Κείμενο: Βικτωρία Γιουρίεβα, Απόφοιτη Τμήματος Δασολογίας & Φ.Π. Θεσσαλονίκης
Η τσουκνίδα
Η πιο κοινή τσουκνίδα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη είναι η Urtica dioica (που δεν υπάρχει όμως στην Κρήτη και στις Κυκλάδες), ενώ αρκετά συχνά απαντώνται και άλλα είδη τσουκνίδας, όπως η Urtica urens (σε όλη την Ελλάδα), η Urtica pilulifera (εκτός από βόρεια Πίνδο) και η Urtica membranacea (στη νότια και κεντρική Ελλάδα). Σε κάθε περιοχή, και ανάλογα με το είδος, η τσουκνίδα χρησιμοποιείται είτε στη διατροφή (π.χ. σε πίτες) είτε σαν φαρμακευτικό ή ακόμα και στην ένδυση (από τους ινώδεις βλαστούς του Urtica dioica γίνεται κλωστή και καλής ποιότητας ύφασμα ή από τις ρίζες του Urtica urens γίνεται κίτρινο χρώμα).
Φαρμακευτικές ιδιότητες
Το είδος Urtica dioica είναι σπασμολυτικό στις περιπτώσεις ρευματισμών και ισχιαλγίας, εντείνει την κυκλοφορία του αίματος και δρα θεραπευτικά στις περιπτώσεις παραλύσεων. Θεωρείται φυτό αφροδισιακό, αιμοστατικό, αντιαναιμικό, αντιδιαβητικό, διουρητικό, καθαρτικό και γαλακτογόνο. Είναι χρήσιμο κατά των κοινών εξανθημάτων, των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και δρα κατά της κράμπας του στομαχιού. Συντελεί στη διατήρηση του κανονικού βάρους του σώματος, ενώ είναι ευεργετική στη διανοητική κατάσταση, τη σεξουαλική ανικανότητα και δραστική κατά της υπέρτασης. Τα νεαρά φύλλα του φυτού είναι ευεργετικά στο αίμα, χάρη στο σίδηρο και το πυριτικό οξύ που περιέχουν. Υγρό εκχύλισμα νεαρών φύλλων χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική σε περιπτώσεις εκζεμάτων, δυσμηνόρροιας, μητρορραγιών, ρινορραγιών και αιμοπτύσεων. Από τα φύλλα γίνεται και λοσιόν για την τόνωση της τριχοφυΐας. Εξωτερικά η τσουκνίδα χρησιμοποιείται για την περιποίηση των πληγών και των ελκών και όταν είναι φρέσκια, για εντριβές κατά των ρευματισμών.
Το είδος Urtica urens είναι στυπτικό και για αυτό συστήνεται κατά των αιμοπτύσεων, των αιματεμέσεων, των μητρορραγιών κλπ. Ο χυμός και το έγχυμά του φυτού συστήνονται κατά της αρθρίτιδας, της ψαμμίασης, των χρόνιων καταρροϊκών παθήσεων, του υγρού άσθματος, της πλευρίτιδας και μερικών οξέων λοιμωδών νοσημάτων (όπως της ιλαράς κλπ.). Τα άνθη και τα σπέρματα χρησιμοποιούνται κατά της διάρροιας, όπως και κατά διαφόρων παθήσεων των ουροφόρων οδών. Έγχυμα ανθέων μέσα σε κρασί δίνουν παρασκεύασμα κατά των διαλειπόντων πυρετών. Τα φύλλα του φυτού κοπανισμένα και πολτοποιημένα, με λίγο αλάτι χρησιμοποιούνται εναντίον της γάγγραινας και των ελκών. Για εσωτερική χρήση, γίνονται έγχυμα ή αφέψημα των φύλλων, εκχύλισμα και σιρόπι.
Άρθρα – Πληροφορίες
Dimopoulos P., Raus T., Bergmeier E., Constantinidis T., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013. Vascular Plants of Greece. An annotated checklist. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem & Hellenic Botanical Society, Berlin & Athens.
Μικρή Εγκυκλοπαίδεια Βοτάνων. 2012. Τα κυριότερα βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες, Τόμος 3. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη.
