Κείμενο: Παναγιώτα Τσαμπουκλή, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Το σύλφιο
Το σύλφιο (ή σίλφιο) ήταν ένα από τα πιο γνωστά είδη της αρχαιότητας. Ανήκει στην οικογένεια των σκιαδανθών (Umbelliferae, Apiaceae) και πιθανολογείται ότι άνηκε στο γένος Ferula. Ήταν σπάνιο φυτό με περιορισμένη εξάπλωση σε ζώνη πλάτους 50 χιλιομέτρων στις ακτές της Κυρήνης (στη σημερινή Λιβύη). Η εντατική του όμως υπερσυλλογή το οδήγησε σε εξαφάνιση. Το βότανο ήταν αδύνατον να καλλιεργηθεί παρά τις προσπάθειες που είχαν γίνει. Σταδιακά με την υπερ-συγκομιδή του άρχισε να γίνεται σπάνιο. Η εξαφάνισή του ήταν θέμα χρόνου και δεν άργησε να γίνει. Μέσα σε μερικές δεκαετίες το φυτό εξαφανίστηκε. Οι γυναίκες της εποχής μη μπορώντας να το βρουν πλέον στο εμπόριο στράφηκαν σε άλλα φυτά της οικογένειας, όπως είναι η ασαφέτιδα (Ferula assafoetida).
Εμπόριο, χρήση και η εξαφάνισή του
Οι συλλογείς του βοτάνου είχαν σημαντικά έσοδα από το εμπόριο του. Χρησιμοποιήθηκε από τις γυναίκες (τον 7ο π.Χ. αιώνα) κυρίως ως αντισυλληπτικό μέσο. Η χρήση του φυτού έχει αποθανατιστεί σε Κυρηναϊκό νόμισμα της εποχής εκείνης. Το νόμισμα αναπαριστά μία γυναίκα που με το χέρι της έχει γείρει ένα κλαδί του φυτού έτσι ώστε το άνθος του να δείχνει την αναπαραγωγική της περιοχή. Το σύλφιο αναφέρεται σε ένα από τα 500 είδη φυτών που καταγράφονται στα έργα του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη. Ο Διοσκουρίδης το συνιστούσε ως αντισυλληπτικό και εκτρωτικό. Επιπλέον ως αρχαιολογικό τεκμήριο μπορεί να θεωρηθεί το αγγείο από τη Λακωνία (λακωνική κύλικα 565-560 π.Χ.) όπου ο βασιλιάς της Κυρήνης Αρκεσίλας (Αρκεσίλαος Β΄) επιβλέπει την εξαγωγή του. Ενδιαφέρον έχει η λεπτομέρεια στο κάτω μέρος αυτής της απεικόνισης: το σύλφιον φυλασσόταν σε ειδικές υπόγειες αποθήκες, μαζί με χρυσό και άργυρο, πριν εξαχθεί σε άλλες αγορές. Επιπρόσθετα σε νομίσματα της Κυρήνης βασικό έμβλημα της αποικίας είναι στυλιζαρισμένη μορφή του σύλφιου, πηγή πλούτου και ευημερίας για την πόλη. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι το τελευταίο φυτό δόθηκε στο Νέρωνα (το προσέφεραν ως το τελευταίο δείγμα αυτού του φυτού). Εντούτοις μια ύστατη μαρτυρία από τον Συνέσιο τον Κυρηναίο επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας μικρής ποσότητας σύλφιου στα τέλη του 4ου μ.Χ.
Αγγείο από τη Λακωνία όπου ο βασιλιάς Αρκεσίλας (Αρκεσίλαος Β΄) επιβλέπει την εξαγωγή του σύλφιου
Άρθρα – Πληροφορίες
Τσαμπουκλή Π. 2007. Νομίσματα στην Ευρώπη. Πτυχιακή Διατριβή. ΤΕΙ Λαμίας.
http://www.herb.gr/ [Ανάκτηση 21/7/2015]
www.ellinikabaharika.gr [Ανάκτηση 21/7/2015]
www.haniotika-nea.gr [Ανάκτηση 21/7/2015]
