Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης (μεμονωμένα άτομα)
Ως Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης κηρύσσονται εκτάσεις, δημόσιες ή μη, που παρουσιάζουν παλαιοντολογικό, γεωμορφολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον, καθώς και συστάδες δένδρων ή δένδρα ή και σπάνια είδη φυτών που έχουν ιδιαίτερη βοτανική, φυτογεωγραφική, αισθητική και ιστορική σημασία. Εδώ παρουσιάζονται μεμονωμένα δέντρα που αποτελούν Διατηρητεα Μνημεία της Φύσης. Τα Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης ανανεώνονται συνεχώς και υπάρχει περίπτωση καθυστέρησης στην εγγραφή νέων δεδομένων.
Οι δυο πλάτανοι του Σχολαρίου: Δύο δέντρα πλατάνου που τα κάνουν σημαντικά η ηλικία τους, οι διαστάσεις τους και το γεγονός ότι στην κόμη τους φτιάχνουν τις φωλιές τους κάθε χρόνο πολλά ζευγάρια ερωδιών (ΦΕΚ 281/Β/1975).
Το κλήμα των Καλαβρύτων: Εντυπωσιακό άγριο κλήμα που συμφύεται με ομάδα από πουρνάρια. Αποτελεί αξιόλογο επιστημονικό και αισθητικό μνημείο της φύσης και παράλληλα είναι τουριστικός πόλος έλξης στην περιοχή (ΦΕΚ 738/Β/1976, ενώ εκ παραδρομής αναφέρεται και ως ΦΕΚ 738/Β/1975).
Το πεύκο της Νικήτης Χαλκιδικής: Πεύκο δίπλα στη θάλασσα, εντυπωσιακού μεγέθους και μοναδικού αισθητικού κάλλους (ΦΕΚ 738/Β/1976, ενώ εκ παραδρομής αναφέρεται και ως ΦΕΚ 738/Β/1975).
Ο πλάτανος στον Γεροπλάτανο Χαλκιδικής: Πολύ γέρικος πλάτανος με τεράστιους κλώνους και πηγή στις ρίζες του (ΦΕΚ 738/Β/1976, ενώ εκ παραδρομής αναφέρεται και ως ΦΕΚ 738/Β/1975).
Ο πλάτανος της Βάβδου: Πολύ γέρικος πλάτανος με τεράστιους κλώνους και πηγή στις ρίζες του (ΦΕΚ 738/Β/1976, ενώ εκ παραδρομής αναφέρεται και ως ΦΕΚ 738/Β/1975).
Ο πλάτανος του Παυσανία στο Αίγιο: Γέρικος πλάτανος με ειδικά μορφολογικά και βοτανικά χαρακτηριστικά καθώς και με ιστορική αξία (ΦΕΚ 738/Β/1976).
Οι δώδεκα βρύσες του Αιγίου: Παλιά πηγή, γνωστή ως «οι δώδεκα βρύσες» που σήμερα έχει σχεδόν στερέψει. Στην ίδια θέση και στενά συνδεδεμένη με την ιστορία του Πλατάνου του Παυσανία, στο Αίγιο (ΦΕΚ 738/Β/1976).\
Οι πλάτανοι των Κομποτάδων: Ομάδα πέντε γέρικων πλατάνων που συνδέονται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα (ΦΕΚ 113/Β/1976).
Ο πλάτανος της Άρτας: Πλατάνι αιωνόβιο και με πανέμορφο σχήμα φυλλωσιάς, κοντά στο γνωστό «Γεφύριτης Άρτας» πάνω στον ποταμό Άραχθο, συνδεδεμένο με πολλούς από τους θρύλους της περιοχής (ΦΕΚ 113/Β/1976).
Ο αειθαλής πλάτανος της Φαιστού: Αειθαλής πλάτανος παρουσιάζει ιδιαίτερο επιστημονικό και αισθητικό ενδιαφέρον. Το συγκεκριμένο αυτό δέντρο έχει και ξεχωριστή ιστορική αξία (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Οι πλάτανοι της Βέροιας: Δύο γέρικα πλατάνια μέσα στη Βέροια τεράστιου μεγέθους που συνδέονται με την ιστορία της περιοχής (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Ο πλάτανος του Ναυπλίου: Γέρικο, εντυπωσιακό πλατάνι που συνδέεται με τον ήρωα του 1821 Θεόδωρο Κολοκοτρώνη (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Η Ελιά του Ναυπλίου: Ελιά μεγάλης ηλικίας με αξιόλογα μορφολογικά και αισθητικά χαρακτηριστικά και ιστορική αξία (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Ο φοίνικας του Ναυπλίου: Φοίνικας που τον φύτευε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας όταν το Ναύπλιο ήταν η πρωτεύουσα της χώρας (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Οι Ελιές της Δημαίνης Αργολίδας: Ομάδα από οκτώ ελιές με ιδιάζουσα θρησκευτική αξία. Ανήκουν στο παλιό μοναστήρι των Ταξιαρχών και συνδέονται με ιστορικά γεγονότα της περιοχής (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Οι Ελιές του Αλμυροποτάμου Εύβοιας: Τρεις αιωνόβιες ελιές, με σημαντικά μορφολογικά χαρακτηριστικά και αξιόλογη αισθητική παρουσία δίπλα σε παλιά εκκλησία του παραθαλάσσιου χωριού (ΦΕΚ 590/Β/1977).
Ο Πλάτανος της Δημητσάνας Αρκαδίας: Εντυπωσιακό γέρικο πλατάνι, μεγάλων διαστάσεων, που συνδέεται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα της περιοχής (ΦΕΚ 121/Δ1980).
Ο Σφένδαμος του Σιδηροκάστρου Μεσσηνίας: Γέρικο δέντρο σφενδάμου, κοντά σε μια ιδιαίτερου ενδιαφέροντος πηγή, μοναδικό στην περιοχή για τη βοτανική και αισθητική του αξία (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Η ελιά της Καλαμάτας: Αιωνόβια ελιά, αντιπροσωπευτική της γνωστής ποικιλίας «Ελαιών Καλαμάτας» (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Η Δρυς του Περιθωρίου Αρκαδίας: Αιωνόβιο δέντρο βαλανιδιάς με ιδιάζουσα ιστορική σημασία, στην αυλή της Παλιάς εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Η Δρυς στις Κορφές του Δήμου Μαλεβιζίου – Ν. Ηρακλείου: Αιωνόβια δρυς, γνωστή ως «ντρυγιάς του Μανταλένη», με ιδιάζουσα βοτανική αξία που συνδέεται με ιστορικά γεγονότα της περιοχής (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Οι Βελανιδιές στην Καλαμιά Αιγίου: Δύο πολύ γέρικες βαλανιδιές χαρακτηριστικές της περιοχής και συνδεόμενες με πολλά τοπικά γεγονότα. (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Η Δρυς της Δόριζας Αρκαδίας: Πουρνάρι εντυπωσιακού μεγέθους στην αυλή μιας εκκλησίας, αξιόλογο υπόλειμμα από σημαντικό δάσος δρυός, που κάηκε το 1826 (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Ο πλάτανος Βλάτους Χανίων: Πολύ μεγάλος αιωνόβιος πλάτανος με τεράστια κουφάλα, μέσα στην οποία κρύβονταν άνθρωποι και πυρομαχικά κατά την Τουρκοκρατία και τη γερμανική κατοχή ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Ο Πλάτανος της Αγ. Μαρίνας Φθιώτιδας: Γέρικος πλάτανος εντυπωσιακού μεγέθους, στην αυλή της εκκλησίας της Αγ. Μαρίνας, που συνδέεται στενά με τα ιστορικά γεγονότα της περιοχής (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Οι πλάτανοι της Λαμίας: Τέσσερις αιωνόβιοι και Πανέμορφοι πλάτανοι γνωστοί στην περιοχή για το μέγεθος και το αισθητικό κάλλος τους (ΦΕΚ 121/Δ/1980).
Ο Πλάτανος στην Ελαία Θεσπρωτίας: Υπεραιωνόβιος και εντυπωσιακού μεγέθους πλάτανος, κοντά σε γραφική πηγή, δίπλα στη λιθόκτιστη γέφυρα (του 1853). Συνδέεται στενά με αξιόλογους τοπικούς θρησκευτικούς και τοπικούς θρύλους (ΦΕΚ 173/Β/1981).
Η Φτελιά της Αηδόνας Καλαμπάκας: Τεράστια πανέμορφη φτελιά (καραγάτσι), μεγάλης ηλικίας σημαντική για την βοτανική και αισθητική αξία της (ΦΕΚ 173/Β/1981).
Ο αειθαλής Πλάτανος των Αζωγυρών Χανίων: Μεγάλης ηλικίας αειθαλής πλάτανος με βοτανική και αισθητική αξία. Το πλατάνι έχει και ιστορική αξία και περιβάλλεται από ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία (ΦΕΚ 173/Β/1981).
Ο Πλάτανος του Αγ. Φλώρου Μεσσηνίας: Ιστορικός, μεγάλης ηλικίας πλάτανος, εντυπωσιακού μεγέθους και σημαντικής αισθητικής αξίας που συνδέεται με ιστορικά γεγονότα της περιοχής κατά το 17ο και 18ο αιώνα (ΦΕΚ 589/Β/1985).
Ο πλάτανος του Ιπποκράτη στην Κω: Υπεραιωνόβιος πλάτανος, συνδεδεμένος με τον Ιπποκράτη (460 π.Χ), τον πατέρα της ιατρικής (ΦΕΚ 589/Β/1985).
Ο Πλάτανος της Απολλωνίας – Σταυρός Θεσσαλονίκης: Υπεραιωνόβιος πλάτανος με ιδιάζουσα ιστορική και θρησκευτική αξία, δίπλα σε επιβλητικό βράχο, από τον οποίο κατά την παράδοση, κήρυξε ο Απόστολος Παύλος (ΦΕΚ 589/Β/1985).
Ο πλάτανος της Πλατανιώτισσας Καλαβρύτων: Τρεις ενωμένοι κορμοί πλατάνων με τεράστιο εσωτερικό κοίλωμα, στο οποίο έχει διαμορφωθεί μικρός ναός. Ο πλάτανος αυτός συνδέεται με διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις της περιοχής (ΦΕΚ 773/Β/1985).
Ο πλάτανος της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων: Ο ιστορικός πλάτανος συνδέεται στενά με τα γεγονότα της κήρυξης της επανάστασης του 1821 (ΦΕΚ 656/Β/1986).
Το κυπαρίσσι της Πρασιάς Ευρυτανίας: Υπεραιωονόβιο κυπαρίσσι εντυπωσιακού μεγέθους που συνδέεται με ιστορικά γεγονότα (ΦΕΚ 520/Β/1997).
Ο πλάτανος στο Κράσι: Υπεραιωνόβιος πλάτανος που συγκαταλέγεται στα πέντε μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης (ΦΕΚ 247/29-9-2011).
Η δρυς στη Δεσκάτη Γρεβενών: Δρυς με ιδιαίτερη επιστημονική, οικολογική, ιστορική και πολιτισμική αξία και μπορεί στο μέλλον να αποτελέσει πολύτιμο παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό πόρο που χρειάζεται ειδική φροντίδα και προστασία (απόφαση του γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Βασίλη Μιχελάκη)
Ο πλάτανος των Σεβαστειανών στη Σκύδρα Πέλλας.
Άρθρα – Πληροφορίες
http://www.ypeka.gr/ [Πρόσβαση 5/9/2015]
Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΜΕ-ΜΠΕ)
Επιμέλεια
Θανάσης Κωστανίκος, Δασοπόνος