Κείμενο: Γεωργία Τιγγινάγκα, Απόφοιτη Τμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Οι λεπτομέρειες στα έργα τέχνης
Τα έργα τέχνης, εκτός από αισθητική, καλλιτεχνική και πολιτιστική αξία, παρέχουν πληροφορίες για την εκάστοτε εποχή. Οι λεπτομέρειες στα έργα τέχνης μπορούν να δώσουν στοιχεία, τα οποία μαρτυρούν τα δεδομένα της εποχής, τη στιγμή που ο καλλιτέχνης δημιουργούσε το έργο. Μία από αυτές τις λεπτομέρειες είναι και τα τρόφιμα. Σε πολλούς πίνακες απεικονίζονται τρόφιμα και διατροφικές και καλλιεργητικές συνήθειες, οι οποίες μπορεί πλέον να έχουν εξαφανιστεί ή να έχουν αλλάξει.
Οι τροφές διαχρονικά
Στο έργο «Ο πάγκος με τα φρούτα», του Φράνς Σνάιντερ (1579-1657), απεικονίζονται πολλά γνώριμα φρούτα, τα οποία χρησιμοποιούνται έως και σήμερα, με εξαίρεση το λευκό καρπούζι. Ακόμα, βρέθηκαν διαφορές στα μεγέθη των φρούτων και καρπών. Πάνω σε αυτό, δούλεψαν ο ιστορικός τέχνης Ντάβιντ Φεργκάουφεν και ο καθηγητής μοριακής βιολογίας Ίβε ντε Σμέτ. Μέσω των δύο επιστημών, θα μπορούσε να δοθεί μια εικόνα των τότε φρούτων και των λαχανικών. Ωστόσο, πιστεύουν πως η εξέταση ιχνών DNA, θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά σε κάποιο ποσοστό, καθώς η κατάσταση στην οποία έχουν διατηρηθεί κάποια δείγματα δεν είναι η επιθυμητή. Εδώ, θα μπορούσε να συμπληρώσει τα κενά η επιστήμη της ιστορίας της τέχνης, καθώς πηγή πληροφοριών θα μπορούσαν να αποτελέσουν άλλα έργα τέχνης. Βέβαια σε πολλά έργα, όπως «Η κανάτα και η φρουτιέρα» του Πικάσο και «Ο κήπος των ηδονών» του Ιερώνυμου Μπος, δεν απεικονίζουν ρεαλιστικά τα τρόφιμα. Έτσι, ο ρόλος του Φεργκάουφεν, περιορίζεται στο να προσδιορίσει την πιο πιστή απεικόνιση των ειδών, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως πηγή πληροφοριών στην έρευνα τους. Ως πηγές, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν πληροφορίες από συλλέκτες ή στοιχεία από μουσεία από ολόκληρο τον κόσμο.
Ένα ακόμα παράδειγμα είναι το έργο του Joachim Beuckelaer, με τίτλο «Γυναίκα στην αγορά με φρούτα, Λαχανικά και Πουλερικά», το 1594. Στον πίνακα φαίνεται μια γυναίκα σε έναν πάγκο με διάφορα φρούτα και λαχανικά κατά πλειοψηφία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το λάχανο, το οποίο απεικονίζεται με πράσινο και μωβ ιριδίζον χρώμα, αλλά και το σχηματισμό και τα χαρακτηριστικά του όπως οι ρυτιδιασμένες περιστροφές του, αποδεικνύουν τις βελτιώσεις στην γονιμοποίηση των ειδών εκείνης της εποχής. Επίσης, η αφθονία η οποία κατακλύζει τον πάγκο από φρούτα και λαχανικά, δείχνει πως υπήρξε σημαντική βελτίωση ως προς τις διασταυρώσεις των ειδών.
Στους περισσότερους πίνακες ζωγραφικής απεικονίζονται συγκεκριμένα είδη όπως μήλο, ροδάκινο, αχλάδι, σύκο και ξηροί καρποί όπως καρύδια, για τα οποία δεν παρατηρούνται αξιοσημείωτες διαφορές στο πέρασμα των αιώνων. Ωστόσο, δίνουν σημαντικές πληροφορίες πως διαχρονικά κάποια είδη έχουν την τιμητική τους.
Άρθρα – Πληροφορίες
Ρηγούτσου Μ. 2020. «Τι μαρτυρούν τα έργα τέχνης για τα τρόφιμα». https://www.dw.com/ [Πρόσβαση 25/01/2021].
https://www.wga.hu/ [Πρόσβαση 25/01/2021].
