Κείμενο: Παναγιώτα Τσαμπουκλή, Απόφοιτος Τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Καρπενησίου
Τα πρώτα χρόνια
Τα πρώτα ευρήματα (11000 με 7300 π.Χ.) δείχνουν ότι προτιμούσαν τα ίδια είδη φυτών με αυτά που αρέσουν και στα ζώα: αυτοφυής πρόγονους αγρωστώδων (π.χ. κριθάρι – Hordeum vulgare, βρώμη – Avena sativa κ.ά.) και ψυχανθών (π.χ. φακή – Lens culinaris, μπιζέλια – Pisum sativum) κ.ά.
Οι αρχαίοι Έλληνες
Τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων χαρακτήριζε η λιτότητα και θεμέλιο ήταν η λεγόμενη «μεσογειακή τριάδα» σιτάρι, λάδι και κρασί. Πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων παρέχουν τόσο οι γραπτές μαρτυρίες όσο και διάφορες καλλιτεχνικές απεικονίσεις, όπως οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, το έργο του γραμματικού Αθήναιου αλλά και τα κεραμικά αγγεία και τα αγαλματίδια.
Το πρωινό
Το πρωινό, το οποίο ονομαζόταν συνήθως «άριστον», αποτελείτο από ψωμί, («μάζα» από κριθάρι για το λαό, «άρτο» από σιτάρι για τους πλούσιους) βουτηγμένο σε ανέρωτο κρασί. Συνηθισμένες πρωινές τροφές ήταν επίσης τα ξερά σύκα, τα αμύγδαλα, τα καρύδια και οι άλλοι ξηροί καρποί. Το πρωινό ρόφημα ήταν ο «κυκεών», ένα μείγμα κρασιού, τριμμένου τυριού και κριθάλευρου, το γάλο κυρίως κατσικίσιο, καθώς και ένα είδος υδρομελιού που το παρασκεύαζαν από χλιαρό νερό και μέλι.
Τα γεύματα
Τα γεύματα ήταν συνήθως δύο. Το πρώτο απαρτιζόταν από ψάρια, όσπρια, ή πρόχειρα φαγητά όπως ψωμί, τυρί, ελιές, αυγά, ξηρούς καρπούς και φρούτα.
Κύριο γεύμα: το βραδινό
Το βραδινό, το οποίο αποτελούσε και το κύριο γεύμα, ήταν αυτό του «συμποσίου». Το συμπόσιον (λέξη που σημαίνει «συνάθροιση ανθρώπων που πίνουν») αποτελούσε έναν από τους πιο αγαπημένους τρόπους διασκέδασης των Ελλήνων. Περιελάμβανε δύο στάδια: το πρώτο ήταν αφιερωμένο στο φαγητό, που σε γενικές γραμμές ήταν λιτό, ενώ το δεύτερο στην κατανάλωση ποτού. Στην πραγματικότητα, οι αρχαίοι έπιναν κρασί και μαζί με το γεύμα, ενώ τα διάφορα ποτά συνοδεύονταν από μεζέδες (τραγήματα): κάστανα, κουκιά, ψημένοι κόκκοι σίτου ή ακόμη γλυκίσματα από μέλι, που είχαν ως στόχο την απορρόφηση του οινοπνεύματος ώστε να επιμηκυνθεί ο χρόνος της συνάθροισης.
Άρθρα – Πληροφορίες
Ricotti E. S. P. 2007. Meals and recipes from ancient Greece. J. Paul Getty Museum.
Dalby Α. 1996. Siren feasts: a history of food and gastronomy in Greece. Routledge, London.
Flint-Hamilton K.B. 1999. Legumes in Ancient Greece and Rome: Food, Medicine, or Poison?. Hesperia 68(3): 371–385.
