) ανάμεσα στις οποίες διακρίνονται τα κόκκινα γυαλιστερά άνθη του Lilium chalcedonicum. Οι συνθήκες αύξησης και αναγέννησης της Abies cephalonica είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές, καθώς υποβοηθούνται τόσο από την αυξημένη υγρασία, καθώς και από την «κλειστή» κομοστέγη που δημιουργεί ιδανικές συνθήκες σκίασης για την εγκατάσταση των νεαρών ατόμων της ελάτης.
(γ) Trifolio speciosi – Abietetum borisii-regis (Barbero & Quézel 1976): Η ομάδα απαντά σχεδόν στο σύνολο των δασών της Abies borisii regis σχεδόν πάντα σε μικτό φλύσχη, σε βαθιά εδάφη με σημαντικό πάχος οργανικού ορίζοντα. Η σύνθεση του ποώδους ορόφου έχει άμεση σχέση με το μικροκλίμα το οποίο διαμορφώνεται από ποσότητα του φωτός που διαπερνά την κομοστέγη, αλλά και απο το εδαφικό υπόστρωμα. Έτσι όπου η συγκόμωση είναι υψηλή και το διερχόμενο στον υπόροφο φως μειωμένο, τον υπόροφο απαρτίζουν φτέρες και αρκετά είδη της οικογένειας των Orchidaceae.
(δ) Κοινότητες Fagus sylvatica s.l. – Abies: Τα δάση οξιάς με Abies borisii-regis εμφανίζονται στη βόρεια Ελλάδα και έχουν σχετικά περιορισμένη εξάπλωση.
Δάσος κεφαληνιακής στην Κεφαλονιά
Τύποι οικοτόπων που σχετίζονται με τα ελατοδάση
Δάση ελάτης, στο δίκτυο Natura 2000, στην Ελλάδα
Άρθρα – Πληροφορίες
Βλάχος Α. 2006. Χλωρίδα Βλάστηση και Οικολογία του ορεινού συγκροτήματος των Βαρδουσίων. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 396.
Βραχνάκης Μ., Φωτιάδης Γ., Καζόγλου Ι. 2011. Τύποι Οικοτόπων Εθνικού Πάρκου Πρεσπών – Αναγνώριση-Καταγραφή 2011. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. Σελ. 101.
Δημητρέλλος Ν.Γ. 2005. Γεωβοτανική Έρευνα του Όρους Τυμφρηστού (ΒΔ Στερεά Ελλάδα) Χωρίδα – Βλάστηση – Αξιολόγηση – Διαχείριση. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 296.
Δημόπουλος Δ. Π. 1993. Χλωριδική και Φυτοκοινωνιολογική έρευνα του όρους Κυλλήνη – Οικολογική Προσέγγιση -. Διδακτορική Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 370.
Καρέτσος, Γ. 2002. Μελέτη της Οικολογίας και της Βλάστησης του Όρους Οίτη. Διδακτορική Διατριβή. Πάτρα. Σελ. 325.
