Χριστίνα Λυκοπούλου, Απόφοιτη Τμήματος Δασολογίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Το φαινόμενο
Πριν από περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια μια σπάνια αναπαραγωγή κωνοφόρου ξεκίνησε ‘’αιχμαλωτίζοντας’’ το κουκουνάρι μέσα σε κεχριμπάρι. Το ασυνήθιστο στην περίπτωση αυτή είναι ότι τα σπέρματα βλασταίνουν μέσα στο κουκουνάρι, έχοντας αποτυπωθεί στο απολίθωμα, ενώ κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η αναπαραγωγή τους γίνεται πέφτοντας στο έδαφος και ανοίγουν όταν το κλίμα είναι ζεστό και ξηρό, απελευθερώνοντας τα σπέρματα στο έδαφος όπου και βλασταίνουν.
Η υποψία
Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί μόνο μία φορά στο παρελθόν, το 1965, σε μόνο ένα κουκουνάρι από πεύκο Ιμαλάιων (Pinus wallichiana). Ορισμένοι επιστήμονες υποπτεύονται ότι οι ακραίες καιρικές συνθήκες μπορεί να εμπόδισαν το κουκουνάρι να αναπτυχθεί, με αυτά τα αποτελέσματα.
Σπέρματα που έχουν βλαστήσει στο κουκουνάρι και έχουν εγκλωβιστεί σε κεχριμπάρι (Poinar, Historical Biology, 2021)
Η προέλευση
Το κεχριμπάρι εντοπίστηκε στη χερσόνησο Samland της Ρωσίας, η οποία βρίσκεται στη νοτιοανατολική Βαλτική Θάλασσα. Η ακριβής ημερομηνία που δημιουργήθηκε το κεχριμπάρι δεν είναι σαφής, αλλά θεωρείται ότι σχηματίστηκε πριν από 30 – 60 εκατομμύρια χρόνια. Παρόλο που είναι μεγάλης ηλικίας, οι ερευνητές μπορούν να διακρίνουν και να διερευνήσουν τις πευκοβελόνες στις άκρες του βλαστού.
Εξαφανισμένο είδος Πεύκου;
Επειδή αυτές οι βελόνες συγκεντρώνονται ανά πέντε σε βραχυκλάδια, όπως ακριβώς της πενταβέλονης πεύκης (Pinus peuce) που είναι ενδημικό είδος των Βαλκανίων, υπάρχει η εκδοχή ότι αυτό το αρχαίο είδος σχετίζεται πιθανώς με ένα άλλο εξαφανισμένο είδος πεύκου που βρέθηκε στην ίδια περιοχή και που ονομάζεται Pinus cembrifolia. Είναι το μόνο απολιθωμένο στοιχείο πρόωρης βλάστησης σπερμάτων μέσα στον καρπό, ωστόσο δεν είναι ακόμη σαφές εάν τα σπέρματα από το κουκουνάρι φύτρωσαν πριν ή αφού κατέληξαν στο κεχριμπάρι.
Άρθρα – Πληροφορίες
Poinar G. 2021. Precocious germination of a pine cone in Eocene Baltic amber. Historical Biology. 34(11):2152-2155.
Strid A. & Tan K. (eds.) 1997. Flora Hellenica vol. 1. Patra.
https://www.sciencealert.com/ [Ανάκτηση 26/12/2021]
