Οι αδένες
Πολλά φυτά φέρουν τρίχες, αγκάθια κλπ. Μερικά είδη έχουν αδενώδεις τρίχες, τρίχες που μπορεί να περιέχουν κάποιες ουσίες, όπως αυτές στην τσουκνίδα (Urtica sp.). Στην τσουκνίδα υπάρχουν για την ακρίβεια δυο ειδών τρίχες: οι μικρές, που δεν εμπεριέχουν κάτι και οι μεγάλες, που είναι αδενώδεις και είναι αυτές που δημιουργούν κνησμό όταν το ανθρώπινο σώμα έρθει σε επαφή με αυτές. Μάλιστα η κνίδωση (δηλαδή η δερματολογική φαγούρα) ονομάζεται και ουρτικάρια από το επιστημονικό όνομα της τσουκνίδας (Urtica). Στη Νέα Ζηλανδία το είδος τσουκνίδας Urtica ferox μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο.
Οι ουσίες της τσουκνίδας (Urtica)
Παλαιότερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι το μυρμηκικό οξύ της τσουκνίδας ήταν υπεύθυνο για το τσούξιμο που προκαλεί το φυτό, όμως αποδείχθηκε τελικά ότι η συγκέντρωση του οξέος είναι πολύ μικρή και πως άλλες ουσίες (ισταμίνη, ακετυλοχολίνη και σεροτονίνη) ευθύνονται για τις ενοχλήσεις. Αν και η σεροτονίνη θεωρείται ευεργετική για τη διάθεση, δρα ως ερεθιστικός παράγοντας όταν απελευθερώνεται στο δέρμα από την τσουκνίδα, προκαλώντας πόνο. Ο νευροδιαβιβαστής ακετυλοχολίνη έχει παρόμοια δράση, ενώ η ισταμίνη προκαλεί φλεγμονή και πόνο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι καθένα από αυτά τα συστατικά ξεχωριστά δεν είναι αρκετά ισχυρό για να προκαλέσει δυσάρεστες συνέπειες, όμως ο συνδυασμός τους πολλαπλασιάζει την επίδρασή τους στον οργανισμό.
Παραδοσιακή καταπολέμηση του κνησμού
Παραδοσιακά θεωρείται ότι φύλλα μολόχας (Malva) ή πλύσιμο με νερό μπορούν να απαλύνουν τον κνησμό από την τσουκνίδα. Tο καλύτερο μάλλον είναι να μην ερεθιστεί το δέρμα με οποιοδήποτε άγγιγμα.
Άρθρα – Πληροφορίες
http://www.onmed.gr/ [Ανάκτηση 11/08/2015]
http://www.pare-dose.net/ [Ανάκτηση 11/08/2015]
Κείμενο
Γιάννης Χονδρογιάννης, Δασοπόνος