Κείμενο: Βαρβάρα Καλή, ΦοιτήτριαΤμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Το είδος
Το βεράτρο το λευκό (Veratrum album) είναι είδος της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης, της Βόρειας Ασίας, της Ιαπωνίας και των βόρειων περιοχών της Βόρειας Αμερικής. Είναι διαδεδομένο σε μορφή κηλίδων, σε ορεινές περιοχές και κυρίως υγρά λιβάδια. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει το συγκεκριμένο είδος, ενώ υπάρχουν άλλα συγγενικά του (Veratrum nigrum, V. lobelianum) που απαντώνται σε υψηλά όρη της βόρειας Ελλάδας. Πολλές φορές αναφέρεται ως στερογιάννι ή λευκό ελλέβορο, που είναι άλλο είδος.
Οι ιδιότητές του
Το λευκό βεράρτο είναι ερεθιστικό δηλητήριο, καθώς όταν γίνεται κατανάλωσή του προκαλεί πληγή στο στόμα, πρήξιμο της γλώσσας, γαστρικό κτύπημα και καύση, σοβαρό εμετό, και συχνά άσχημη διάρροια. Ο ίλιγγος, οι αδυναμίες και οι τρόμοι των άκρων, ο αδύναμος παλμός, η απώλεια της φωνής, η διαστολή των μαθητών, οι σπασμοί των οφθαλμικών μυών, η τύφλωση, ο κρύος εφίδρωση και οι διανοητικές διαταραχές είναι κι άλλα συμπτώματά που προκαλούνται από την χρήση του. Σήμερα, χρησιμοποιείται σπάνια, εκτός από τη μορφή αφέψημα ή αλοιφή, ως εξωτερική εφαρμογή για τη θανάτωση των ψειρών και τη θεραπεία της φαγούρας, κνησμού και ορισμένων άλλων δερματικών παθήσεων, αλλά και αυτή του η χρήση, δεν είναι εντελώς ακίνδυνη.
Η έρευνα για τον θάνατο του Μέγα Αλέξανδρου
Σε επιστημονικό άρθρο στο περιοδικό Clinical Toxicology, ο τοξικολόγος Dr. Leo J. Schep θεωρεί ότι ο Μέγας Αλέξανδρος σκοτώθηκε από ένα τοξικό κρασί που δημιουργήθηκε με τη χρήση μιας ζυμωμένης μορφής του Veratrum album, της οποίας πιθανά είχε θανατηφόρα δόση. Ο επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο του Otago, που μελετάει σχεδόν μια δεκαετία το θάνατο του Μέγα Αλέξανδρου, μαζί με την επιστημονική του ομάδα, υποστηρίζει ότι σε ότι αφορά τις θεωρίες που αφορούσαν δηλητήρια από τα οποία πέθανε και βάση των συμπτωμάτων του, φαίνεται να ταιριάζουν απόλυτα με το συγκεκριμένο είδος.
Άρθρα – Πληροφορίες
Schep L.J., Slaughter R.J., Vale A. & Wheatley P. 2014. Was the death of Alexander the Great due to poisoning? Was it Verartum album? Clinical Toxicologal, 52(1): 72-77.
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
